اگر دونالد ترامپ در انتخابات پیروز شود، بیراه نیست اگر بگوییم بخش زیادی از موفقیت خود را مدیون این جمله است: «ما بدترین اقتصاد تاریخ را داریم» این سخن ترامپ که چندان همخوانی هم با واقعیت ندارد، میلیون‌ها طرفدار او را قانع کرده است که، اقتصاد ایالات متحده در وضعیت بدی قرار دارد.
تنها چند روز تا انتخابات ایالات متحده باقی مانده است و در شرایطی که پس از گاف بزرگ بایدن و توهین او به رای دهندگان طرفدار ترامپ، فشار زیادی روی کمپین کامالا هریس قرار گرفته، ترامپ در تلاش است آخرین روز‌ها را با تکرار برخی کلیدواژه‌های همیشگی خود از جمله مشکلات اقتصادی و بی کفایتی دولت بایدن در اداره کشور پیش ببرد. اما نتیجه این تلاش‌های جمهوری خواهان و دموکرات‌ها تا روز سه شنبه ۵ نوامبر (۱۵ آبان ماه) که روز رای گیری سراسری است، نامشخص خواهد بود، چرا که همچنان رقابت بین ۲ کاندیدا بسیار نزدیک و ناپایدار پیش می‌رود.
شاید بزرگ‌ترین علتی که باعث شد بعد از انصراف بایدن و اعلام کاندیداتوری کامالا هریس، امید‌ها به کمپین دموکرات‌ها باز گردد و حمایت‌های مالی به سمت کمپین نوپای هریس سرازیر شود، چیزی به جز لغزش‌های کلامی مکرر، عدم تعادل حرکتی و حتی در برخی موارد اشتباهات رفتاری بایدن بود. جو بایدن، که به عنوان سیاستمداری کهنه کار در عرصه سیاست آمریکا شناخته می‌شود در نخستین مناظره خود با ترامپ بسیار ضعیف ظاهر شد و اغلب تحلیلگران، تصور می‌کردند انتخابات زودهنگام در همان شب مناظره با پیروزی ترامپ انجام شده است. با این وجود دموکرات‌ها پس از انصراف بایدن، جان تازه‌ای گرفتند، اما این جان تازه، همچنان در لبه پرتگاه قرار دارد و ترامپ دوشادوش هریس و حتی گاهی جلوتر از او برای کسب عنوان ریاست جمهوری می‌جنگد.
بایدن و قماری بزرگ روی آبروی دموکرات‌ها و هریس
جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی ایالات متحده در جریان یک گفتگو، به‌طور ناخواسته یک گاف بزرگ را به فضای کمپین هریس تزریق کرد. اما پرسش مهم این است که آیا ممکن است با این کار، کمک بزرگی به رقیب سابق خود، دونالد ترامپ کرده باشد؟ جو بایدن به جنجال ناشی از شوخی کمدین گردهمایی انتخاباتی ترامپ در نیویورک پرداخت. تونی هینچکلیف (Tony Hinchcliffe) که کمدین است، در جمع ده‌ها هزار هوادار ترامپ، پورتوریکو را "جزیره شناور زباله" خوانده بود. بایدن در راستای این موضوع، گفت تنها زباله‌ای که آنجا شناور است، حامیان او هستند.
اظهارات بایدن بلافاصله با اظهارات هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات‌ها در سال ۲۰۱۶ مقایسه شد که معتقد بود نیمی از حامیان ترامپ باید به دلیل دیدگاه‌های «نژادپرستی، جنسیتی، بیگانه‌هراسی و اسلام‌هراسی در سبد افراد تاسف‌آور قرار گیرند». در همان زمان نیز کمپین ترامپ نهایت بهره برداری را از سخنان کلینتون کرد و چهره‌های سرشناس دموکرات را افرادی اهل تحقیر و توهین به سایرین معرفی کرد. اکنون تاریخ تکرار شده و کمپین ترامپ از اظهارات بایدن استفاده حداکثری را کرده و اعلام می‌کند که دموکرات‌ها «آمریکایی‌ها را فاشیست، نازی، و اکنون زباله می‌خوانند». کارولین لیویت، سخنگوی ستاد انتخاباتی ترامپ یکی از افرادی است که در این باره گفته است: «هیچ راهی برای تغییر معنای سخنان بایدن وجود ندارد. جو بایدن و کامالا هریس نه تنها از ترامپ متنفرند، بلکه از ده‌ها میلیون آمریکایی که از او حمایت می‌کنند، متنفرند.»
هیچ کس نمی‌تواند بگوید این پیچ و تاب و التهاب اخیر در یک کمپین پرتلاطم انتخاباتی دقیقا چگونه بر نتیجه نهایی تأثیر می‌گذارد. اما در گرمای حساس هفته آخر مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری، آن هم زمانی که حتی چند کلمه نادرست می‌تواند پیامد‌های سیاسی قابل توجهی داشته باشد، ممکن است مهم نباشد که واقعاً منظور بایدن چه بوده است؛ مهم این است که سخنان او چگونه بحران ساز می‌شود. از سویی دیگر، اظهار نظر بایدن که توسط رسانه‌های طرفدار ترامپ به عنوان تحقیر حامیان رئیس‌جمهور سابق به تصویر کشیده می‌شود، دقیقاً درشرایطی منتشر شد که هریس تلاش می‌کند به عنوان یک چهره متحد برای جلب نظر جمهوری‌خواهانی که از افراط‌گرایی ترامپ ناراضی هستند، معرفی شود، این قشر، هنوز برای رای دادن به یک دموکرات قانع نشده اند.
هریس حتی سعی کرد خود را به لحاظ ادب و احترام به رای دهندگان متفاوت از ترامپ نشان دهد، او گفت: «بر خلاف دونالد ترامپ، معتقد نیستم افرادی که با من مخالف هستند دشمن محسوب می‌شوند.» همچنین اخیرا باراک اوباما، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده به خطر توهین به رقبا اشاره کردو گفت: «احساس احترام متقابل باید بخشی از پیام ما باشد. سیاست ما این روز‌ها آنقدر قطبی شده است که به نظر می‌رسد بدترین‌ها را درباره دیگران فرض می‌کنیم، مگر اینکه آنها در مورد هر موضوعی با ما موافق باشند. فکر می‌کنیم که تنها راه برای پیروزی سرزنش کردن و ایجاد حس شرمساری و فریاد زدن سر طرف مقابل است.»
پرسش دیگر، اما این است که اشتباهات کلامی بایدن و دیگر دموکرات‌ها در مقایسه با لفاظی‌های اغلب مبتذل و اظهارنظر‌های جنجالی نامزد جمهوری‌خواه‌ها چقدر بد است؟ پاسخ اولیه این است که ترامپ همیشه همینطور بوده و مخاطبان از شنیدن سخنان او شوکه یا به شدت ناراحت نمی‌شوند. با توجه به تعداد اندک روز‌های باقی مانده تا انتخابات، احتمالاً نقش بایدن در کمپین انتخاباتی هریس به شدت کمرنگ خواهد شد. قانون اصلی روز‌های آخر انتخابات آمریکا این است: روی گاف‌های رقیب تمرکز کن! و قطعا هریس نمی‌خواهد قربانی گاف‌های احتمالی و بعدی بایدن شود، او ترجیح می‌دهد رای دهندگان را روی ایرادات ترامپ متمرکز کند.
کلید واژه سخنرانی‌های هریس؛ ترامپ و باز هم ترامپ!
کامالا هریس در سخنرانی اخیر و بزرگ خود در واشنگتن ۲۴ بار نام ترامپ را برد و تنها یک بار از جو بایدن نام برد. اما چرا هریس این کار را می‌کند؟ روانشناسی اجتماعی می‌گوید این حرکت هریس نشان می‌دهد، حتی زمانی که ترامپ فرمانده کل قوای آمریکا نیست، همچنان روی افکار عمومی آمریکایی‌ها تاثیرگذار است. یک هفته قبل از روز انتخابات، هریس محل برگزاری سخنرانی خود را با وسواس انتخاب کرد؛ پارکی در جنوب کاخ سفید. او خاطرنشان کرد که ترامپ «نزدیک به چهار سال پیش دقیقاً در این نقطه ایستاده بود» و افزود که او گروهی مسلح را به ساختمان کنگره آمریکا فرستاد تا شکست انتخاباتی‌اش در سال ۲۰۲۰ را خنثی کند. هریس در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «اگر ترامپ رئیس جمهور شود، روز اول را با فهرست دشمنان، آغاز خواهد کرد. او با فهرست افرادی که قرار است به عنوان دشمن در نظر بگیرد وارد کاخ سفید می‌شود.»
به نظر می‌رسد دموکرات‌ها تصمیم گرفته اند به عنوان یک تکنیک انتخاباتی، روی نقاط ضعف ترامپ متمرکز شوند، همانطور که ترامپ، این کار را با بایدن می‌کند و از این ضعف‌ها علیه هریس استفاده می‌کند. همچنین هریس و میشل و باراک اوباما بار‌ها اشاره کرده اند که ترامپ در صورت رسیدن به مقام ریاست جمهوری، حق رای آزاد، حقوق زنان و حقوق اقلیت‌ها را تهدید می‌کند. صحیت‌های ترامپ درباره سقط جنین نیز بهانه‌ای مناسب به دست هریس و دموکرات‌ها داده تا ترامپ را رئیس جمهوری ضد زن تلقی کنند.
همچنین هریس تمام تلاش خود را به کار بسته تا با تکیه بر نژاد و جنسیت خود یک پیروزی تاریخی کسب کند. در صورت موفقیت هریس، او اولین زن و به عبارتی، اولین زن رنگین پوستی خواهد بود که رئیس جمهور می‌شود. نامزدی کامالا هریس برای جوانان، زنان، آمریکایی‌های آفریقایی تبار و اسپانیایی‌تبار‌ها مهم است. با همه این ها، اقدامات دولت بایدن در قبال مسائل سیاست خارجی برای وی و هریس چندان مثبت ارزیابی نشده است. منتقدان بایدن به همدستی آمریکا در بمباران غیرنظامیان غزه و لبنان توسط اسرائیل اعتراضاتی جدی دارند. درواقع کم اهمیت جلوه دادن جنایات جنگی، همزمان با سرازیر شدن تسلیحات به سوی اسرائیل، به شانس دموکرات‌ها در ایالت‌های نوسانی کلیدی مانند میشیگان آسیب رسانده است. با این وجود هنوز نمی‌توان گفت تکنیک جمهوری خواهان جواب می‌دهد یا دموکرات ها؛ چرا که ترامپ هم با کلید واژه «اقتصاد» به جنگ دموکرات‌ها می‌رود.
رویا‌های اقتصادی ترامپ و حمله به سیاست‌های اقتصادی بایدن
اگر دونالد ترامپ در انتخابات پیروز شود، بیراه نیست اگر بگوییم بخش زیادی از موفقیت خود را مدیون این جمله است: «ما بدترین اقتصاد تاریخ را داریم» این سخن ترامپ که چندان همخوانی هم با واقعیت ندارد، میلیون‌ها طرفدار او را قانع کرده است که، اقتصاد ایالات متحده در وضعیت بدی قرار دارد. نمی‌توان انکار کرد که بسیاری از آمریکایی‌ها از نظر اقتصادی با مشکل مواجه هستند و تورم در سال ۲۰۲۲ به طرز شدیدی بالا بود، اما تورم ایالات متحده در حال حاضر بسیار پایین‌تر از زمانی است که ترامپ در اوج دوران ریاست جمهوری خود قرار داشت. ایالات متحده در دولت بایدن نزدیک به ۱۸ میلیون شغل ایجاد کرده که یک رکورد محسوب می‌شود. همچنین درآمد متوسط خانوار‌ها به ۸۰۶۱۰ دلار رسیده است که بالاتر از رقمی است که در سال آخر ریاست جمهوری ترامپ ثبت شده بود.
اما حقیقت این است مردم ایالات متحده که هنوز از افزایش تورم ماه‌های گذشته ناراحتند و طبق نظرسنجی اکتبر AP-NORC، ۶۲ درصد از مردم می‌گویند اقتصاد در وضعیت بدی قرار دارد، در حالی که فقط ۳۸ درصد می‌گویند وضعیت اقتصادی خوب است. درواقع ترامپ با هوشمندی دست روی موضوعی گذاشته که به ویژه اقشار طبقه متوسط و ضعیف را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در دولت دموکرات بایدن، بیش از ۷۰۰ هزار شغل در کارخانه‌ها ایجاد شده است، این امار در واقع بیش از هر رئیس جمهور دیگری از دهه ۱۹۷۰ تا کنون است. همچنین رکورد ۱۹ میلیون درخواست تجاری جدید در دوره بایدن ثبت شده، اما آیا این آمار‌ها رای دهندگان را راضی می‌کند؟ ظاهرا نه!. همچنان، جمله «ما بدترین اقتصاد تاریخ را داریم» کار خود را می‌کند.
حقیقت این است که وضعیت اقتصاد در سال آخر ریاست جمهوری ترامپ به مراتب بدتر از اکنون بود، نرخ بیکاری در طول همه گیری کرونا به ۱۴.۸ درصد افزایش یافت، در حالی که اکنون این نرخ ۴.۱ درصد است. اگر هریس در برابر ترامپ شکست بخورد، مورخان و اقتصاددانان برای مدتی طولانی درباره چرایی شکست او بحث خواهند کرد، اما شاید نتوانند بگویند دقیقا چرا رویای ترامپ درباره اقتصاد در زمان ریاست جمهوری خودش تا این حد روی رای دهندگان آمریکا تاثیر گذار بوده است. بسیاری از آمریکایی‌ها می‌گویند اقتصاد در وضعیت نامناسبی قرار دارد، عمده آن ها، این حرف را به دلیل نگرانی طولانی مدت از تورم بالا از اواسط سال ۲۰۲۱ تا اواسط سال ۲۰۲۳ مطرح می‌کنند. اما آنها ممکن است ندانند که دستمزد‌ها در دو سال گذشته سریعتر از تورم افزایش یافته است و دستمزد‌های واقعی آنان بالاتر از قبل از همه گیری کرونا است.
اما ترامپ درباره قیمت مسکن حق دارد. قیمت مسکن همچنان یک مشکل بزرگ است. نه تنها قیمت مسکن افزایش یافته است، بلکه نرخ‌های بهره بالا، خرید خانه را برای بسیاری از آمریکایی‌ها بسیار دشوار کرده است. علت این وضعیت، کاهش شدید تولید مسکن است که در طی رکود سال ۲۰۰۸ آغاز شد. اما نکته جالب این است که برخی از اقتصاددانان نسبت به فاجعه‌ای اقتصادی در صورت پیروزی ترامپ هشدار می‌دهند و معتقدند که طرح او برای اعمال تعرفه یا مالیات بر همه کالا‌های وارداتی باعث افزایش تورم و شعله ور شدن یک جنگ تجاری خطرناک می‌شود که می‌تواند باعث رکود و بیکاری میلیون‌ها نفر شود.
اقتصاددانان همچنین هشدار می‌دهند که برنامه‌های ترامپ، از جمله طرح او برای کاهش مالیات بر ثروتمندان و شرکت‌ها، نه تنها بدهی فدرال را تا ۷.۸ تریلیون دلار افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند سیستم تامین اجتماعی را ورشکست کند و منجر به افزایش ۳۳ درصدی در کل شود. با این وجود کمپین ترامپ به شدت روی قدرت اقتصادی او تمرکز دارند و معتقدند می‌تواند یک شگفتی بزرگ اقتصادی را رقم بزند. شاید بد نباشد در این بخش یک نگاه به نظرسنجی‌های معتبر اقتصادی داشته باشیم. بیش از دو سوم (۶۸ ٪) از اقتصاددانانی که توسط وال استریت ژورنال مورد نظرسنجی قرار گرفته اند، گفتند که قیمت‌ها در دوره ریاست جمهور ترامپ سریعتر از دوره هریس افزایش می‌یابد.
بر اساس تجزیه و تحلیل جداگانه موسسه پیترسون، تعرفه‌های شدید ترامپ، همراه با اخراج‌های گسترده و تأثیرگذاری بر سیاست فدرال رزرو، باعث رشد اقتصادی ضعیف تر، تورم بیشتر و اشتغال کمتر خواهد شد. حتی برخی محققان معتقد بودند که در برخی موارد، آسیب‌های اقتصادی مذکور، تا سال ۲۰۴۰ ادامه خواهد داشت. اما اگر فکر می‌کنید این اظهارنظر‌های اقتصاددانان باعث ریزش ارا ترامپ می‌شود سخت در اشتباهید. طبق نظرسنجی اخیر NBC News فقط ۲۸ درصد از آمریکایی‌ها معتقدند کشور به لحاظ اقتصادی در مسیر درستی قرار دارد. این بسیار کمتر از ۴۰ درصدی است که در سال ۲۰۲۱، زمانی که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا، پس از ترامپ روی کار آمد، مطرح شد.
با وجود همه این‌ها همچنان معمای رای دهندگان آمریکا حل نشده است و نمی‌دانیم که ایا رویا‌های اقتصادی ترامپ پیروز می‌شود یا تلاش کامالاهریس برای پررنگ کردن نقاط ضعف و ترسناک درباره ترامپ.
