مسئولان در فاز همدردیِ خشک و خالی

ظاهرا به همان اندازه که مردم از وضعیت فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی در رنج و زحمت هستند وزبان به شکایت و انتقاد می گشایند، مسئولان هم منتقد این وضعیت هستند، اگرچه به اندازه مردم در رنج و زحمت نیستند، چرا که به گفته دکتر محمدرضا عارف آن‌ها  خودشان اینترنت پرسرعت و فیلتر نشده دارند. حدود دو سال است که همه شبکه‌های اجتماعی تاثیر گذار در معیشت وارتباطات مردم فیلتر شده و تقریبا در همه این مدت اکثر مسئولان چه کسانی که در زمان دولت‌شان این وضعیت رخ داد و چه کسانی دیگرمنتقد فیلترینگ بودند. این مساله به خصوص در زمان انتخابات بیشتر دیده می‌شود. در انتخابات ریاست جمهوری اخیر  حتی کسانی که رفتار وعملکردشان نشان دهنده موافقت آنها با فیلترینگ و مسدودسازی شبکه های اجتماعی است، نیز زبان به انتقاد از این وضعیت گشودند. ( به جز سعید جلیلی که در این باره صداقت نشان داده و هیچ گاه نشان نداد که با فیترینگ مخالف است.)

انتقاد خشک وخالی روی اعصاب مردم

پس از انتخابات اخیر که پس از درگذشت سید ابراهیم رئیسی وناتمام ماندن دولتش والبته چرخش فرمان مدیریت کشور به سمتی دیگر، انتقاد از فیلترینگ از سوی مسئولان تشدید شد؛ چرا که شعارهای نامزدی که بیشترین تاکید را بر رفع فیلترینگ داشت، مورد قبول مردم رای دهنده واقع شد و او را به ریاست جمهوری رسانده‌اند. از این رو توقعات مردم از دولت جدید برآمده از این انتخابات در زمینه رفع فیلترینگ بالاتر از قبل رفت. همین موضوع سبب شد تا هرکدام از مسئولانی که با این دولت بر سر کار آمده‌اند خود را موظف به انتقاد از فیلترینگ کنند. این وضعیت حتی به کسانی که در این زمینه اختیار ومسئولیت دارند نیز کشیده شده است. در ماه های گذشته انتقاد خشک وخالی این مسئولان از وضعیت فیلترینگ به اندازه فیلترینگ و مصائب و پیامدهای اقتصادی، اجتمای و فرهنگی آن روی اعصاب مردم است. مردمی که از خود می‌پرسند مسئولان به چه کسانی انتقاد می‌کنند؟ در رزواهی گذشته هم رئیس جمهور در این باره سخن گفت، هم رئیس قوه قضاییه وهم وزیر اقتصاد.

موضع مبهم  محسنی‌اژه ای درباره رفع فیلترینگ

رییس قوه قضاییه در مورد جریان‌های فکری تاثیرگذار بر تصمیم‌گیری در مورد فیلترینگ و درخواست برای ارائه نظرات راهگشای نخبگان توضیحاتی ارائه کرد که بیشتر تحلیل او درباره موافقان ومخالفان فیلترینگ بود وموضع خود او در این باره کمی مبهم به نظر می‌رسد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای گفت: برخی محدودیت‌های فضای مجازی مربوط به سال ۱۴۰۱ هستند که هنوز برخی زمینه‌های ارتکاب جرایم در آن‌ها باقی مانده است. برخی محدودیت‌ها را کارگروه مصادیق محتوای مجرمانه اعمال کرده است و موارد نادری هم از طرف قوه اعمال شده است.

او با بیان اینکه ۳ نوع نگاه در مورد بحث فضای مجازی وجود دارد گفت: برخی می‌گویند همه محدودیت‌های فضای مجازی باید برداشته شوند! حاکمیت هر کشوری قبول نمی‌کند که فضا رها باشد. برخی می‌گویند تا زمان حاکمیت ۱۰۰٪ خودمان نه تنها محدودیت‌ها نباید رفع شود بلکه بیشتر هم باید بشود.برخی هم دنبال راه حل بینابینی هستند.

انتقاد از فیلترینگ به شیوه وزیر اقتصاد

در دولت نیز انتقاد از فیلترینگ از وزرای مرتبط به دیگر وزرا هم کشید روز گذشته «عبدالناصر همتی» با انتشار پیامی در شبکه ایکس با مطرح کردن پرسش هایی مثل «چرا به عنوان وزیر اقتصاد از رفع فیلتر دفاع می‌کنم ؟»، «چرا فیلترینگ مدبرانه نیست؟» تلاش کرده به آنها پاسخ دهد.وزیر امور اقتصادی و دارایی در دفاع از دلایل خود برای رفع فیلترینگ اعلام کرد:«در اینکه فضای مجازی در کشور باید مدبرانه مدیریت شود شکی نیست اما فیلترینگ به هیچ وجه یک روش مدبرانه برای مدیریت نیست.»
همتی در ادامه پیام خود در پاسخ به پرسش‌ها گفته است:« استفاده ۸۰ درصد مردم کشور از فیلترشکن و تشکیل بازار سیاه در پهنه اقتصاد کشور تحت عنوان فیلترشکن فروشی که بنا بر برخی گزارش ها با اقتصاد رسمی ارتباطات کشور برابری دارد!، خسارت دهها هزار میلیارد تومانی کسب و کارهای اینترنتی و گره خوردن معیشت و درآمد و خدمات گروه های عمده‌ای از مردم به بسترهای شبکه‌های اجتماعی، آسیب جدی فیلترینگ به امنیت اقتصاد دیجیتال و در معرض خطر قرارگرفتن شبکه اینترنت کشور و تحدید آزادی‌های مشروع مردم و جامعه، تأثیر منفی در روند پیشرفت و توسعه کشور دارد.» در پایان پیام وزیر امور اقتصادی و دارایی آمده است:«از این رو فیلترینگ از این جهت یک مانع در برابر توسعه و پیشرفت کشور است.»

فیلتر کارایی خودش را دست داده

ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر پیشین شورایعالی فضای مجازی نیز در این باره گفت: «فیلتر کارایی خودش را دست داده و به نظر می‌رسد که ما برای مردم و کشور هزینه‌های اضافی ایجاد کردیم. »

 ابوالحسن فیروزآبادی که تا سال ۱۴۰۱ بر مسند دبیری شورایعالی فضای مجازی تکیه زده بود، درباره پیش‌بینی خود از فضای شورایعالی فضای مجازی برای رفع فیلترینگ بیان کرد: «باید این‌طور بگوییم که یا به نفع اکثریت مردم تمام می‌شود یا نمی‌شود. اگر فیلترینگ برداشته شود، به نفع اکثریت مردم خواهد بود.»

 دبیر پیشین شورایعالی فضای مجازی تاکید کرد: «برای حل مسئله فیلترینگ باید یک تفاهم ملی داشته باشیم، بدون تفاهم ملی به دلیل اشکال قانونی، اگر دولت سایتی را هم باز کند، با اولین ناآرامی اجتماعی باز این سایت‌ها به مشکل برخورده و بسته خواهد شد.»

ادامه ابهام درباره فیلترینگ

روز دوشنبه رئیس جمهور نیز در نشستی با اعضای حزب کارگزاران با اشاره به سخنان یکی از اعضای شورای مرکزی این حزب مبنی بر انتظارات جامعه برای بهبود کیفیت اینترنت و رفع فیلترینگ در کشور گفت:«در موضوع اینترنت و رفع فیلترینگ به نگاه مشترک میان سران رسیده‌ایم و در پی حل مشکلات این حوزه هستیم.»  با مقایسه این سخنان و سخنان دیروز رئیس قوه قضاییه نشانه‌ای از این تفاهم دیده نمی‌شود.

به نظر می‌رسد که همچنان که بارها از سوی افراد مختلف اعلام شد، با وجود این همه مخالفت از سوی مسئولان و علیرغم خواست گسترده مردمی برای رفع فیلترینگ، این ماجرا مخالفانی قدرتمند دارد که اجازه نمی‌دهد این مساله عملیاتی شود. باید در انتظار ماند ودید که مسدولان دولت کنونی همچنان  با مردم همدردی می‌کنند وبا زبان بی‌زبانی می گویند که «نمی‌توانیم رفع فیلتر کنیم» و یا می‌توانند و دامنه چانه‌زنی‌ها و رایزنی‌های خود با مخالفان رفع فیلتر و نهادهای مهم نظام را آنقدر بالا می‌برند تا آنان را متقاعد کنند که این وضعیت با کارآیی چندانی به جز به زحمت انداختن مردم و تحمیل هزینه بیشتر بر آنان ومعیشت‌شان ندارد.