ماه مهر که به نیمه میرسد، وقت چیدن انارهاست که کمر درختان را خم کردهاند. اوایل آبان و روز ملی انار، بهانهای است برای اینکه جایگاه این میوه بهشتی را در فرهنگ ایرانی بیشتر بشناسیم.
به گزارش همشهری آنلاین، ترش، شیرین، آبدار، سنگین، کوچک، پوست صاف، شفاف، نازک و بدون ترک... همه خصوصیاتیاند که درباره کیفیت انار ایران میگویند. انار ساوه شیرین است، پوستی نازک و ماندگاری زیادی دارد. انار نیزار قم دانهدرشت و دیررس است و طعمی ملس دارد. انار فردوس خراسان نسبت به سایر انواع انارها قند مفید بیشتری دارد و برای درمان مسمومیت کبد مفید است. انار شیرین یزد با دانههای سفید و صورتیاش از انار فردوس هم شیرینتر است. انار خفر شیراز دانهسفید و شیرین است و در ایران بهخاطر سرخنبودنش ارزانقیمت است، اما در کشورهای اروپایی طرفداران زیادی دارد و با قیمت بیشتری به فروش میرسد. انار فیروزکوه دانهدرشت و آبدار است، طعمی ملس و پوستی ضخیم دارد و بهترین انتخاب برای آبلمبوکردن است.
گذشتگان همواره به انار بهعنوان یک غذای حیاتی و دارویی برای مردم در بسیاری از فرهنگهای مختلف اهمیت خاصی میدادند و این میوه نماد زندگی، تولد، باروری، ازدواج و ثروت بوده است.
برخی میگویند درخت انار بومی یونان است، درحالیکه اغلب معتقدند از ایران آمده و از زمانهای قدیم کشت میشده است.
انار در ادیان جهان باستان جایگاه ویژهای داشت. در آیین زرتشتی از دانه انار در مراسم شب یلدا استفاده میشد؛ چراکه ایرانیان معتقدند فرشته نور و حقیقت در آن متولد شده است. در اساطیر ایرانی نیز اشارات مختلف دیگری به انار وجود دارد که میگویند قهرمان افسانهای «اسفندیار» پس از خوردن یکی از این میوهها شکستناپذیر شد. در اسلام از این میوه بهعنوان یکی از نعمتها و نشانههای قدرت و عظمت خداوند متعال در قرآن کریم یادشده است.
انار در هنر ایران
در حدود ۲۰۰۰سال قبل از میلاد، لرهای ساکن غرب ایران صنایعدستی شگفتانگیزی ساختند که امروزه به مفرغ لرستان معروف است و روی برخی از اشیای مفرغی لرستان الهه مادری که درخت انار در دست دارد، قابل تشخیص است. همچنین در برخی از نقاط تخت جمشید، پایتخت تشریفاتی پادشاهان هخامنشی، نقشبرجستههایی از انار را میتوان مشاهده کرد که روی چتری که بالای سر خشایارشاه است، نصب شده. در نقشبرجستههای باس ساسانی، انار بین ۲ برگ خرما که شبیه به ۲بال هستند، قرار گرفته و نماد باروری است. نقش فرشها نیز در برخی نقاط ایران با انار مزین شده و درخت انار روی فرش نقش بسته است.
انار در آشپزی ایرانی
انار علاوه بر اینکه یک میوه محبوب است، در آشپزی ایرانی نیز کاربرد فراوانی دارد. از انار در بسیاری از غذاهای شمال ایران استفاده میشود، مانند خورش اناربیج که با گوشت چرخکرده گوسفند، گردو، آب انار ترش، سبزی و ادویه تهیه میشود یا خورشت انار (خورش انار) که با مرغ، دانههای انار بوداده و ادویهجات پخته میشود. خورش فسنجان یکی دیگر از غذاهای ایرانی است که با رب انار ترش درست میشود و در منوی بسیاری از رستورانهای ایران هم هست. ایرانیها حتی از انار دسر و نوشیدنیهای سرد درست میکنند.
