رکنا: آی یو دی (IUD) که مخفف Intrauterine Device به معنای «وسیله داخل رحمی» است، یک روش پیشگیری از بارداری بلندمدت، موثر و برگشتپذیر است. این وسیله کوچک و معمولاً به شکل حرف T است که پزشک یا ماما آن را داخل رحم قرار میدهد تا از بارداری جلوگیری کند.
- فهرست محتوا
- آی یو دی IUD چیست و چطور کار میکند؟
- تفاوت انواع آی یو دی (IUD)
- ۱. آی یو دی هورمونی
- ۲. آی یو دی مسی
- نحوه گذاشتن آی یو دی (IUD)
- مراحل قرار دادن آی یو دی
- چه علائمی پس از نصب آی یو دی طبیعی است؟
- نکات مهم پس از نصب آی یو دی
- جدول نحوه قرار دادن آی یو دی و مراحل آن
- چطور تشخیص دهیم که IUD سر جای خود قرار دارد؟
- چطور نخها را بررسی کنیم؟
- چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
- ۲. احساس درد یا گرفتگی غیرعادی
- ۳. خونریزی غیرطبیعی
- ۴. بررسی توسط پزشک
- نحوه برداشتن دستگاه آی یو دی (IUD)
- مراحل برداشتن آی یو دی
- نکات مهم پس از برداشتن آی یو دی
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
- آی یو دی برای چه کسانی مناسب نیست؟
- کسانی که نباید از آی یو دی استفاده کنند
- موارد احتیاط
- جدول / کسانی که نباید از آی یو دی (IUD) استفاده کنند
- مقایسه آی یو دی و قرص ضد بارداری
- استفاده از آی یو دی بعد از سزارین و زایمان طبیعی
- آی یو دی بعد از زایمان طبیعی
- آی یو دی بعد از سزارین
- مزایا و معایب نصب آی یو دی بعد از زایمان طبیعی و سزارین
- بهترین مارک آی یو دی
- ۱. مارکهای آی یو دی مسی
- ۲. مارکهای آی یو دی هورمونی
- مقایسه آی یو دی (IUD) با روشهای مشابه پیشگیری از بارداری
- نتیجهگیری
به گزارش رکنا، آی یو دی IUD ، که مخفف Intrauterine Device است، یکی از روشهای مؤثر، بلندمدت و قابل برگشت برای پیشگیری از بارداری است. این وسیله کوچک و معمولاً به شکل حرف T است و داخل رحم قرار میگیرد.
آی یو دی IUD چیست و چطور کار میکند؟
آی یو دی (Intrauterine Device) یک روش پیشگیری از بارداری بلندمدت و بسیار مؤثر است. این وسیله کوچک و به شکل حرف T توسط پزشک یا ماما در داخل رحم قرار میگیرد و با تغییر محیط رحم از بارداری جلوگیری میکند. آی یو دی یکی از روشهای برگشتپذیر است، یعنی پس از خارج کردن، باروری طبیعی بازمیگردد
تفاوت انواع آی یو دی (IUD)
آی یو دیها به دو نوع اصلی تقسیم میشوند: هورمونی و مسی. این دو نوع در ترکیب، عملکرد، مزایا، و معایب با یکدیگر تفاوت دارند. در ادامه، مقایسه جامعی از این دو نوع آورده شده است
۱. آی یو دی هورمونی
این نوع آی یو دی حاوی هورمون پروژسترون است که به تدریج در بدن آزاد میشود.
ویژگیها و عملکرد
غلیظ کردن مخاط دهانه رحم و جلوگیری از ورود اسپرم.
کاهش ضخامت دیواره رحم (اندومتر) و ممانعت از لانهگزینی تخمک.
در برخی موارد، متوقف کردن تخمکگذاری.
مدت ماندگاری: ۳ تا ۷ سال (بسته به نوع و برند).
مزایا
کاهش درد و خونریزی قاعدگی.
مناسب برای زنانی که خونریزی شدید یا درد قاعدگی دارند.
کاهش احتمال عفونتهای لگنی.
معایب
ممکن است باعث لکهبینی یا قطع کامل پریود شود.
احتمال ایجاد عوارض جانبی هورمونی مانند سردرد، آکنه یا تغییرات خلقوخو.
۲. آی یو دی مسی
این نوع آی یو دی بدون هورمون است و از مس برای ایجاد محیطی نامساعد برای اسپرمها استفاده میکند.
ویژگیها و عملکرد
مس اسپرمها را غیر فعال میکند و مانع رسیدن آنها به تخمک میشود.
رحم را به گونهای تغییر میدهد که تخمک بارور نتواند لانهگزینی کند.
مدت ماندگاری: ۱۰ سال یا بیشتر.
مزایا
بدون هورمون است؛ مناسب برای زنانی که نمیخواهند یا نمیتوانند از روشهای هورمونی استفاده کنند.
طولانیمدت و مقرون به صرفه.
معایب
ممکن است باعث افزایش خونریزی یا درد قاعدگی شود.
در برخی افراد، احتمال لکهبینی بین دورههای قاعدگی وجود دارد.
مقایسه کلی:
ویژگیها | آی یو دی هورمونی | آی یو دی مسی |
---|---|---|
مدت ماندگاری | ۳ تا ۷ سال | ۱۰ سال یا بیشتر |
عملکرد اصلی | غلیظ کردن مخاط و تأثیر هورمونی | مسدود کردن فعالیت اسپرم |
مناسب برای | کاهش خونریزی و درد قاعدگی | زنان حساس به هورمون |
هورمون دارد؟ | بله | خیر |
تأثیر بر قاعدگی | کاهش یا قطع خونریزی | افزایش احتمال خونریزی یا درد |
اثربخشی | بسیار بالا | بسیار بالا |
معایب | لکهبینی، تغییرات هورمونی | خونریزی بیشتر یا درد قاعدگی |
نحوه گذاشتن آی یو دی (IUD)
قرار دادن آی یو دی (IUD) یک فرآیند پزشکی است که باید توسط پزشک یا ماما انجام شود. این فرایند معمولاً در یک کلینیک یا مطب انجام میشود و ممکن است کمی ناراحتی ایجاد کند، اما برای بیشتر افراد کاملاً بیخطر و مؤثر است.
مراحل قرار دادن آی یو دی
مشاوره اولیه:
قبل از قرار دادن آی یو دی، پزشک شما وضعیت سلامتیتان را بررسی خواهد کرد. این شامل معاینه لگنی، آزمایشهای لازم و تاریخچه پزشکی است.
پزشک بررسی میکند که آیا شما شرایط مناسبی برای استفاده از آی یو دی دارید یا خیر (برای مثال، مشکلات رحمی یا بیماریهای التهابی لگنی).
انتخاب نوع آی یو دی:
پزشک با شما در مورد نوع آی یو دی (هورمونی یا مسی) و مدت ماندگاری آن مشورت خواهد کرد.
آمادهسازی برای نصب:
معمولاً آی یو دی در دوران قاعدگی یا چند روز پس از آن قرار داده میشود، چون در این زمان دهانه رحم کمی بازتر است.
پزشک شما ممکن است قبل از نصب، از داروهای مسکن یا آرامبخش استفاده کند تا درد را کاهش دهد.
فرایند قرار دادن آی یو دی:
مرحله اول: در این مرحله، شما باید به پشت دراز بکشید و پاهای خود را به حالت باز قرار دهید، مشابه موقعیت معاینه لگنی.
مرحله دوم: پزشک با استفاده از اسپکولوم (ابزار پزشکی که برای باز کردن واژن استفاده میشود) دهانه رحم را به آرامی باز میکند.
مرحله سوم: پزشک با استفاده از ابزار مخصوص، آی یو دی را از طریق واژن و دهانه رحم به داخل رحم وارد میکند. آی یو دی به طور معمول در قسمت بالای رحم قرار میگیرد.
مرحله چهارم: پس از قرار دادن آی یو دی، پزشک ممکن است نخهای آی یو دی را بررسی کند که از دهانه رحم به داخل واژن آویزان شوند. این نخها بعداً برای بررسی موقعیت آی یو دی توسط خودتان قابل لمس هستند.
تأثیر و زمانبندی:
آی یو دی معمولاً فوراً پس از قرار دادن اثرگذاری خود را آغاز میکند. در صورتی که از آی یو دی برای پیشگیری از بارداری استفاده میکنید، میتوانید بلافاصله از آن بهرهبرداری کنید.
ممکن است در روزهای اول بعد از نصب، احساس گرفتگی، خونریزی خفیف یا لکهبینی داشته باشید. این علائم معمولاً موقتی هستند.
چه علائمی پس از نصب آی یو دی طبیعی است؟
گرفتگی و درد شکم: معمولاً بعد از نصب، کمی درد یا گرفتگی در ناحیه شکم و رحم ایجاد میشود. این علائم معمولاً بعد از چند ساعت یا چند روز از بین میروند.
خونریزی یا لکهبینی: در روزهای اول ممکن است خونریزی یا لکهبینی غیرعادی تجربه کنید. این نیز معمولاً موقتی است.
تغییر در قاعدگی: با نصب آی یو دی هورمونی ممکن است خونریزی شما کاهش یابد یا قطع شود، در حالی که آی یو دی مسی ممکن است خونریزی بیشتری ایجاد کند.
نکات مهم پس از نصب آی یو دی
چک کردن نخها: حدود یک ماه پس از نصب، باید نخهای آی یو دی را چک کنید. این نخها از دهانه رحم به داخل واژن آویزان هستند و شما میتوانید آنها را با انگشت خود لمس کنید تا از قرار گرفتن آی یو دی در جای خود اطمینان حاصل کنید.
مراجعه به پزشک: برای بررسی وضعیت آی یو دی و اطمینان از اینکه در جای خود قرار دارد، ممکن است پزشک شما شما را به یک معاینه پیگیری بعد از نصب (معمولاً پس از یک یا دو ماه) دعوت کند.
علائم هشدار دهنده: در صورت تجربه هر یک از علائم زیر باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
درد شدید یا غیرمعمول در شکم.
خونریزی شدید.
بروز علائم عفونت (تب، درد هنگام رابطه جنسی، ترشحات غیرعادی).
عدم احساس نخهای آی یو دی یا احساس درد در ناحیه رحم.
جدول نحوه قرار دادن آی یو دی و مراحل آن
مرحله | توضیحات |
---|---|
۱. مشاوره اولیه | - بررسی وضعیت سلامتی، معاینه لگنی و آزمایشهای لازم. |
۲. انتخاب نوع آی یو دی | - مشاوره برای انتخاب نوع آی یو دی (هورمونی یا مسی) بر اساس نیاز و شرایط شما. |
۳. آمادهسازی برای نصب | - انجام نصب در دوران قاعدگی یا چند روز بعد از آن (برای راحتی بیشتر). |
۴. فرایند قرار دادن آی یو دی | - باز کردن واژن: پزشک با استفاده از اسپکولوم واژن را باز میکند. |
- قرار دادن آی یو دی: پزشک آی یو دی را از طریق دهانه رحم به داخل رحم وارد میکند. | |
- بررسی نخها: پس از نصب، نخهای آی یو دی از دهانه رحم به واژن آویزان میشوند. | |
۵. تأثیر و زمانبندی | - آی یو دی بلافاصله پس از قرار دادن اثرگذاری خود را آغاز میکند. |
۶. علائم طبیعی پس از نصب | - درد شکمی یا گرفتگی معمولاً به مدت چند ساعت تا چند روز ادامه دارد. |
- خونریزی یا لکهبینی ممکن است در روزهای اول مشاهده شود. | |
۷. چک کردن نخها | - یک ماه پس از نصب، نخهای آی یو دی را با انگشت خود بررسی کنید تا از قرار گرفتن در جای خود اطمینان حاصل کنید. |
۸. مراجعه به پزشک | - بررسی وضعیت آی یو دی بعد از یک یا دو ماه از نصب برای اطمینان از قرارگیری صحیح آن. |
۹. علائم هشدار دهنده | - در صورت تجربه درد شدید، خونریزی غیرمعمول، تب یا علائم عفونت، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. |
چطور تشخیص دهیم که IUD سر جای خود قرار دارد؟
برای اطمینان از این که آی یو دی (IUD) در جای خود قرار دارد و جابجا نشده است، روشهای زیر وجود دارد:
۱. بررسی نخهای آی یو دی
آی یو دی معمولاً از دو نخ نازک که از دهانه رحم به واژن آویزان هستند، برخوردار است. این نخها به شما کمک میکنند تا از جایگاه صحیح آی یو دی مطمئن شوید.
چطور نخها را بررسی کنیم؟
پوزیشن مناسب برای بررسی: بهتر است این کار را در حالی که در حالت راحت و آرام هستید انجام دهید. شما میتوانید ایستاده، دراز کشیده یا در حالت نشسته این بررسی را انجام دهید.
استفاده از انگشتان: با استفاده از دو انگشت، ناحیه دهانه رحم را در داخل واژن لمس کنید. در صورتی که آی یو دی در جای خود باشد، باید دو نخ آن را حس کنید.
طول نخها: معمولاً این نخها باید کمی بلندتر از دهانه رحم باشند، اما در بعضی موارد ممکن است بعد از چند ماه تغییراتی در طول نخها ایجاد شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
اگر نخها خیلی کوتاهتر یا بلندتر از حالت معمول شدند.
اگر نخها قابل لمس نباشند یا احساس کنید که چیزی در دهانه رحم شما نیست.
اگر احساس درد یا ناراحتی غیرمعمول در هنگام لمس نخها دارید.
۲. احساس درد یا گرفتگی غیرعادی
اگر آی یو دی در جای خود نباشد، ممکن است درد یا گرفتگی غیرعادی در ناحیه رحم یا شکم احساس کنید. این درد ممکن است شبیه به دردهای قاعدگی باشد اما به مدت طولانیتر و شدیدتر.
۳. خونریزی غیرطبیعی
خونریزی شدید یا لکهبینی که در روزهای معمول قاعدگی نداشتهاید، ممکن است نشاندهنده جابجایی یا مشکلات دیگر باشد. اگر خونریزی غیرعادی یا درد شدیدی تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید.
۴. بررسی توسط پزشک
در صورتی که هیچیک از روشهای خانگی پاسخگو نباشد یا نگرانی دارید، میتوانید به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند با استفاده از معاینه لگنی یا سونوگرافی وضعیت آی یو دی را بررسی کند.
نحوه برداشتن دستگاه آی یو دی (IUD)
برداشتن آی یو دی (IUD) یک فرایند پزشکی است که باید توسط پزشک یا ماما انجام شود. این فرایند معمولاً ساده است و درد یا ناراحتی کمی ایجاد میکند.
مراحل برداشتن آی یو دی
مراجعه به پزشک:
برداشتن آی یو دی باید توسط پزشک یا ماما در یک کلینیک یا مطب انجام شود.
پیش از برداشتن آی یو دی، پزشک وضعیت شما را بررسی میکند و به شما توضیح میدهد که چه انتظاری باید داشته باشید.
آمادهسازی برای برداشتن:
همانند نصب آی یو دی، شما باید در حالت راحت و آرام دراز بکشید.
در برخی موارد، پزشک ممکن است قبل از انجام فرایند از داروهای مسکن یا آرامبخش استفاده کند تا فرایند راحتتر و بدون دردتر باشد.
برداشتن آی یو دی:
پزشک از اسپکولوم (ابزاری که برای باز کردن واژن استفاده میشود) برای باز کردن واژن و دیدن دهانه رحم استفاده میکند.
سپس با استفاده از ابزار مخصوص، نخهای آی یو دی را به آرامی میکشد تا دستگاه را از رحم خارج کند. این فرایند معمولاً سریع است و اغلب فقط چند دقیقه طول میکشد.
آی یو دی به طور کامل از رحم خارج میشود و نیازی به برش یا جراحی ندارد.
احساسات پس از برداشتن آی یو دی:
پس از برداشتن آی یو دی، ممکن است کمی گرفتگی یا درد شبیه به دردهای قاعدگی احساس کنید. این علائم معمولاً موقت هستند و به سرعت از بین میروند.
ممکن است خونریزی خفیف یا لکهبینی پس از برداشتن آی یو دی مشاهده کنید.
نکات مهم پس از برداشتن آی یو دی
دوران بهبود:
پس از برداشتن آی یو دی، شما میتوانید به سرعت به فعالیتهای روزانه خود بازگردید. برخی از افراد ممکن است احساس کمی درد یا گرفتگی در ناحیه شکم یا رحم داشته باشند که معمولاً در چند روز اول از بین میرود.
بازگشت باروری:
پس از برداشتن آی یو دی، باروری شما به سرعت بازمیگردد. این به این معنی است که اگر قصد باردار شدن دارید، میتوانید فوراً پس از برداشتن آن اقدام کنید.
چکاپ پس از برداشتن:
در صورت نیاز به تغییر روش پیشگیری از بارداری یا پس از برداشتن آی یو دی، پزشک میتواند مشاورههای لازم را به شما بدهد.
اگر در زمان برداشتن آی یو دی احساس ناراحتی یا علائم غیرطبیعی مانند خونریزی شدید، تب یا درد شدید دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
پاسخهای غیرمعمول: اگر خونریزی شدید، درد غیرعادی، تب، یا علائم عفونت (مانند ترشحات غیرطبیعی) دارید.
مشکلات در کشیدن آی یو دی: اگر پزشک متوجه شود که آی یو دی به درستی از رحم خارج نمیشود، ممکن است نیاز به مداخلات خاصی مانند استفاده از ابزار دیگر یا روشهای جراحی داشته باشد.
آی یو دی برای چه کسانی مناسب نیست؟
آی یو دی (IUD) یک روش پیشگیری از بارداری بسیار مؤثر است، اما برای همه زنان مناسب نیست. در برخی شرایط خاص، استفاده از آی یو دی میتواند خطرناک یا غیر مناسب باشد.
کسانی که نباید از آی یو دی استفاده کنند
زنان باردار:
آی یو دی برای زنان باردار مناسب نیست. استفاده از آن در دوران بارداری ممکن است منجر به سقط جنین یا عوارض دیگری مانند عفونت رحمی شود.
زنان با عفونتهای لگنی فعال یا بیماری التهابی لگن (PID):
اگر شما دچار عفونتهای فعال لگنی مانند بیماری التهابی لگن (PID) هستید، استفاده از آی یو دی میتواند عفونت را تشدید کند. این عفونتها باید ابتدا درمان شوند قبل از اینکه آی یو دی نصب شود.
زنان با عفونتهای تناسلی ناشی از بیماریهای مقاربتی (STDs):
اگر شما در معرض خطر عفونتهای مقاربتی (STDs) قرار دارید، ممکن است پزشک توصیه کند که آی یو دی برای شما مناسب نباشد، زیرا این بیماریها میتوانند در صورت عدم درمان، باعث عفونتهای جدیتر شوند.
زنان با سرطان رحم یا دهانه رحم:
اگر به سرطان رحم یا دهانه رحم مبتلا هستید یا سابقه آن را دارید، استفاده از آی یو دی ممکن است خطرناک باشد.
زنان با مشکلات رحمی (نقص شکل رحم):
زنان با مشکلات ساختاری رحم مانند رحم دوشاخه (رحم غیر طبیعی) یا رحم تنگ نمیتوانند از آی یو دی استفاده کنند، زیرا احتمال جابجایی یا دفع دستگاه بیشتر است.
زنان با خونریزیهای غیر طبیعی رحمی:
اگر شما دچار خونریزی غیر طبیعی یا غیرقابل توضیح از رحم (به جز قاعدگی معمولی) هستید، ممکن است پزشک استفاده از آی یو دی را توصیه نکند تا علت خونریزی شناسایی و درمان شود.
زنان با حساسیت به مس (در آی یو دی مسی):
آی یو دیهای مسی حاوی مس هستند. اگر شما به مس حساسیت دارید، باید از این نوع آی یو دی استفاده نکنید.
زنان با بیماریهای کبدی یا برخی مشکلات پزشکی دیگر (در آی یو دی هورمونی):
در صورت ابتلا به برخی بیماریهای کبدی، مصرف آی یو دی هورمونی ممکن است خطرات جانبی ایجاد کند، به ویژه در مواردی که کبد شما قادر به تجزیه هورمونها به درستی نباشد.
زنان با مشکل خونریزی غیرقابل کنترل:
زنان با اختلالات خونریزی مانند هموفیلی یا سایر اختلالات خونی که خونریزی شدید دارند، باید از استفاده از آی یو دی اجتناب کنند.
موارد احتیاط
زنان شیرده: اگرچه آی یو دی برای زنان شیرده معمولاً امن است، اما ممکن است پزشک توصیه کند که قبل از استفاده از آی یو دی، چند هفته پس از زایمان صبر کنید.
زنان دارای سابقه آلرژی به مواد خاص: اگر شما به موادی که در آی یو دی هورمونی یا مسی استفاده میشوند حساسیت دارید، باید با پزشک مشورت کنید.
جدول / کسانی که نباید از آی یو دی (IUD) استفاده کنند
شرایط یا مشکلات پزشکی | دلیل عدم استفاده از آی یو دی |
---|---|
1. بارداری | استفاده از آی یو دی در دوران بارداری میتواند منجر به سقط جنین یا عوارض جدی دیگر شود. |
2. عفونتهای فعال لگنی (PID) | آی یو دی میتواند عفونتهای لگنی فعال را تشدید کند و خطر عفونتهای رحمی را افزایش دهد. |
3. بیماریهای مقاربتی (STDs) | عفونتهای مقاربتی میتوانند به راحتی از واژن به رحم منتقل شوند و با استفاده از آی یو دی عفونتها ممکن است بدتر شوند. |
4. سرطان رحم یا دهانه رحم | آی یو دی برای زنان با سرطان رحم یا دهانه رحم مناسب نیست. |
5. مشکلات ساختاری رحم (رحم دوشاخه، رحم تنگ) | آی یو دی در زنانی که رحم غیرطبیعی یا تنگ دارند، ممکن است جابجا شده یا دفع شود. |
6. خونریزی غیر طبیعی رحمی | خونریزی غیر قابل توضیح ممکن است به علت مشکلات جدیتری باشد که نیاز به درمان دارند. |
7. حساسیت به مس (در آی یو دی مسی) | آی یو دیهای مسی برای افرادی که به مس حساسیت دارند، مناسب نیست. |
8. بیماریهای کبدی (در آی یو دی هورمونی) | در صورتی که کبد نتواند هورمونها را به درستی تجزیه کند، ممکن است استفاده از آی یو دی هورمونی خطرناک باشد. |
9. اختلالات خونریزی (هموفیلی یا سایر اختلالات خونی) | خونریزی شدید میتواند به مشکلات جدی منجر شود و آی یو دی برای این افراد مناسب نیست. |
این جدول میتواند به شما کمک کند تا شرایطی که ممکن است استفاده از آی یو دی برای شما مناسب نباشد را بهتر درک کنید.
آی یو دی بهتر است یا قرص؟
انتخاب بین آی یو دی (IUD) و قرصهای ضد بارداری به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله وضعیت سلامتی فرد، ترجیحات شخصی، و نیازهای خاص. در اینجا مقایسهای بین آی یو دی و قرص ضد بارداری برای کمک به شما در انتخاب روش مناسب آورده شده است
مقایسه آی یو دی و قرص ضد بارداری
ویژگی | آی یو دی (IUD) | قرص ضد بارداری |
---|---|---|
نوع روش پیشگیری | دائمی و طولانی مدت (مسی یا هورمونی) | موقتی (باید هر روز خورده شود) |
مدت زمان اثرگذاری | ۳ تا ۱۰ سال بسته به نوع (هورمونی یا مسی) | هر روز به مدت یک ماه (نیاز به مصرف روزانه دارد) |
کارایی در پیشگیری از بارداری | بسیار بالا (بیش از ۹۹%) | بالا (۹۵% تا ۹۹%) اگر به درستی مصرف شود |
نیاز به یادآوری | هیچ نیازی به یادآوری ندارد (پس از نصب خودکار عمل میکند) | باید هر روز به طور منظم مصرف شود |
قابلیت برگشت پذیری | بلافاصله پس از برداشتن قابل برگشت است (باروری سریعاً برمیگردد) | بلافاصله پس از قطع مصرف قابل برگشت است |
اثرات جانبی | - آی یو دی مسی ممکن است خونریزی شدیدتری ایجاد کند. - آی یو دی هورمونی ممکن است عوارضی مانند تغییر در قاعدگی، سردرد یا تغییرات خلقی ایجاد کند. | - عوارض معمول شامل تهوع، سردرد، تغییرات خلقی، افزایش وزن یا کاهش میل جنسی است. |
آسانی استفاده | نصب نیاز به مداخله پزشکی دارد، اما بعد از آن نیازی به توجه روزانه نیست. | مصرف روزانه نیازمند توجه و دقت است. |
هزینه | هزینه نصب آی یو دی بیشتر است، اما در بلند مدت ارزانتر است (چون نیاز به تعویض ندارد). | هزینه ماهانه یا سالانه بستگی به برند و نوع قرص دارد، ولی معمولاً کمتر از آی یو دی است. |
اثر بر قاعدگی | - آی یو دی مسی ممکن است خونریزی و درد قاعدگی را افزایش دهد. - آی یو دی هورمونی ممکن است خونریزی قاعدگی را کاهش دهد یا قاعدگی را قطع کند. | ممکن است باعث تغییرات در قاعدگی (خونریزی غیرطبیعی، لکهبینی، یا توقف قاعدگی) شود. |
مناسب برای کدام افراد؟ | - برای کسانی که فراموشی دارو برایشان مشکل است.
- مناسب برای افرادی که به دنبال یک روش طولانیمدت هستند. | - مناسب برای افرادی که ترجیح میدهند روش پیشگیری از بارداریشان موقتی باشد. - برای افرادی که نمیخواهند عمل جراحی یا دستگاههای داخلی داشته باشند. |
کدام روش بهتر است؟
آی یو دی (IUD) بهتر است برای
کسانی که به دنبال یک روش پیشگیری از بارداری دائمیتر و بدون نیاز به یادآوری روزانه هستند.
زنانی که نمیخواهند روزانه دارو مصرف کنند.
افرادی که در گذشته تجربه بارداری دشوار داشتهاند و به دنبال یک روش بسیار مؤثر هستند.
زنانی که از مس یا هورمونها مشکلی ندارند و میخواهند باروری خود را در آینده سریعاً بازیابی کنند.
قرص ضد بارداری بهتر است برای:
افرادی که به دنبال یک روش موقتی و قابل تنظیم هستند.
کسانی که به دلیل وضعیت سلامتی خاص، نمیتوانند از آی یو دی استفاده کنند (برای مثال، بیماریهای خاص رحمی).
افرادی که میخواهند قاعدگی خود را تنظیم کنند یا از تغییرات هورمونی برای کاهش علائم پیش از قاعدگی استفاده کنند.
کسانی که به دنبال یک روش ارزانتر و کوتاهمدتتر هستند.
استفاده از آی یو دی بعد از سزارین و زایمان طبیعی
استفاده از آی یو دی (IUD) پس از زایمان طبیعی یا سزارین میتواند یک گزینه مناسب برای پیشگیری از بارداری باشد، اما زمانبندی و شرایط خاص به وضعیت مادر و نوع زایمان بستگی دارد. در ادامه، اطلاعاتی در مورد استفاده از آی یو دی پس از زایمان طبیعی و سزارین آورده شده است.
آی یو دی بعد از زایمان طبیعی
زمان مناسب برای نصب آی یو دی:
معمولاً پس از زایمان طبیعی، بهترین زمان برای نصب آی یو دی ۶ هفته بعد از زایمان است. این زمان به این دلیل است که رحم بعد از زایمان نیاز به زمان برای بازگشت به اندازه طبیعی خود دارد و خونریزی پس از زایمان کاهش مییابد.
با این حال، در بعضی موارد، اگر پزشک تشخیص دهد که وضعیت مادر و رحم مناسب است، آی یو دی میتواند بلافاصله بعد از زایمان (حتی در دوران بستری) نصب شود. این عمل به نام نصب آی یو دی در حین زایمان شناخته میشود، اما معمولا در مورد زایمان طبیعی به ندرت انجام میشود و بیشتر در سزارین انجام میگیرد.
مزایای نصب آی یو دی بعد از زایمان طبیعی:
از آنجا که نصب آی یو دی نیاز به مداخله پزشکی دارد، بسیاری از مادران ترجیح میدهند که آن را در فاصله کوتاهی پس از زایمان طبیعی انجام دهند تا نیاز به بازگشت دوباره به پزشک برای نصب آن نباشد.
آی یو دی هورمونی میتواند در این دوره به کاهش خونریزی شدید پس از زایمان و تنظیم قاعدگی کمک کند.
نکات احتیاطی:
برخی زنان ممکن است پس از زایمان طبیعی به دلیل تغییرات هورمونی و یا عوارض رحمی از عوارضی مانند خونریزی غیرطبیعی یا درد بیشتر پس از نصب آی یو دی رنج ببرند.
باید اطمینان حاصل شود که رحم به طور کامل به اندازه طبیعی خود بازگشته و هرگونه عفونت یا التهابی وجود نداشته باشد.
آی یو دی بعد از سزارین
زمان مناسب برای نصب آی یو دی:
پس از سزارین، معمولاً بهتر است نصب آی یو دی ۶ هفته بعد از زایمان انجام شود. این مدت به بدن مادر فرصت میدهد که بهبود یابد و رحم به اندازه طبیعی خود بازگردد.
مانند زایمان طبیعی، در برخی موارد ممکن است پزشک آی یو دی را بلافاصله بعد از سزارین نصب کند. این امکان به دلیل اینکه رحم در هنگام سزارین به راحتی در دسترس است، وجود دارد.
مزایای نصب آی یو دی پس از سزارین:
نصب آی یو دی بلافاصله پس از سزارین میتواند راحتتر باشد زیرا پزشک دسترسی مستقیم به رحم دارد و نیازی به مداخله اضافی در آینده نخواهد بود.
همچنین، اگر مادر به دنبال یک روش پیشگیری طولانیمدت است، این کار به او کمک میکند تا از بارداریهای ناخواسته در فاصله کوتاه پس از زایمان جلوگیری کند.
نکات احتیاطی:
پس از سزارین، رحم و بدن مادر باید برای نصب آی یو دی آماده باشند. اگر جراحی به عوارضی منجر شده باشد (مثلاً عفونت یا مشکلات رحم)، پزشک ممکن است نصب آی یو دی را به تأخیر بیاندازد.
همچنین باید توجه داشت که برخی از زنان ممکن است پس از سزارین، به دلیل عمل جراحی، احساس درد و ناراحتی بیشتری در ناحیه رحم و لگن داشته باشند که میتواند فرایند نصب آی یو دی را پیچیدهتر کند.
مزایا و معایب نصب آی یو دی بعد از زایمان طبیعی و سزارین
ویژگی | بعد از زایمان طبیعی | بعد از سزارین |
---|---|---|
زمان نصب | معمولاً ۶ هفته پس از زایمان یا در برخی موارد بلافاصله بعد از زایمان | معمولاً ۶ هفته پس از سزارین یا در حین جراحی |
دسترسی به رحم | نیاز به بازگشت به پزشک برای نصب | دسترسی راحتتر در حین عمل جراحی |
مزایای نصب سریع | نصب بدون نیاز به مراجعه مجدد به پزشک | نصب در همان زمان عمل جراحی بدون نیاز به مراجعه مجدد |
عوارض جانبی | خونریزی و درد بیشتر در برخی موارد | احتمال درد و ناراحتی بیشتر به دلیل جراحی |
خطرات احتمالی | احتمال خونریزی شدید یا عفونت در صورت عدم مراقبت | نیاز به بررسی وضعیت رحم پس از جراحی |
بهترین مارک آی یو دی
در انتخاب بهترین مارک آی یو دی (IUD)، عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شوند، از جمله نوع آی یو دی (مسی یا هورمونی)، نیازهای شخصی شما، وضعیت سلامت و ترجیحات فردی. در حال حاضر، برندهای مختلفی برای تولید آی یو دی وجود دارند که بیشتر آنها بر اساس استانداردهای بینالمللی تولید میشوند و توسط سازمانهای بهداشتی معتبر تأیید شدهاند. در اینجا به برخی از برندهای شناختهشده و معتبر اشاره میکنیم:
۱. مارکهای آی یو دی مسی
1. ParaGard (پاراگراد)
نوع: آی یو دی مسی
ویژگیها: این آی یو دی از یک سیم مسی تشکیل شده است که از بارداری جلوگیری میکند. پاراگراد یکی از محبوبترین و معتبرترین برندهای آی یو دی مسی است که میتواند تا ۱۰ سال مؤثر باشد.
مزایا:
بدون هورمون و طبیعی است.
بسیار مؤثر و طولانیمدت است.
میتواند گزینهای مناسب برای زنانی باشد که نمیخواهند از هورمونها استفاده کنند.
معایب:
ممکن است در برخی افراد باعث خونریزی شدیدتر و درد بیشتر در دورههای قاعدگی شود.
2. Copper T (کپر تی)
نوع: آی یو دی مسی
ویژگیها: یک نوع رایج دیگر آی یو دی مسی است که معمولاً در کشورهای مختلف به نام Copper T شناخته میشود. این دستگاه به شکل حرف "T" است و به مدت ۵ تا ۱۰ سال مؤثر است.
مزایا:
برای زنانی که نمیخواهند از هورمونها استفاده کنند، گزینه مناسبی است.
معایب:
میتواند خونریزیهای طولانیتر یا شدیدتری را در دورههای قاعدگی ایجاد کند.
۲. مارکهای آی یو دی هورمونی
1. Mirena (میرنا)
نوع: آی یو دی هورمونی
ویژگیها: Mirena یک آی یو دی هورمونی است که حاوی هورمون لوونورژسترل میباشد و به مدت ۵ سال از بارداری جلوگیری میکند. این نوع آی یو دی به کاهش خونریزیهای قاعدگی و حتی توقف قاعدگی کمک میکند.
مزایا:
موثر در کاهش خونریزی قاعدگی و دردهای قاعدگی.
ممکن است علائم قاعدگی را کاهش دهد و برای زنانی که مشکلات قاعدگی دارند مناسب باشد.
معایب:
ممکن است برخی عوارض هورمونی مانند تغییرات خلقی، سردرد یا تغییرات در میل جنسی ایجاد کند.
2. Kyleena (کیلینا)
نوع: آی یو دی هورمونی
ویژگیها: مشابه به Mirena، اما با دوز هورمونی کمتری. Kyleena به مدت ۵ سال اثرگذار است و مناسب برای زنانی است که به دنبال دوز کمتری از هورمونها هستند.
مزایا:
اثر مشابه به Mirena اما با هورمون کمتری.
خونریزی قاعدگی را کاهش میدهد و حتی ممکن است قاعدگی را متوقف کند.
معایب:
مانند سایر آی یو دیهای هورمونی، ممکن است عوارضی مانند تغییرات هورمونی ایجاد کند.
3. Liletta (لیلتا)
نوع: آی یو دی هورمونی
ویژگیها: مشابه به Mirena، Liletta هم از هورمون لوونورژسترل برای جلوگیری از بارداری استفاده میکند و تا ۶ سال مؤثر است.
مزایا:
مشابه Mirena با قیمت ارزانتر.
کاهش خونریزی قاعدگی و توقف آن.
معایب:
ممکن است باعث عوارض هورمونی در برخی افراد شود.
4. Skyla (اسکایلا)
نوع: آی یو دی هورمونی
ویژگیها: Skyla یک آی یو دی کوچکتر است که حاوی هورمون لوونورژسترل است و برای زنانی که رحم کوچکتری دارند یا به دنبال گزینهای با هورمون کمتر هستند، مناسب است. اثرگذاری آن ۳ ساله است.
مزایا:
مناسب برای زنانی که رحم کوچکتری دارند.
خونریزی و درد قاعدگی را کاهش میدهد.
معایب:
اثرگذاری کمتر نسبت به Mirena به دلیل دوز کمتری از هورمون.
مقایسه جامع بین آی یو دی (IUD) و دیگر روشهای پیشگیری از بارداری مانند قرصهای ضد بارداری، کاشت زیر پوستی (Implanon)، کاندوم، و تزریق ضد بارداری آورده شده است. این مقایسه میتواند کمک کند تا شما بهترین روش را با توجه به نیازهای خود انتخاب کنید.
مقایسه آی یو دی (IUD) با روشهای مشابه پیشگیری از بارداری
ویژگی | آی یو دی (IUD) | قرصهای ضد بارداری | کاشت زیر پوستی (Implanon) | کاندوم | تزریق ضد بارداری |
---|---|---|---|---|---|
نوع روش پیشگیری | دائمی و طولانیمدت (مسی یا هورمونی) | موقتی (باید هر روز خورده شود) | دائمی و طولانیمدت (هورمونی) | موقتی (استفاده در هر رابطه جنسی) | موقتی (هر ۳ ماه یکبار تزریق) |
مدت زمان اثرگذاری | ۳ تا ۱۰ سال بسته به نوع (هورمونی یا مسی) | هر روز به مدت یک ماه | ۳ تا ۵ سال | یک بار در هر رابطه جنسی | ۳ ماه برای هر تزریق |
کارایی در پیشگیری از بارداری | بسیار بالا (بیش از ۹۹%) | بالا (۹۵% تا ۹۹%) اگر به درستی مصرف شود | بسیار بالا (بیش از ۹۹%) | متوسط تا بالا (۹۵% در صورتی که به درستی استفاده شود) | بالا (۹۹% اگر به موقع تزریق شود) |
نیاز به یادآوری | هیچ نیازی به یادآوری ندارد (پس از نصب خودکار عمل میکند) | باید هر روز به طور منظم مصرف شود | هیچ نیازی به یادآوری ندارد | باید در هر رابطه جنسی استفاده شود | باید هر ۳ ماه یکبار به پزشک مراجعه کنید |
اثرات جانبی | - آی یو دی مسی ممکن است خونریزی شدیدتری ایجاد کند. - آی یو دی هورمونی ممکن است عوارضی مانند تغییر در قاعدگی، سردرد یا تغییرات خلقی ایجاد کند. | - عوارض معمول شامل تهوع، سردرد، تغییرات خلقی، افزایش وزن یا کاهش میل جنسی است. | - ممکن است باعث تغییرات در قاعدگی، سردرد یا تغییرات هورمونی شود. | - میتواند باعث تحریک، آلرژی یا حساسیت به لاتکس شود. - برخی از افراد ممکن است در رابطه جنسی احساس راحتی نداشته باشند. | - ممکن است باعث افزایش وزن، تغییرات هورمونی، یا خونریزی غیر طبیعی شود. |
آسانی استفاده | نصب نیاز به مداخله پزشکی دارد، اما بعد از آن نیازی به توجه روزانه نیست. | مصرف روزانه نیازمند توجه و دقت است. | نیاز به مداخله پزشکی برای نصب دارد و بعد از آن نیازی به یادآوری نیست. | بسیار آسان است و در هر زمان میتوان از آن استفاده کرد. | نیاز به مراجعه به پزشک هر سه ماه یکبار دارد. |
هزینه | هزینه نصب آی یو دی بیشتر است، اما در بلند مدت ارزانتر است (چون نیاز به تعویض ندارد). | هزینه ماهانه یا سالانه بستگی به برند و نوع قرص دارد، ولی معمولاً کمتر از آی یو دی است. | هزینه نصب اولیه ممکن است بالا باشد، اما در بلند مدت ارزانتر از سایر روشها است. | هزینه هر بسته کاندوم معمولاً کم است، اما به تعداد زیادی در طول سال نیاز دارد. | هزینه هر تزریق ممکن است متفاوت باشد، اما در طولانی مدت ارزانتر از قرصها است. |
اثر بر قاعدگی | - آی یو دی مسی ممکن است خونریزی و درد قاعدگی را افزایش دهد. - آی یو دی هورمونی ممکن است خونریزی قاعدگی را کاهش دهد یا قاعدگی را قطع کند. | ممکن است باعث تغییرات در قاعدگی (خونریزی غیرطبیعی، لکهبینی، یا توقف قاعدگی) شود. | ممکن است باعث کاهش خونریزی قاعدگی یا توقف آن شود. | هیچ تأثیری بر قاعدگی ندارد. | معمولاً باعث خونریزی غیرطبیعی یا قطع قاعدگی میشود. |
مناسب برای کدام افراد؟ | - برای کسانی که فراموشی دارو برایشان مشکل است. - مناسب برای افرادی که به دنبال یک روش طولانیمدت هستند. | - مناسب برای افرادی که میخواهند روش پیشگیری از بارداریشان موقتی باشد. - برای افرادی که نمیخواهند عمل جراحی یا دستگاههای داخلی داشته باشند. | - برای زنانی که به دنبال یک روش طولانیمدت و قابل اعتماد هستند. | - برای کسانی که نیاز به یک روش پیشگیری غیرتهاجمی دارند. - مناسب برای افراد با شرایط خاص بهداشتی. | - مناسب برای افرادی که به دنبال یک روش پیشگیری از بارداری طولانیمدت و قابل اعتماد هستند. |
اثر بر باروری بعد از قطع استفاده | بلافاصله پس از برداشتن آی یو دی، باروری باز میگردد. | بلافاصله پس از قطع مصرف قرص، باروری باز میگردد. | بلافاصله پس از برداشتن کاشت، باروری باز میگردد. | بلافاصله پس از قطع استفاده، باروری باز میگردد. | بلافاصله پس از قطع تزریق، باروری باز میگردد. |
نتیجهگیری
اگر شما به دنبال یک روش پیشگیری از بارداری دائمیتر و بدون نیاز به یادآوری روزانه هستید، آی یو دی (چه مسی و چه هورمونی) میتواند گزینه مناسبتری باشد.
اگر میخواهید یک روش موقتی و قابل تنظیم داشته باشید که نیاز به توجه روزانه نداشته باشد، کاشت زیر پوستی (Implanon) میتواند انتخاب خوبی باشد.
قرصهای ضد بارداری برای کسانی مناسب است که میخواهند روش پیشگیری موقتی و قابل تنظیم را داشته باشند و هیچ مشکلی با مصرف روزانه ندارند.
کاندوم به عنوان یک روش غیرهورمونی و قابل استفاده در هر زمان، میتواند گزینهای عالی برای پیشگیری از بارداری و همچنین پیشگیری از بیماریهای مقاربتی باشد.
تزریق ضد بارداری برای زنانی مناسب است که به دنبال یک روش پیشگیری از بارداری طولانیمدتتر هستند و نیاز به یادآوری ندارند، اما باید هر ۳ ماه یکبار تزریق انجام دهند.
در نهایت، انتخاب بهترین روش پیشگیری از بارداری بستگی به شرایط فردی شما، نیازهای شخصی، و مشورت با پزشک دارد.