اصفهان - نصف جهان؛ یکی از مهم‌ترین قطب‌های صنعتی و اقتصادی ایران در تابستان ۱۴۰۲ با نرخ بیکاری ۹.۲ درصدی روبرو است که بالاتر از میانگین کشوری به شمار می‌آید و این وضعیت زنگ خطر جدی برای این استان است.
بازار، گروه استان‌ها؛ عاطفه علیان: طبق گزارش مرکز آمار ایران، استان اصفهان با نرخ بیکاری ۹.۲ درصدی، یکی از بالاترین نرخ های بیکاری را در میان استان های صنعتی ایران دارد. میانگین بیکاری کشور ۸.۱ درصد و میانگین بیکاری تهران ۷.۲ درصد اعلام شده است.
مقایسه آمار بیکاری استان اصفهان با دیگر استان ها نشان می‌دهد که اصفهان با وجود پتانسیل های بالای خود در صنایع مختلف و با وجود اینکه قطب تولید محصولات مهم کشاورزی و دامی است، نتوانسته به طور موثر از این ظرفیت ها بهره برداری کند. بیکاری در اصفهان به عوامل مختلفی نسبت داده می شود که می توان آنها را به‌عنوان بحران های عمیق اقتصادی و اجتماعی تحلیل کرد.
کارشناس اقتصادی و محیط زیست، در این‌باره می‌گوید: بحران آب در استان اصفهان تأثیر بسیار زیادی بر روی کشاورزی و صنایع وابسته داشته است و خشکی زاینده رود و کمبود منابع آبی باعث کاهش شدید تولیدات کشاورزی و بیکاری در این بخش شده است.
مجید شریفی ادامه می دهد: طبق گزارش وزارت جهاد کشاورزی، تولیدات کشاورزی در استان اصفهان طی پنج سال گذشته به‌طور میانگین ۱۵ درصد کاهش یافته است که این موضوع به از دست رفتن شغل های متعدد در مناطق روستایی منجر شده است.
استان اصفهان به‌دلیل وجود صنایع بزرگ مانند فولاد و پتروشیمی، به نوسانات بازار جهانی وابسته است.
کارشناس صنایع، در این ارتباط تاکید می کند: افت ۵.۷ درصدی تولید فولاد ایران در نیمه نخست سال و محدودیت های فزاینده برق که تا مهرماه هم ادامه داشت، تولید ۶ ماهه فولاد میانی کشور را حدود ۱.۱ میلیون تن به ارزش بیش از ۴۵۰ میلیون دلار کاهش داده است. همین موضوع باعث شده است که صنایع وابسته به فولاد از سر ناچار نیروی کار خود را تعدیل کنند.
علی احمدی، می افزاید: طبق آمارهای سازمان صنعت، معدن و تجارت، بیش از ۲۰ درصد از اشتغال استان اصفهان به صنعت فولاد و صنایع وابسته به آن مربوط می‌شود که کاهش ۱۰ درصدی ظرفیت تولید این واحدها به کاهش اشتغال مستقیم در این بخش انجامیده است.
یکی دیگر از عوامل مهم در افزایش نرخ بیکاری در اصفهان، عدم تطابق مهارت های نیروی کار با نیازهای واقعی بازار است. یک مشاور بازار کار، در این زمینه می‌گوید: بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی به دلیل عدم مهارت های عملی مناسب، نتوانسته اند وارد بازار کار شوند؛ نرخ بیکاری در میان فارغ التحصیلان دانشگاهی به ویژه در رشته های غیر فنی، به‌طور قابل توجهی بالا است.
شیشه فروش: توسعه زیرساخت های گردشگری و جذب سرمایه گذاری می تواند به کاهش نرخ بیکاری در اصفهان کمک کند؛ با این حال، کمبود زیرساخت های لازم، مانند هتل ها و مراکز تفریحی، باعث محدود شدن این بخش شده است
سارا جمشیدی اضافه می کند: بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، حدود ۳۰ درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی اصفهان به دلیل نداشتن مهارت های عملی لازم بیکار هستند.
کاهش سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری
از سوی دیگر باید این حقیقت را بپذیریم که استان اصفهان با وجود ظرفیت های گردشگری بالا، نتوانسته به‌طور کامل از این پتانسیل ها بهره برداری کند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، بر این نکته تأکید می کند: توسعه زیرساخت های گردشگری و جذب سرمایه گذاری در این بخش می تواند به کاهش نرخ بیکاری کمک کند. با این حال، کمبود زیرساخت های لازم، مانند هتل ها و مراکز تفریحی، باعث محدود شدن این بخش شده است.
منصور شیشه‌فروش، می افزاید: طبق گزارش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، اصفهان در سال ۱۴۰۲ تنها پذیرای ۱.۵ میلیون گردشگر بوده است که در مقایسه با ظرفیت واقعی استان، بسیار کمتر از حد انتظار است.
شیشه‌فروش در این زمینه می گوید: مدیریت صحیح منابع آبی و استفاده از فناوری های نوین در کشاورزی و صنایع، می تواند به بهبود شرایط اقتصادی استان اصفهان کمک شایان توجهی کند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان به اهمیت توسعه زیرساخت های گردشگری در استان اصفهان اشاره می‌کند: سرمایه گذاری در این بخش می تواند به جذب گردشگران و افزایش اشتغال در نصف جهان کمک کند.
حمایت از صنایع کوچک و متوسط (SMEs)
کارشناسان تأکید دارند که توسعه صنایع کوچک و متوسط می تواند به ایجاد مشاغل جدید کمک کند.
در این ارتباط مسلم ربیعی کارشناس اقتصادی به بازار می گوید: صنایع کوچک و متوسط به دلیل نیاز کمتر به سرمایه گذاری‌های کلان و ظرفیت بالای ایجاد اشتغال، می توانند نقش مهمی در کاهش بیکاری در کشور و استان اصفهان ایفا کنند.
ربیعی: باید به دنبال ارتقای مهارت های نیروی کار باشیم؛ لازم است همکاری نزدیکی بین دانشگاه ها و صنایع ایجاد شود تا دانشجویان با نیازهای واقعی بازار آشنا شوند و مهارت های لازم را فرا گیرند
همچنین وی معتقد است که باید به دنبال ارتقای مهارت های نیروی کار باشیم و اضافه می کند: باید همکاری نزدیکی بین دانشگاه ها و صنایع ایجاد شود تا دانشجویان با نیازهای واقعی بازار آشنا شوند و مهارت های لازم را پیش از ورود به بازار کار فرا گیرند.
نرخ بیکاری ۹.۲ درصدی استان اصفهان در تابستان ۱۴۰۲، نشانه ای از بحران های عمیق اقتصادی و اجتماعی در این استان است. مشکلاتی چون بحران آب، وابستگی به صنایع سنگین، عدم تطابق مهارت های نیروی کار و کمبود سرمایه گذاری در بخش گردشگری، از جمله عواملی هستند که به این وضعیت دامن زده اند.
برای بهبود این شرایط، نیاز به اقداماتی مؤثر و همگرا از سوی دولت، بخش خصوصی و مشارکت مردم است. با اجرای راهکارهای پیشنهادی و سرمایه گذاری در بخش های کلیدی، می‌توان امید داشت که اصفهان دوباره به عنوان یک قطب اشتغال زایی در ایران شناخته شود و نرخ بیکاری در این استان کاهش پیدا کند.
