پزشکی خانواده: راهی برای بهبود نظام سلامت یا چالشی جدی؟

اقتصاد ایران: اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، پس از ۲۰ سال آزمایش در دو استان ایران، هنوز با چالش‌های متعددی مواجه است. آیا مردم باید به اجرای این طرح متقاضی شوند و چه نیازهایی باید در این مسیر لحاظ گردد؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، اجرای برنامه‌های کشوری مانند پزشکی خانواده و نظام ارجاع، می‌تواند بر نظام سلامت و همچنین بر مشکلات اجتماعی تأثیر بگذارد. با وجود گذشت دو دهه از آزمایش این برنامه در استان‌های فارس و مازندران، هنوز جامعه به طور کامل به ضرورت این طرح واقف نشده است. مردم عادت کرده‌اند که به هر پزشکی که بخواهند مراجعه کنند و این عادت می‌تواند مانع پذیرش برنامه پزشکی خانواده شود.

چالش‌ها و تغییرات مورد نیاز

مراجعه به پزشکان متخصص در کلان‌شهرها به شدت بیشتر از پزشکان خانواده است و این موضوع فشار بیشتری به منابع نظام سلامت وارد می‌کند. بنابراین، برای مدیریت منابع و کاهش پرداختی از جیب مردم، نیاز به تغییر الگوهای مراجعه به پزشک داریم.

یکی از مهم‌ترین موانع در اجرای این برنامه، عدم تربیت پزشک خانواده از دوران آموزش پزشکی است. این در حالی است که دانشجویان پزشکی معمولاً به گونه‌ای آموزش می‌بینند که برای مراجعه به متخصصان آماده شوند. افشین صفایی، فعال صنفی حوزه سلامت، تأکید می‌کند که باید به تربیت پزشکان خانواده توجه بیشتری شود تا در زمینه‌های مختلف پزشکی، از جمله بیماری‌های غیرواگیر و بیماری‌های مزمن، توانمندی بیشتری پیدا کنند.

نقش آموزش در موفقیت برنامه

نظام آموزش پزشکی کشور باید به‌روز شود. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، پزشکان خانواده به عنوان یک تخصص تعریف می‌شوند و به همین دلیل، آموزش در این زمینه اهمیت ویژه‌ای دارد. در حالی که در ایران، دروس مرتبط با پزشکی اجتماعی و اپیدمیولوژی در سیستم آموزشی ضعیف هستند، تغییرات در این زمینه می‌تواند به بهبود وضعیت سلامت عمومی کمک کند.

تأثیرات اقتصادی

ابراهیم نوری گوشکی، متخصص پزشکی خانواده، بر این باور است که اجرای این برنامه می‌تواند هزینه‌های درمان را کاهش دهد و در نهایت منجر به کاهش مصرف غیرضروری داروها شود. با این حال، او هشدار می‌دهد که مشکلات اقتصادی کنونی، به ویژه در زمینه دارو و تجهیزات پزشکی، نیاز به توجه جدی دارد.

اگر پزشکی خانواده به درستی اجرا شود، می‌تواند به کاهش هزینه‌های درمان، به ویژه برای بیماری‌های مزمن کمک کند. به عنوان مثال، سرانه مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران چهار برابر میانگین جهانی است و کاهش این مصرف می‌تواند هزینه‌های زیادی را از دوش مردم بردارد.

فرهنگ‌سازی و مشارکت مردم

برای موفقیت این برنامه، نیاز به فرهنگ‌سازی مناسب و جلب مشارکت مردم داریم. طاهره چنگیز، رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، تأکید می‌کند که اگر مردم احساس کنند که مشکلات آن‌ها در نظر گرفته شده، به راحتی به برنامه پزشکی خانواده روی خواهند آورد. همچنین، حمید سوری، اپیدمیولوژیست، بر اهمیت مشارکت مردم در این طرح تأکید دارد و معتقد است که بدون حمایت عمومی، هیچ برنامه‌ای نمی‌تواند موفق شود.

اجرای پزشکی خانواده به عنوان یک تغییر بنیادین در نظام سلامت ایران نیاز به بررسی دقیق، فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت مردم دارد. با توجه به چالش‌های موجود و تجربیات گذشته، باید به این نکته توجه کنیم که اجرای این برنامه می‌تواند به بهبود سلامت جامعه کمک کند، اما به شرطی که همه عوامل، از جمله آموزش پزشکان و تغییرات در نظام اقتصادی و اجتماعی، در نظر گرفته شوند.

اگرچه پزشکی خانواده به عنوان یک نوع جراحی در نظام سلامت تلقی می‌شود و می‌تواند چالش‌هایی را به همراه داشته باشد، اما در نهایت، می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت خدمات سلامت منجر شود.