پیام فاطمه (س) برای روزهای سخت/ یادداشت استاد هادی سروش خبرگزاری بین المللی

خبرگزاری بین المللی شیعیان (شفقنا)- حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش در یادداشتی اینگونه آورده است: «حضرت فاطمه اطهر (س)‌ بخوبی در سخت ترین روزهای سخت، برای هر کسی در هر روزِ سختی خصوصا برای آنانکه با او رابطه عمیق فرزند جسمی و یا فرزند معنوی دارند پیام راهگشا فرستاد و شاید جمله او که به امیرالمومنین (ع) اشارت به همین نکته دقیق باشد، آنجا که در وصایایش فرمود: «سلام مرا به فرزندانم برسان» این معنا را نیز در بر داشته باشد؛ «واقرء علی ولدی السلام الی یوم القیامة» (بحار ، ج۴۳ص۲۱۴)

در مرحله نخست باید نظر به شمائل معرفتی او که در شخصیتش نقش بسته افکند. طبق قانون طبیعت انسانی؛ دختری در سن جوانی وقتی در طوفان هجمه های روانی بخاطر مرگ پدر قرار می گیرد، گوشه گیر و نالان باید باشد. اما دختری بنام «فاطمه» در اوج علم و آگاهی و شجاعت در روزهای سخت بعد پدر مانند یک مرد شجاعی که در میان خیل عظیم و پیروان از جان گذشته باشد، یکه و تنها در برابر حاکمی که ادعای قطب سوم در جهان آن روز را داشت ظاهر شد!

فاطمه مانند درخت در میان انبوه درختان نبود که حائل او باشند بلکه مانند تنها درختِ وسط بیابان استبداد و فریب و ریاست طلبی بود که «المؤمن کالجبل الراسخ لا تحرکه العواصف» (بحار، ج۳۹ص۳۵۱) هیچ تند بادی نمی توانست او را به لغزش درآورد.

او آمده بود تا به عنوان یک فرد پخته و توانمند بر ریاست طلبان بی شرم دل بسوزاند و از آتش دلش بر داشته های خیالی فریبکارانِ شعله کشد و تمام ادعای دینداری آنان را تا ابد خاکستر کند.

چه زیبا فرزند برومندش امام صادق آل محمد(ع) این روش مادر را به عنوان یک الگو برای تمام شیعیان به قلم آورد و نوشت؛
«بايد افراد پخته و خردمند شما براى نادانان و رياست طلبان دل بسوزانند [سکوت نکرده و اقدام به ارشادشان كنند] و اگر چنین نکنند، لعن و نفرين من به همه شما مى رسد.؛ لَيَعطِفَنَّ ذَوو السِّنِّ مِنكُم و النُهى عَلى ذَوي الجَهلِ و طُلاّبِ الرِّئاسَةِ ، أو لَتُصيبَنَّكُم لَعنَتي أجمَعينَ». (کافی ۸ ح ۱۵۲ و وسائل ۱۶ص۱۲۰)

همه اقدامات او در آن روزهای سخت، در حالی شکل گرفت که تمام وجودش در هاله ای از سه حُزنِ؛ فقدان پیامبر، و پشت کردن مردم به خاندان پیامبر و بی تفاوتی آنان، و نیز ربودن حق قطعی اش قرار داشت! طبق گزارش فرزندش امام صادق(ع) ، در حالی که اشک می ریخت با خدا چنین شِکوه نمود: «اللَّهُمَّ إِلَیْکَ نَشْکُوا فَقْدَ نَبِیِّکَ وَ رَسُولِکَ وَ صَفِیِّکَ وَ ارْتِدَادَ أُمَّتِهِ عَلَیْنَا وَ مَنْعَهُمْ إِیَّانَا حَقَّنَا الَّذِی جعَلْتَهُ لَنا فِی کِتَابِکَ الْمُنْزَلِ عَلَی نَبِیِّکَ الْمُرْسَلِ؛ خدایا! در اندوه از دست دادن پیامبرت و فرستاده و برگزیده ات بسوی تو شکایت می کنم!، و از پشت کردن امت بر ما عترت به تو شکایت آورده ام! و از اینکه حق ما را از ما بازداشتند، همان حقی که در قرآن کریم خود بر پیامبرت نازل فرمودی.» (بحار،۴۳ص۱۵۶)

آنچه مهم است محتوای منظومه فکری و معرفتی فاطمه (س) است.

اول ؛
فاطمه اطهر (س) امورات عالَم بر اساس تقدیرات الهی می دانست، و منشاء و مبداء تقدیرات الهی بر نقطه حکمت و مصلحت انسان هاست. اما تقدیرگرائیِ وی، عاری از هرگونه وجهه منفی بود. درست بدین جهت بود که مبنای رفتاری او در برابر «ظالمِ مستبد»؛ دست روی دست گذاشتن و فقط گله مند بودن نبود.

دوم؛
فاطمه(س) به خوبی متن و محتوای دنیای انسان را شناخت که؛ لَقَدْ خَلقنا الْإِنْسانَ فی کبَد؛ همانا انسان را در سختی ها آفریدیم. (بلد،آیه۴)
پس دنیا محل سختی ها و بلاهاست که پیامبر اکرم (ص)‌فرمود: «مَن طَلب ما لم یخلَق قَد اتعب نَفسه و لم یرزق»؛ هرکس چیزی را طلب کند که آفریده نشده است، خود را به زحمت انداخته و چیزی نصیب او نمی گردد.(جامع الاخبار/۱۸۴)

سوم؛
او باور داشت هر مصیبتی، نعمت جایگزین دارد.
قرآن می فرماید: «فَأَمَّا الانسان إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبه فَأَکرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَیقول ربی أَکرَمَنِ»؛ وقتی انسان آزمایش می شود از جانب پروردگارش، پس اکرام می شود و نعمت داده می شود، می گوید خدایم مرا بزرگ داشت.( سوره فجر / ۱۵)
پیامبر رحمت (ص) فرمود: «اگر می دانستید که بابت سختی هایتان چه پاداش بزرگی برای شما ذخیره شده است، هرگز محزون نمی شدید.؛ لو تعلمون ما ذُخِر لکم، ما حَزنتم علی ما زُوی عنکم”» (کنزالعمال،ح۶۱۴)

چهارم؛
فاطمه اطهر(س) باور داشت که در خلقت،‌ یک مسئولیت مهم دارد و از خدای متعال می خواست به انجام مسئولیت و بلکه رسالتش موفق شود؛ در مناجاتش می گفت: «اللهم استعملنی لماخلقنی له؛ خدایا مرا خرج کاری کن که مرا برای آن آفریدی». (مهج الدعوات/۱۳۹)

و پنجم؛
امیدبه آینده که پایان شب سیه، سپید است. «ان مع العسر یسراً». ریاست طلبی همه جا پر خطر است ولی در حوزه دین؛ پرخطرتر است! اینجا بود که فرمود: «شتر ریاست برپشت خود زخم و بر پای خود تاول دارد»(خطبه فدکیه)