پشت پرده سفر آنتونی بلینکن به خاورمیانه

فرارو- مایکل بیرنبام خبرنگار امنیت ملی روزنامه واشنگتن پست.

به گزارش فرارو به نقل از روزنامه واشنگتن پست، با تداوم حملات اسرائیل به اهدافی در شمال غزه و لبنان، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، روز دوشنبه به خاورمیانه سفر کرد تا برای برقراری آتش‌بس میان اسرائیل و حماس تلاش کند. این سفر در شرایطی صورت می‌گیرد که کاهش نفوذ واشنگتن بر تصمیم‌گیری‌های اسرائیل به‌طور آشکاری مشهود است.

از زمان حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳، این یازدهمین سفر آنتونی بلینکن به منطقه است و به احتمال زیاد آخرین سفر او پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا خواهد بود. این سفر که با واکنش چندانی در اسرائیل مواجه نشده، نشان‌دهنده کاهش قدرت تأثیرگذاری دولت بایدن است.

هدف اصلی آنتونی بلینکن از این سفر، بررسی امکان دستیابی به آتش‌بس میان اسرائیل و حماس است. دولت بایدن امیدوار است که در شرایط کنونی بتواند زمینه‌ای برای پایان جنگ غزه فراهم کند؛ اما رهبران اسرائیل معتقدند اکنون بهترین زمان برای ضربه زدن به حماس است و بر لزوم ادامه حملات تأکید دارند. در لبنان نیز وضعیت مشابهی حکم‌فرماست؛ اسرائیل حملات خود علیه حزب‌الله را شدت بخشیده و تلفات غیرنظامیان به طور چشم‌گیری افزایش یافته است. آموس هوچستین، فرستاده ارشد آمریکا، هشدار داده است که شرایط از کنترل خارج شده است.

با وجود چشم‌انداز محدود برای دستیابی به توافق نهایی، دیپلمات‌های ارشد ایالات متحده اعلام کرده‌اند که همچنان به تلاش‌های خود ادامه خواهند داد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، قرار است روز سه‌شنبه با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور این کشور دیدار کند و پس از آن به دیگر کشور‌هایی که در مذاکرات منطقه‌ای نقش دارند، سفر نماید.

متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اظهار داشت: «در این سفر، آنتونی بلینکن به موضوعات اساسی مانند پایان دادن به جنگ در غزه، آزادی تمام گروگان‌ها و کاهش رنج مردم فلسطین خواهد پرداخت.» او همچنین تأکید کرد که آنتونی بلینکن «مذاکرات درباره برنامه‌ریزی برای دوران پس از درگیری‌ها را ادامه خواهد داد و بر ضرورت ایجاد مسیری جدید برای فلسطینیان که به آنها امکان بازسازی زندگی‌شان را بدهد، تأکید خواهد کرد.»

با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری، سیاست دولت بایدن در قبال اسرائیل به یکی از موضوعات حساس داخلی آمریکا تبدیل شده است. بسیاری از رأی‌دهندگان عرب‌-آمریکایی در ایالت کلیدی میشیگان اعلام کرده‌اند که به دلیل نارضایتی از اولویت دادن دولت به منافع اسرائیل بر جان فلسطینیان، از حمایت از کامالا هریس خودداری خواهند کرد.

این نارضایتی داخلی روز دوشنبه، هنگام خروج آنتونی بلینکن از ساختمان وزارت خارجه، به‌وضوح نمایان شد؛ زمانی که معترضان ضد جنگ مقابل ورودی اصلی تجمع کرده بودند. آنها با در دست داشتن پلاکارد‌هایی با شعار «حقوق بشر فلسطینی‌ها هم اهمیت دارد» و ریختن خون مصنوعی بر روی خیابان، اعتراض خود را نشان دادند. تعدادی از مشاوران ارشد آنتونی بلینکن نیز شاهد این اعتراضات بودند.

روز جمعه، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، جمعی از مشاوران ارشد خود را گرد هم آورد تا بر پیشرفت در آزادی گروگان‌ها تمرکز کنند. این نشست با حضور ویلیام برنز، رئیس سازمان سیا، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه در کاخ سفید برگزار شد. این اطلاعات توسط یکی از مقامات ارشد آمریکا که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، ارائه شده است.

همچنین، دو مقام آمریکایی و اسرائیلی که به دلیل حساسیت موضوع نخواستند نامشان فاش شود، اعلام کرده‌اند که یکی از نگرانی‌های اصلی مقامات دو کشور، خطر کشته شدن یا آسیب دیدن گروگان‌های باقی‌مانده توسط حماس است. اسرائیل و آمریکا از واسطه‌های قطری و مصری خواسته‌اند تا به حماس هشدار دهند که به گروگان‌ها آسیبی نرساند.

جان کربی، سخنگوی کاخ سفید، به خبرنگاران گفت: «ما به‌طور جدی تمایل خود را برای یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک جهت بازگرداندن گروگان‌ها به خانه اعلام کرده‌ایم.» او افزود: «در حال حاضر نمی‌توانم بگویم که مذاکرات به‌زودی از سر گرفته خواهد شد...، اما بله، ما بررسی این موضوع را آغاز کرده‌ایم و مکالمات اولیه‌ای با همتایان اسرائیلی خود داشته‌ایم»

سفر آنتونی بلینکن نیز با مخاطراتی همراه است؛ چرا که در بازدید‌های قبلی مقامات ارشد آمریکا، نتانیاهو گاهی اظهاراتی کرده که ممکن است برای مقامات ارشد آمریکا ناخوشایند یا متناقض باشد. در حالی که بایدن و مشاورانش تأکید کرده‌اند که زمان پایان جنگ فرا رسیده، نتانیاهو حملات هوایی در شمال غزه را تشدید کرده و به گزارش منابع محلی، تنها در روز شنبه ۷۳ نفر در این حملات جان باخته‌اند.

با اینکه دولت بایدن نه تنها از حمایت نظامی خود از اسرائیل نکاست، بلکه آن را افزایش نیز داده است. روز دوشنبه اعلام شد که یک سیستم پیشرفته ضد موشکی در اسرائیل مستقر و آماده به کار شده است. این سیستم به حدود ۱۰۰ نیروی آمریکایی نیاز دارد که نشان‌دهنده تعمیق حضور نظامی مستقیم آمریکا در اسرائیل است.

آنتونی بلینکن در تلاش است تا با وجود چالش‌های موجود، درک بهتری از دیدگاه‌های اسرائیل و حماس نسبت به وضعیت کنونی درگیری‌ها به دست آورد. ممکن است رهبران قطری و مصری اطلاعاتی درباره جانشین احتمالی یحیی سنوار و تمایل او به مذاکره برای پایان دادن به درگیری‌ها ارائه کنند. با این حال، مقامات آمریکایی اذعان دارند که احتمال پیشرفت چشمگیر در هفته‌های آتی اندک است؛ زیرا رهبران منطقه‌ای احتمالاً از هر اقدامی که به‌عنوان پیروزی برای کاخ سفید تلقی شود، اجتناب خواهند کرد و ترجیح می‌دهند که اعتبار آن به کامالا هریس یا دونالد ترامپ برسد.

با این حال، هر چه آنتونی بلینکن بیشتر به منطقه سفر کند بدون آنکه به دستاوردی ملموس نائل شود، این خطر وجود دارد که جایگاه او کمرنگ‌تر شده و کمتر جدی گرفته شود. آرون دیوید میلر، دیپلمات ارشد سابق آمریکا و کارشناس اندیشکده کارنگی، تأکید کرد: «اسرائیلی‌ها، به‌ویژه نتانیاهو، به‌خوبی می‌دانند که در موقعیت حداکثر نفوذ بر دولت آمریکا قرار دارند.» او همچنین افزود که ساعت سیاسی بایدن بسیار سریع‌تر از ساعت نتانیاهو در حال حرکت است.

در حالی که آنتونی بلینکن روز دوشنبه عازم اسرائیل بود، متحدان افراطی نتانیاهو — اعضای فوق‌ملی‌گرای ائتلاف حکومتی که او برای حفظ قدرت به حمایتشان وابسته است — کنفرانسی در نزدیکی مرز غزه برگزار کردند تا برنامه‌های خود را برای بازگرداندن شهرک‌های یهودی به نوار غزه پس از پایان جنگ مطرح کنند. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی و یکی از چهره‌های برجسته این جریان افراطی، در این نشست تأکید کرد که اشغال دائمی غزه توسط اسرائیل «اجتناب‌ناپذیر» است. اسموتریچ در این مراسم که با حضور چندین عضو حزب لیکود نتانیاهو برگزار شد، اظهار داشت: «برای من کاملاً روشن است که در نهایت شهرک‌های یهودی در غزه تأسیس خواهند شد.»

در بحبوحه جنگ و مذاکرات، برخی کشور‌ها پیشنهادات جدیدی برای پیشبرد گفتگو‌های مرتبط با گروگان‌ها ارائه کرده‌اند. مصر پیشنهاد یک آتش‌بس سه‌هفته‌ای را مطرح کرده که طی آن، حماس گروگان‌های باقی‌مانده اسرائیلی را آزاد می‌کند، کمک‌های بشردوستانه به غزه ارسال می‌شود و تعدادی از زندانیان فلسطینی از زندان‌های اسرائیل آزاد می‌گردند. این پیشنهاد توسط یک مقام ارشد سابق مصری، که در جریان مذاکرات بوده و نخواسته نامش فاش شود، مطرح شده است.