آدولف هیتلر (Adolf Hitler)، رهبر حزب نازی آلمان، یکی از قدرتمند‌ترین و بدنام‌ترین دیکتاتور‌های قرن بیستم بود. هیتلر برای بدست آوردن قدرت مطلق در آلمان از آغاز سال ۱۹۳۳ بر مشکلات اقتصادی، نارضایتی‌های مردمی و تجاوزات سیاسی سرمایه‌گذاری کرد. حمله آلمان به لهستان در سال ۱۹۳۹ منجر به جنگ جهانی دوم شد و تا سال ۱۹۴۱ نیرو‌های نازی بخش اعظم اروپا را اشغال کردند. ضدیت بدخیم هیتلر با نژاد سامی و تعصب او بر نژاد آریایی باعث قتل حدود ۶ میلیون یهودی و سایر قربانیان هولوکاست شد. پس از آنکه جنگ بر علیه او شد، هیتلر در آوریل سال ۱۹۴۵ در یک پناهگاه در برلین خودکشی کرد.

آدولف هیتلر از سال ۱۹۳۳ تا ۱۹۴۵ صدراعظم آلمان بود و به عنوان رهبر حزب نازی یا حزب کارگران ملی سوسیالیست آلمان، برای مدت زیادی خدمت می‌کرد. سیاست‌های فاشیستی هیتلر جنگ جهانی دوم را تسریع کرد و منجر به نسل‌کشی موسوم به هولوکاست شد؛ واقعه‌ای که طی آن حدود شش میلیون یهودی و پنج میلیون نفر غیرنظامی کشته شدند.

هیتلر، فرزند چهارم از شش فرزند «آلوئوس هیتلر» و «کلارا پولزل» بود. در دوران کودکی، هیتلر با پدرش که از نظر عاطفی خشن بود مدام به مشکل می‌خورد. مردی که علاقه‌ی پسرش به حرفه‌ی هنر‌های زیبا را تائید نمی‌کرد! آدلف در پی درگذشت برادر کوچک‌ترش «ادموند» در سال ۱۹۰۰، آدولف گوشه‌گیر و درون‌گرا شد.

هیتلر با طرد کردن اقتدار اتریش – مجارستان، علاقه‌ی اولیه‌اش به ملی‌گرایی آلمان را نشان داد. این ناسیونالیسم بعدا به نیروی محرک زندگی هیتلر تبدیل می‌شود. در سال ۱۹۰۳، پدر هیتلر ناگهان در گذشت. دو سال بعد، مادرش به او اجازه داد که مدرسه را ترک کند. پس از مرگ او در دسامبر سال ۱۹۰۷، هیتلر به وین نقل مکان کرد و به عنوان یک کارگر و نقاش آبرنگ پاره‌وقت کار می‌کرد. وی دوبار به آکادمی هنر‌های زیبا مراجعه کرد و هر دوبار رد شد.

به دلیل نداشتن پول بدون مستمری به عنوان یک یتیم و بودجه‌ی حاصل از فروش کارت پستال، وی در پناهگاه بی‌خانمان‌ها ماند. بعد‌ها هیتلر به این سال‌ها به عنوان زمانی که برای اولین بار سامی ستیزی در او پرورش یافت، اشاره می‌کند. اگرچه بحث‌هایی بر سر این گفته وجود دارد. در سال ۱۹۱۳، هیتلر به مونیخ نقل مکان کرد. در آغاز جنگ جهانی اول، وی درخواست خدمت به ارتش آلمان را داد و در آگوست ۱۹۱۴ پذیرفته شد، اگرچه او هنوز شهروند اتریشی بود.

اگرچه آدولف هیتلر بخش اعظم خدمت خود را به دور از خط مقدم گذراند، در تعدادی از نبرد‌های مهم حضور داشت و در نبر «سام» زخمی شد. هیتلر به دلیل فروپاشی جنگ تلخ‌تر شد و این تجربه، میهن‌پرستی پرشور آلمانی او را تقویت کرد. هیتلر از تسلیم آلمان در سال ۱۹۱۸ شوکه شد. او مانند سایر ملی‌گرایان آلمانی، قاطعانه معتقد بود که ارتش آلمان به رهبران غیرنظامی و مارکسیست‌ها خیانت کرده.

پس از جنگ جهانی اول، هیتلر به مونیخ بازگشت و به کار خود برای ارتش آلمان ادامه داد. او به عنوان یک افسر اطلاعاتی، فعالیت‌های حزب کارگران آلمان را زیر نظر داشت و بسیاری از عقاید ضد سامی، ناسیونالیستی و ضد مارکسیستی بنیان‌گذار حزب آنتون درکسلر را فراگرفت. در سپتامبر سال ۱۹۱۹ هیتلر به حزب کارگران آلمان پیوست، حزبی که نام خود را به «NATIONALSOZIALISTISCHE DEUTSCHE ARBEITERPARTEI (NSDAP)» تغییر دارد؛ که غالبا به اختصار نازی‌ها خوانده می‌شود.

هیتلر شخصا پرچم حزب نازی را طراحی کرد و نماد صلیب شکسته را درون یک دایره‌ی سفید با زمینه‌ی قرمز قرار داد. او خیلی زود به دلیل سخنرانی‌های تندش علیه پیمان ورسای، سیاستمداران رقیب، مارکسیست‌ها و یهودیان انگشت‌نما شد. در سال ۱۹۲۱، آدولف هیتلر به عنوان رئیس حزب نازی، جایگزین درکسلر شد.

در ۸ نوامبر سال ۱۹۲۳، هیتلر و «سپاه رستگاری» با حضور نخست‌وزیر باواریایی «گوستاو کهر»، در سالن «بیرهال» در مونیخ یک اجلاس عمومی را به پا کردند. هیتلر اعلام کرد که انقلاب ملی و شکل‌گیری یک دولت جدید اغاز شده است. پس از یک کشمکش کوتاه که منجر به قتل چند نفر شد، کودتای معروف به بیرهال شکست خورد. هیتلر دستگیر و به جرم خیانت به نه ماه زندان محکوم شد.

در طی ۹ ماه حبس هیتلر در سال ۱۹۲۴، او مقدار زیادی از جلد نخست کتاب زندگینامه و مانیفست سیاسی خود به نام «مبارز‌ه‌ی من» (MEIN KAMPF) را به نماینده‌اش «رودولف هس» دیکته کرد. جلد اول در سال ۱۹۲۵ منتشر شد و جلد دوم در سال ۱۹۲۷. این کتاب به ۱۱ زبان ترجمه شد و تا سال ۱۹۳۹ بیش از ۵ میلیون نسخه از آن به فروش رفت. در این کتاب عقاید ضد یهود هیتلر ذکر شده بود و هیتلر قید کرده بود که روزی علیه این قوم به پا خواهد خواست.

با میلیون‌ها بیکار، رکود بزرگ در آلمان فرصتی سیاسی برای هیتلر فراهم کرد. آلمانی‌ها نسبت به جمهوری پارلمان دو جناحی بودند و به به طور فزاینده‌ی میل به گزینه‌های افراطی افزایش می‌یافت. در سال ۱۹۳۲، هیتلر علیه «پال فون هندوبرگ» ۸۴ ساله برای ریاست جمهوری کاندید شد. اما در هر دو دوره، در رده‌ی دوم قرار گرفت و بیش از ۳۶ درصد آرا را به خود اختصاص داد. این نتایج هیتلر را به نیرویی قدرتمند در سیاست آلمان تبدیل کرد و هندوبرگ را وادار کرد او را به عنوان صدراعظم منصوب کند.

هیتلر از موقعیت خود به عنوان صدراعظم، برای تشکیل یک دیکتاتوری قانونی استفاده کرد. فرمان آتش «رایشستاگ»، که پس از آتش‌سوزی مشکوک ساختمان پارلمان آمان اعلام شد، قانون اساسی را به تعلیق درآورد و اجازه‌ی بازداشت بدون محاکمه را صادر کرد. هیتلر همچنین تصویب قانون اختیار (ENABLING ACT) را طراحی کرد، که به او و کابینه‌اش اختیارات تام قانون‌گذاری را برای یک دوره‌ی چهارساله و همچنین اجازه‌ی انحراف از قانون اساسی را می‌داد.

او خود را «FÜHRER» (رهبر) نامید و با بدست آوردن کنترل کامل بر قوه‌ی مقننه و اجرایی دولت، شروع به سرکوب سیستماتیک مخالفان سیاسی باقیمانده کرد تا جایی که در ۱۴ ژوئیه سال ۱۹۳۳ حزب نازی هیتلر تنها حزب سیاسی قانونی در آلمان اعلام شد و هیتلر در اکتبر همان سال، دستور خروج آلمان از لینگ ملل را صادر کرد.

از سال ۱۹۳۳ تا آغاز جنگ در سال ۱۹۳۹، هیتلر و رژیم نازی او صد‌ها قانون برای محدود و محروم کردن یهودیان در جامعه وضع کردند. این قوانین ضد سامی در تمام سطوح حکومتی صادر شدند و اینگونه نازی‌ها فرصت یافتند تا نسبت به آزار و اذیت یهودیان متعهد شوند.

در اول آوریل سال ۱۹۳۳، هیتلر تحریم ملی مشاغل یهودی را به اجرا گذاشت و به دنبال آن «قانون احیای خدمات عمومی حرفه‌ای» در ۷ آوریل تصویب شد که یهودیان را از خدمات دولتی محروم می‌کرد. این قانون اجرای «بند آریایی» توسط نازی‌ها بود که خواستار محرومیت یهودیان و غیر‌آریایی‌ها از سازمان‌ها، اشتغال و در نهایت همه‌ی جنبه‌های زندگی عمومی بود.

قوانین بعدی تعداد دانش‌آموزان یهودی را در مدارس و دانشگاه‌ها محدود کرد، مجوز فعالیت بسیاری از یهودیان را در عرصه‌های مختلف باطل کرد. دفتر اصلی مطبوعات و تبلیغات اتحادیه دانشجویی آلمان خواستار اقدام علیه روح غیر آلمانی شد و بیش از ۲۵۰۰۰ کتاب غیر آلمانی را سوزاند. در سال ۱۹۳۴ بازیگران یهودی از بازی در فیلم‌ها یا تئاتر منع شدند.

در ۱۵ سپتامبر ۱۹۳۵، «رایشستاگ» قانون «نورنبرگ» را معرفی کرد که براساس آن هر کس که سه یا چهار پدربزرگش یهودی بودند، صرف‌نظر از اینکه شخص خود را یهودی می‌دانست یا خیر، «یهودی» شناخته می‌شد. طبق این قانون همچنین ازدواج میان آلمانی‌های غیریهودی و یهودی ممنوع اعلام شد. هیتلر در دوره‌ی المپیک ۱۹۳۶ مدتی اقدامات یهودستیزانه‌ی خود را خاموش کرد، اما پس از آن دوباره این اقدامات با شدت بیشتری اجرا شدند.

در طول دوره‌ی جنگ جهانی دوم، از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵، نازی‌ها و همکارانشان مسئول مرگ حداقل ۱۱ میلیون نفر غیر نظامی از جمله حدود شش میلیون یهودی بودند. به عنوان بخشی از «راه‌حل نهایی» هیتلر، نسل‌کشی که توسط رژیم هیتلر انجام گرفت، به عنوان هولوکاست شناخته می‌شود.

در اردوگاه‌های کار اجباری و کشتار جمعی اعدام‌ها و قتل‌های گسترده‌ای صورت گرفت. علاوه بر یهودیان، لهستانی‌ها، کمونیست‌ها، همجنس‌گرایان، شاهدان یهوه و اتحادیه‌های صنفی نیز تحت تعقیب بودند. از زندانیان به عنوان کارگران اجباری جهت گسترش اردوگاه‌ها استفاده می‌شود. آن‌ها در معرض گرسنگی، شکنجه و وحشیگری‌های وحشتناک از جمله آزمایشات پزشکی دردناک و کشنده قرار می‌گرفتند.

در اوایل سال ۱۹۴۵، هیتلر فهمید که آلمان در حال شکست خوردن در جنگ است. اتحاد جماهیر شوروی، ارتش آلمان را به اروپای غربی سوق داده بود، ارتش سرخ آن‌ها برلین را محاصره کرده و متفقین از غرب به خاک آلمان پیشروی می‌کردند. در ۱۶ ژوئیه، هیتلر مرکز فرماندهی خود را به یک پناهگاه زیرزمینی در برلین منتقل کرد. در نیمه شب ۲۹ آوریل ۱۹۴۵، هیتلر در همان پناهگاه با دوست‌دخترش «اوا براون» طی یک مراسم کوچک ازدواج کرد. در همان زمان، هیتلر از اعدام دیکتاتور ایتالیایی «بنیتو موسولینی» مطلع شد و ترسید که مبادا همان اتفاق برای او رخ دهد.

آدولف هیتلر فردای آن روز (۲۹ آوریل ۱۹۴۵) ، با ترس از دستگیری توسط نیرو‌های دشمن، خودکشی کرد. او یک دوز سیانید مصرف کرد و سپس به سر خود شلیک کرد. گفته می‌شود براون نیز در همان زمان خود را با سیانید مسموم کرده ‌است. هیتلر در هنگام مرگ ۵۶ ساله بود. برلین در ۲ مه ۱۹۴۵ به دست نیرو‌های شوروی افتاد. پنج روز بعد، در ۷ مه، آلمان بدون قید و شرط تسلیم متفقین شد.