به گزارش رویترز و تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت نفت برنت با 6درصد کاهش به 71دلار رسید و نفت وست تگزاس اینترمدییت با 6.3درصد کاهش، 7۳دلار در هر بشکه فروخته شد. این افت ناگهانی در حالی است که هفته گذشته قیمتها به دلیل نگرانیها درباره واکنش اسرائیل و همچنین انتخابات قریبالوقوع ایالاتمتحده سیر صعودی داشتند.
سیاستهای متناقض در خاورمیانه
بامداد روز شنبه، تنشها بین اسرائیل و ایران مجددا شدت گرفت، اما تاسیسات نفتی ایران همچنان به روند عادی فعالیتهای خود ادامه دادند. تحلیلگران بر این باورند که این حملات اسرائیل، حاکی از استراتژی این رژیم برای کنترل تنشها بوده است. به گفته سول کاونیک، تحلیلگر انرژی مستقر در سیدنی، «ماهیت این حملات و جلوگیری از تخریب زیرساختهای نفتی امیدواریها را نسبت به کاهش تنشها افزایش داده و این امر باعث کاهش حق بیمه ریسک ژئوپلیتیک در هر بشکه نفت شده است.»
بازار نفت همواره بهشدت به تحولات ژئوپلیتیک حساس است و هرگونه تهدید علیه عرضه انرژی میتواند به افزایش قیمتها منجر شود. در این مورد، حملات محدود اسرائیل و حفظ زیرساختهای نفتی بهعنوان عاملی برای کاهش نگرانیها عمل کرده و سرمایهگذاران را نسبت به پایدار ماندن عرضه انرژی در منطقه امیدوار کرده است. با این حال، تنشهای موجود میان اسرائیل و ایران و حماس و حزبالله، همچنان پابرجاست و این امر میتواند به ادامه روند ناپایداری در بازار دامن بزند. اگرچه تحلیلگران در مورد امکان آتشبس طولانیمدت میان اسرائیل و ایران ابراز تردید کردهاند، اما به نظر میرسد در کوتاهمدت، دو کشور از افزایش بیشتر درگیریها اجتناب خواهند کرد.
اثرات انتخابات آمریکا بر بازار
انتخابات پیشروی ایالاتمتحده نیز به نوبه خود تاثیراتی بر بازار دارد. یکی از عوامل کلیدی در انتخابات آمریکا، هزینههای سوخت و انرژی است. افت بهای نفت در آستانه انتخابات میتواند به نفع دموکراتها باشد، زیرا کاهش قیمت به معنای کاهش هزینههای سوخت و در نتیجه تورم کمتر است. کاهش تورم، علاوه بر کاهش هزینههای زندگی مردم، میتواند به افزایش محبوبیت دموکراتها در میان رأیدهندگان منجر شود و آنها را بهعنوان گزینهای بهتر در کنترل تورم و بهبود اقتصادی معرفی کند. در شرایطی که دولت جو بایدن با چالشهای اقتصادی متعددی روبهروست، هرگونه کاهش در هزینههای زندگی به عنوان یک نقطه قوت در سیاستهای اقتصادی وی مطرح میشود و میتواند تاثیر مثبتی بر آرای دموکراتها داشته باشد. با ادامهدار شدن سیر نزولی قیمت نفت، دولت میتواند از فرصت پیشآمده برای کاهش هزینههای سوخت و انرژی بهرهبرداری کرده و با ایجاد ثبات نسبی در بازار انرژی، به رضایت عمومی کمک کند.
تاثیر تصمیمات اوپکپلاس
در چنین فضایی، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش، موسوم به اوپکپلاس نیز به سیاستهای تولیدی خود توجه بیشتری خواهند کرد. در ماه اکتبر، اوپک و کشورهای همپیمان تصمیم گرفتند سطح تولید را ثابت نگه دارند و افزایش تولید از ماه دسامبر آغاز شود. اما اکنون به نظر میرسد با کاهش تقاضا و افت قیمتها، احتمال تعویق برنامههای افزایش تولید وجود داشته باشد. به گفته تحلیلگران موسسه Evans Energy در آمریکا، اگر شرایط فعلی بازار ادامه یابد، برخی تولیدکنندگان ممکن است ترجیح دهند سطح تولید را ثابت نگه دارند تا از کاهش بیشتر قیمتها جلوگیری کنند. این وضعیت، بهخصوص برای عربستان و روسیه، دو تولیدکننده بزرگ نفت که نقش کلیدی در تصمیمات اوپک دارند، اهمیت دارد. هرگونه تغییر در سیاستهای تولید این دو کشور میتواند تاثیر عمیقی بر بازار بگذارد.
علاوه بر این، تحلیلگران بازار بر این باورند که در صورت واکنش نشانندادن ایران به حملات اخیر اسرائیل، قیمتها میتوانند تا حدودی به ثبات برسند. اما هرگونه افزایش تنشها میتواند بهسرعت به افزایش قیمتها بینجامد و این امر به کاهش عرضه در بازار جهانی منجر خواهد شد. در پی کاهش قیمت اخیر، بانک Citi پیشبینی خود را برای قیمت نفت برنت در سهماه آینده از ۷۴دلار به ۷۰دلار کاهش داده است. تحلیلگران معتقدند که در صورت تثبیت تنشها و کاهش حق بیمه ریسک ژئوپلیتیک، این روند کاهشی میتواند ادامه یابد. اما این وضعیت با توجه به نوسانات شدید بازار، همچنان نیازمند نظارت دقیق است.
ضعف اقتصادی چین
یکی دیگر از عواملی که به کاهش قیمت نفت کمک کرده، ضعف اقتصادی چین است. دادههای اخیر از چین نشاندهنده اوضاع نابسامان اقتصادی در این کشور است که بهرغم تلاشهای پکن برای احیای اقتصادی، نشانهای از کاهش تقاضای داخلی برای انرژی دارد. چین بهعنوان بزرگترین واردکننده نفت در جهان، نقش مهمی در تقاضای جهانی انرژی دارد و هرگونه کاهش در رشد اقتصادی آن میتواند به کاهش تقاضای جهانی و در نتیجه کاهش قیمتها منجر شود. کاهش تقاضا از سوی چین، در شرایطی که بازار جهانی نفت با تنشهای ژئوپلیتیک و عدمقطعیتهای سیاسی روبهروست، تاثیر مضاعفی بر قیمتها گذاشته است. حتی با وجود تلاشهای دولت چین برای تحریک اقتصاد، نشانههای ازسرگیری رشد اقتصادی در این کشور هنوز به اندازه کافی قوی نیستند که بتوانند تقاضا را به حد مطلوب برسانند.
به همین دلیل، تحلیلگران بازار نفت نسبت به ادامه روند نزولی در کوتاهمدت هشدار دادهاند. بهطور خلاصه، بازار جهانی نفت در مقطع کنونی بهشدت تحتتاثیر تحولات سیاسی است. از یک طرف کاهش تنشها در خاورمیانه فعلا به نزول قیمتها منجر شده و از طرف دیگر، شرایط اقتصادی چین و تاثیرات انتخابات آمریکا بر بازار نفت همچنان بر نوسانات بازار موثر است. با وجود اینکه به نظر میرسد اوپک در شرایط فعلی به حفظ سطح تولید خود ادامه میدهد، آینده بازار نفت بهشدت به شرایط خاورمیانه، سیاستهای اوپک و همچنین نتایج انتخابات آمریکا وابسته خواهد بود.
