محدودیت‌ها علیه رسانه‌ها در افغانستان؛ «شبکه‌‌های تلویزیونی در خطر تعطیلی دائمی قرار گرفته‌اند» /گزارش افغانستان خبرگزاری بین المللی

شفقنا افغانستان- رسانه‌های افغانستان تحت سلطه‌ی طالبان با شرایط دشوار و غیرقابل پیش‌بینی مواجه هستند و اکنون در معرض خطر تعطیلی دائمی قرار گرفته‌اند.

به گزارش خبرگزاری شفقنا افغانستان، حدود دو ماه پیش وزارت عدلیه طالبان اعلام کرد که هبت‌الله آخندزاده، رهبر این گروه متنی موسوم به «قانون امر به معروف و نهی از منکر» را توشیح کرده و این قانون نافذ است و اجرایی می‌شود.

در این قانون محدودیت‌های گسترده و جدی علیه رسانه‌ها وضع شده و از جمله در ماده هفدهم آن نشر عکس و تصویر «ذی‌روح» ممنوع شده است.

در این قانون مأموران وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان که از آنان به‌عنوان «محتسب» یاد می‌کنند، خواسته شده است که از نشر تصاویر زنده‌جان‌ها در رسانه‌ها جلوگیری کنند.

در این متن موسوم به قانون، نشر تصاویر زنده‌جان‌ها در رسانه‌ها «جرم انگاری» نیز شده است.

براساس این قانون، به رسانه و فرد متخلف ابتدا توصیه می‌شود، سپس از عذاب الهی ترسانده می‌شود، پس از آن تنبیه و تهدید لفظی می‌شود و در مرحله‌ی بعدی جریمه‌ی نقدی می‌شود. پس از آن از یک تا ۲۴ ساعت و از یک روز تا سه روز در زندان‌های عمومی زندانی می‌شود و در نهایت جزایی را که «محتسب» لازم بداند و در دادگاه‌ها نباشد اجرا می‌شود.

«روند تدریجی اجرا»

طالبان پس از اعلام توشیح متن موسوم به «قانون امر به معروف و نهی از منکر»، روند اجرایی را آن را بر بخش‌های مختلف جامعه، از جمله بر رسانه‌ها آغاز کرده‌اند.

سیف خیبر سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان که مسئول اجرای این قانون است، به خبرگزاری فرانسه گفته است که آنان ممنوعیت عکس و تصویر گرفتن از موجودات زنده و نشر آن در رسانه‌ها را به صورت تدریجی اجرا خواهند کرد.

او گفته است که نشر تصاویر زنده‌جان‌ها «خلاف شرع» است و آنان تلاش می‌کنند که مردم را در این مورد متقاعد کنند.

سخن‌گوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان گفته است اجرایی شدن ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان‌ها در شماری از استان‌ها آغاز شده است و در سایر استان‌های این کشور نیز اجرایی می‌شود.

وزارت‌ها و ادارات طالبان نیز به تدریج در حال رعایت دستور ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان‌ها است. شماری از وزارت‌ها و ادارات طالبان هنوز از دیدارهای و نشست‌های مقامات این گروه عکس و ویدیو نشر می‌کنند، اما شماری دیگر نشر عکس و ویدیو را متوقف کرده‌اند و صرفا متن نشر می‌کنند.

در حال حاضر دفتر رییس‌الوزرا و معاونت اقتصادی آن و شماری از وزارت‌های طالبان دستور ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان‌ها را رعایت نمی‌کنند و همچنان از دیدارها و نشست‌های عکس منتشر می‌کنند، اما اکثر ادارت محلی این گروه نشر عکس و ویدیو را از دیدارها و نشست‌های خود متوقف کرده‌اند و صرفاً متن منتشر می‌کنند.

«خطر تعطیلی دائمی شبکه‌های تلویزیونی»

با آغاز روند اجرایی شدن دستور ممنوعیت نشر تصاویر موجودات زنده در رسانه‌ها و ممانعت از عکس و ویدیو گرفتن از موجودات زنده، شبکه‌های تلویزیونی افغانستان در خطر تعطیلی دائمی قرار گرفته‌اند.

این روند از استان‌های قندهار و هلمند در جنوب افغانستان آغاز شده و در تازه ترین مورد در استان تخار در شمال شرق افغانستان نیز اجرایی شده است.

مرکز خبرنگاران‌ افغانستان می‌گوید که با آغاز روند اجرایی شدن ممنوعیت نشر تصاویر موجودات زنده در رسانه‌ها در تخار، دفتر تلویزیون ملی افغانستان در این ولایت، فعالیت خود را متوقف کرد و برای همیشه تعطیل شد.

این نهاد گفته است که تلویزیون‌های خصوصی «ماه نو» و «ریحان» نیز نشر تصاویر زنده‌جان‌ها را متوقف کرده‌اند و در آستانه‌ی تعطیلی قرار دارند.

پیش از این دفتر تلویزیون ملی افغانستان در شهر قندهار نیز بر اساس این دستور مسدود و فعالیت آن متوقف شده بود.

اما دفتر تلویزیون ملی افغانستان در کابل که تحت کنترل طالبان فعالیت می‌کند، در حال فعال است و با مقام‌های این گروه مصاحبه می‌کند و این مصاحبه‌ها را علاوه بر نشر از طریق تلویزیون، در کانال یوتیوب خود نشر منتشر می‌کند.

رسانه‌های خصوصی فعال در افغانستان از جمله تلویزیون‌های خصوصی طلوع‌نیوز، آریانا و یک نیز همچنان فعال هستند و تصاویر موجودات زنده را منتشر می‌کنند.

با این حال، این رسانه‌ها نیز در خطر تعطیلی دائمی قرار دارند. اگر طالبان روند اجرایی کردن دستور ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان‌ها را همچنان شهر به شهر و ولایت به ولایت ادامه دهند، بدون تردید به زودی شبکه‌های تلویزیونی فعال در کابل نیز چنین دستوری را دریافت خواهند کرد و از فعالیت بازخواهد ماند‌.

با تعطیلی دائمی شبکه‌های تلویزیونی در افغانستان، این کشور یکباردیگر به دهه ۱۹۹۰ میلادی باز می‌گردد و به کشوری «تاریک» و «بدون تصویر» تبدیل می‌شود.