هرگز این روغن‌ها را جایگزین روغن مایع نکنید

«آنچه این روز‌ها سلامت مردم را بیشتر تهدید می‌کند، باور‌های رواج‌یافته درباره روغن‌های مایع محسوب می‌شود که مردم را به مصرف روغن‌های جامد و حیوانی سوق داده است.»

این بخشی از صحبت‌های رئیس دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، سیدمحمدحسین روحانی است با و با تأمل در برخی نکات مهم تغذیه‌ای این‌گونه اظهار کرد: حذف وعده‌های غذایی به‌ویژه صبحانه در میان جوانان و نوجوانان بسیار رایج است. علت اصلی این امر را می‌توان در دیر خوابیدن و شب‌بیداری آنها جویا شد.

او ادامه داد: خواب‌آلودگی در صبح و سیری کاذب ناشی از مصرف مواد غذایی تا دیروقت هر دو از موانع خوردن صبحانه هستند. کسی که صبحانه نمی‌خورد در میانه روز گرسنه می‌شود و برای رفع آن به سمت مصرف مواد غذایی دردسترس و ناسالم می‌رود؛ بنابراین خوراکی‌هایی با کیفیت غذایی نه‌چندان مناسب، مثل کیک و بیسکوییت جایگزین صبحانه‌ای سالم و مغذی می‌شود. بهترین راه برای پیشگیری از این اختلال تغذیه‌ای، اصلاح وضعیت خواب شبانه است.

عضو هیئت‌علمی گروه تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه مصرف میان‌وعده‌های ناسالم در میان مردم بسیار شایع شده است، اظهار کرد: به تازگی مردم در انتخاب میان‌وعده تمایلات نادرستی پیدا کرده‌اند. مثال بارز آن خوردن روزانه یک فنجان قهوه همراه با کیک است. راجع به تأثیر قهوه بر بهبود سلامتی، اظهارنظر قطعی نمی‌کنیم، چون باید شرایط سلامت و بیماری فرد در نظر گرفته شود؛ اما به‌طور کلی مصرف متعادل قهوه در میان افراد سالم از برخی جنبه‌ها مفید است. مسئله مهم در این میان‌وعده‌ی رایج مصرف‌کردن کیک همراه فرآورده‌های قهوه است. میان‌وعده سالم باید شامل مغزیجات، میوه‌ها و سبزیجات باشد تا انواع نیاز‌های تغذیه‌ای بدن تأمین شود. مصرف روزانه قهوه همراه با کیک ضمن رساندن مواد مضر به بدن، فرد را از دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی محروم می‌کند.

اگر به لاکتوز شیر حساسیت دارید، ماست بخورید
این متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی درخصوص مصرف شام سنگین تأکید کرد: از آنجا که تأثیر فست‌فود‌ها بر ابعاد مختلف سلامتی منفی ارزیابی می‌شود، کارشناسان تغذیه هرگز اجازه مصرف فست‌فود‌ها را نمی‌دهند. متأسفانه تمایل به مصرف آنها رو به افزایش است و رفته‌رفته گستره سنی وسیع‌تری به آن علاقه‌مند می‌شوند. مردم باید بر حذف فست‌فود‌ها از سفره غذایی مُصر باشند. چنانچه تمایل به این گروه غذایی مهارنشدنی باشد، بهتر است که حداکثر مصرف یک بار در ماه برای فست‌فود‌ها در نظر گرفته شود.

او باور‌های منفی درباره لبنیات پاستوریزه را نادرست برشمرد و خاطرنشان کرد: لبنیات اصلی‌ترین دریافت کلسیم هستند. لبنیات از نظر میزان کلسیم موجود در خود و توانایی بدن برای جذب کلسیم از دیگر مواد غذایی بهتر است. تبلیغات نادرست که پایه و اساس علمی ندارند، گرایش مردم به لبنیات را کاهش داده‌اند. شیر پاستوریزه به‌علت دادن حق انتخاب به مشتری در گزیدن درصد چربی و بهداشت ارجحیت دارد. مصرف لبنیات کم‌چرب و کم‌نمک مزیت مصرف لبنیات را بالا می‌برد؛ پس بهتر است از پنیر‌های کم‌چرب و کم‌نمک استفاده شود.

روحانی مصرف شیر بدون لاکتوز برای افرادی که از نظر گوارشی تحمل خوردن این ماده را ندارند بلامانع دانست و افزود: طعم شیرین این شیر‌ها آسیب‌رسان نیست و افرادی که ناسازگاری گوارشی دارند، می‌توانند از این شیر به‌عنوان لبنی جایگزین استفاده کنند. طعم شیرین این شیر‌ها در نتیجه تجزیه لاکتوز تولید می‌شود. مصرف شیر بدون لاکتوز بدن را از نظر دریافت منابع موجود در شیر تأمین می‌کند. به‌علاوه مصرف ماست به‌علت فرآیند‌های تخمیری در تولید آن، برای افرادی که تحمل لاکتوز را ندارند، جایگزین مناسبی است.

تخم‌مرغ پروتئینی باکیفیت و سالمی است
رئیس دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بیان کرد: یکی از منابع مهم ویتامین‌ها و ترکیبات ضد سرطان سبزیجات هستند. تنوع مصرف سبزیجات این اطمینان را به ما می‌دهد که مواد مفید را به‌اندازه کافی دریافت کرده‌ایم. به بیان ساده، منظور از تنوع این است که سبزیجات در طول روز، هم به شکل پخته و هم به شکل خام مصرف شوند. سبزیجات از رنگ‌های مختلف انتخاب شوند و مصرف روزانه آنها فراموش نشود.

وی با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی برای مصرف گوشت قرمز اظهار کرد: مصرف تخم‌مرغ به‌عنوان یک پروتئینی باکیفیت و سالم بسیار مفید است. چنانچه شرایط اقتصادی برای تأمین گوشت مهیا نباشد، مصرف تخم‌مرغ جایگزین مناسبی محسوب می‌شود. به‌خصوص در کودکان به شکل کاملا آب‌پزشده توصیه می‌شود. تنوع مصرف گوشت‌های قرمز و سفید دارای اهمیت است. به این ترتیب که انواع گوشت قرمز شامل گوساله، گوسفند، شترمرغ باید در سفره غذایی گردش کنند. انواع گوشت سفید شامل انواع ماکیان، مرغ، بوقلمون و بلدرچین نیز باید با رعایت تنوع مصرف شوند.

عضو هیئت‌علمی گروه تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان یادآور شد: آنچه این روز‌ها سلامت مردم را بیشتر تهدید می‌کند، باور‌های رواج‌یافته درباره روغن‌های مایع محسوب می‌شود که مردم را به مصرف روغن‌های جامد و حیوانی سوق داده است. در صورتی که مصرف این روغن‌ها موجب ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود و نباید جایگزین روغن‌های گیاهی مفیدی مثل روغن زیتون و کانولا (کلزا) بشوند.