چالش بر سر کیفیت اینترنت در ایران عمری به اندازه صدای اتصال اینترنت دایالآپ دارد، صدایی که ممکن است برای بسیاری خاطرهانگیز باشد اما برای جامعه ایرانی یادآور مصائب اتصال به دهکده جهانی است، مصائبی که به نوعی همچنان ادامه دارد.
نه نان و ارز و طلا و نه حتی بنزین که ماجرای اینترنت در ایران بدون شک یکی از پرمناقشهترین بحثهای یک دهه گذشته است. اما چرا حالا بحث بر سر فیلترینگ بالا گرفته است؟
رفع فیلتریک از جمله پرتکرارترین وعدههای انتخاباتی مسعود پزشکیان بود، وعدهای که برخی حتی سهمش را در مشارکت انتخابات ریاست جمهوری هم قابل توجه میدانند.
یکی از آنها محمد مهاجری روزنامهنگار و فعال سیاسی که معتقد است: یکی از انگیزهها و شوقهای مردم برای مشارکت در انتخابات موضوع رفع فیلترینگ بود. هرچند همان زمان انتخابات هم بودند کسانی که در برابر تکرار وعده رفع فیلترینگ آن را عوامفریبی تلقی میکردند و مدعی بودند وعده رفع فیلترینگ و ارائه اینترنت آزاد وعدهای پوچ و از اراده دولتها خارج است.
خود دولتیها هم پس از پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات چندان منتظران رفع فیلترینگ را امیدوار نکردند، ستار هاشمی وزیر ارتباطات مردم را به پرهیز از شتابزدگی توصیه کرد و فاطمه مهاجرانی هم از مردم خواست «صبوری کنند».
سوی دیگر ماجرا اما به نظر میرسد چندان اهل صبوری نیست! عصر چهارشنبه گذشته گروهی با هدایت حسین الهکرم مقابل شورای عالی فضای مجازی تظاهرات کردند و خواستار تداوم فیلترینگ بودند. یکی از حاضران در این تجمع خواستار «حذف کامل پهنای باند پلتفرمهای خارجی بود» و دیگری هم اینستاگرام را «قتلگاه اسلام و جوانان ایران» معرفی کرد.
اینکه حالا در کدام سمت این ماجرا ایستاده باشیم شاید چندان اهمیتی هم نداشته باشد، آنچه مهم است اینکه میدانیم اساسا فیلترینگ شبکههای اجتماعی به هدف اصلی خود که محدودیت دسترسی جامعه ایرانی به این شبکههاست نرسیده .
بدون شک این قطعیترین گزارهای است که حتی مخالفان رفع فیلترینگ هم آن را قبول دارند. در گزارش سالانه دیتاک آمده 80 درصد ایرانیها سال گذشته از فیلترشکن استفاده کردند و در میانه آمارهای مرکز افکارسنجی دانشجویان در ماه گذشته هم میتوان به این داده جالب توجه برخورد که بیش از 82 درصد مردم همچنان از یکی از شبکههای اجتماعی فیلتر شده استفاده میکنند!
این نتایج بدیهی البته که حتما به چشم مخالفان رفع فیلترینگ هم آمده است اما تداوم این رویه یک برنده قطعی دارد و آن هم تاجران فروش فیلترشکن هستند، تاجرانی که شاید معلوم نباشد چه کسانیاند اما گاه رد و نشانی از آنها در میانه حرفهای برخی مسئولین هویدا میشود. هرچند همچنان دولت مردم را به صبوری دعوت میکند اما شکست فیلترینگ اینترنت مصداق آشکار تکرار راه هزاربار رفتهای است که جز تحمیل هزینه برای مردم آورده دیگری نداشته است، درست شبیه ممنوعیت استفاده از ماهواره در دهه هفتاد و البته ممنوعیت عجیب ویدئو در دهه شصت.
نشانه تازهتر و آشکارتر آن؟ انتشار تصاویری از نصب دستگاه اینترنت ماهوارهای استارلینک در شمال شهر تهران، روشی که احتمالا محدود به این منطقه خوشنشین پایتخت هم نخواهد ماند.
