راهکار‌های پیشگیری از مسمومیت‌های دارویی را بیشتر بشناسیم

مسمومیت دارویی یکی از متداول‌ترین انواع مسمومیت هاست؛ استفاده بیش از اندازه مجاز هر دارو می‌تواند سبب این نوع از مسمومیت‌ها شود. در این مجال مطلبی از جواد رستمی، کارشناس مسئول تجویز و مصرف منطقی دارو معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شیراز می‌خوانیم.

گاهی استفاده از دارو‌هایی که به قصد درمان فرد تجویز شده‌اند، در همان دور مجاز مصرفی، ممکن است به دلایلی مانند وجود مشکلات زمینه‌ای در فرد و یا تداخل دارویی با یک داروی مصرفی دیگر، منجر به بروز مشکلات در بدن فرد و مسمومیت دارویی شوند.

سن بیمار، نوع بیماری و همچنین مکانیزم دفع دارو از بدن، از نکاتی است که باید در تجویز و مصرف دارو‌ها حتما مورد توجه قرار بگیرند.

یکی از خطا‌های پرتکرار به وسیله والدین، اندازه‌گیری داروی کودکان با قاشق‌های چای‌خوری یا غذاخوری است.

دوزبندی دارو‌های مایع باید با استفاده از یک سیستم اندازه‌گیری دقیق انجام شود.

آموزش استفاده از دارو‌های تزریقی مانند پن انسولین و پن هورمون رشد به والدین بیمار اهمیت بسزایی دارد، زیرا کم و زیادشدن این دارو‌ها می‌تواند خطر مسمومیت‌های دارویی را افزایش دهد.

گاهی بیماران از اهمیت نحوه و مقدار مصرف داروی خود آگاه نیستند و داروسازان در آموزش روش اندازه گیری دارو با استفاده از پیمانه‌های مندرج به والدین کودک نقش اساسی دارند.

از علت‌های دیگر مسمومیت با دارو می‌توان به انباشت دارو در منزل اشاره کرد:

- انباشته‌شدن دارو‌های بدون استفاده در منزل و یا نگه‌داری دارو‌های تاریخ گذشته خطر مسمومیت را نه تنها در کودکان، بلکه در بزرگسالان و سالمندان افزایش می‌دهد.

- طبق گزارشات رایج‌ترین دارو‌های نسخه‌ای که در کودکان ایجاد مسمومیت می‌کنند، دارو‌های اپیوئیدی (کدئین، مورفین، اکسی ودون و...) و «بنزودیازپین»‌ها هستند که بیشتر در سالمندان استفاده می‌شوند.

- شربت استامینوفن، شربت ضدسرفه و سرماخوردگی، ایبوپروفن و دیفن هیدرامین نیز شایع‌ترین دارو‌های OTC مایع مصرف‌شده در کودکان دچار مسمومیت بودند.

پس خانواده‌ها می‌توانند در مورد نحوه صحیح نگهداشت دارو‌ها و امحاء دارو‌های تاریخ گذشته با داروسازان یا با شماره تلفن سامانه ۱۹۰ پاسخگویی وزارت بهداشت، داخلی «۳» واحد دارو، داخلی «۱» نزدیکترین شهر، داخلی «۲» اطلاعات دارویی، مشورت کنند.