دلفی:قرار است که اروپایی‌ها دوز فشار خود علیه تهران را بالا ببرند/ متاسفانه سیاست نگاه به شرق را به رابطه متوازن با جهان ترجیح داده‌ایم/ اروپا، سیاست مشخصی را از جانب تهران دریافت نمی‌کند

دیدارنیوز-محمد جعفری: ابوالقاسم دلفی، سفیر پیشین کشورمان در فرانسه و تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل در گفتگویی با دیدارنیوز، ضمن اشاره به صدور احتمالی قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام به پیشنهاد سه کشور اروپایی، اظهار داشت: سفر گروسی به تهران برای چند هدف صورت گرفت. شاید بتوان یکی از محوری‌ترین این اهداف را، راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای ایران در پی آخرین موضع انتخاباتی ترامپ، مبنی بر شرط آمریکا در این خصوص توصیف کرد.

وی افزود: مواضع ما در مباحث اتمی روشن بوده و نشان به آن نشان که وزیر امور خارجه کشورمان نیز، بلافاصله پس از آن سخنان به صراحت عنوان کرد که ما، همانطور که قبلا هم اعلام کردیم، استفاده از سلاح اتمی در دکترین هسته‌ای کشورمان نیست و فتوای مذهبی رهبری نیز بر این مسئله صحه گذاشته است.

این دیپلمات با سابقه، تصریح کرد: همچنین، رافائل گروسی نیز در سفر اخیر به تهران بر همین نکته مهر تائید گذاشت که ایران به دنبال دستیابی به سلاح اتمی نیست. اما در عین حال، مدیرکل آژانس بین‌الملل انرژی اتمی پس از سفر به وین در اظهارات متفاوتی از صراحت آنچه در تهران گفته بود، کاست! البته، معمولا اینطور بوده و وقتی گروسی در ایران سخنانی مطرح می‌کند به محض ورود به وین، مواضع متفاوتی دارد که ادبیات آن، ایجاد ابهام می‌کند. به عبارت دیگر، ایشان به زبانی حرف زد که همه می‌توانستند از آن بهره‌برداری کنند.

سفیر پیشین کشورمان در فرانسه، یادآور شد: پیش از سفر گروسی به ایران، تروئیکای اروپایی، اتحادیه اروپا و همچنین برخی بازیگران خارج از آن، نظیر بریتانیا، تحریم‌هایی را علیه ایران در حوزه‌هایی نظیر تحریم‌های هواپیمایی، شرکت‌های کشتیرانی و برخی از افراد اعمال و اعلام کرده و موضع خود در قبال تهران را روشن کردند. مواضع اروپایی‌ها در بحث هسته‌ای، مواضع روشنی است. آن‌ها در مقاطعی معتقد بودند که تا مادامی که مسئله هسته‌ای مرتفع نشود، مشکل اروپا با تهران حل نخواهد شد. با آغاز بحران اوکراین و تهاجم روسیه به این کشور، ادعای اروپا، مبنی بر کمک‌های ایران به روس‌ها و اقدام خصمانه تهران علیه اروپایی‌ها بر این مسئله و مشکل افزود.

دلفی، اضافه کرد: حتی موضع زلینسکی دال بر عدم ارسال سلاح از سوی ایران به روسیه، این مشکل را حل نکرد و اروپا را اقناع نکرد. چرا که به زعم اروپایی‌ها و بر حسب اطلاعات آن‌ها، روابط نظامی تهران و مسکو، کماکان پابرجا بود. اینکه در داخل، برخی منابع ایرانی با بیان مواضعی بر دامنه این ابهامات و تردید‌ها افزودند را نیز باید در همین چارچوب بر شمرد.

وی، خاطرنشان کرد: بنابراین به نظر می‌رسد که اروپایی‌ها، قرار است تا-چه در مسئله هسته‌ای و چه در ماجرای اوکراین-دوز فشار خود را علیه ایران بالا ببرند. چرا که تلقی آن‌ها این است که امکان دارد با استقرار ترامپ در کاخ سفید، اتفاقاتی بین مسکو و واشنگتن رخ داده و ماجرای اوکراین را به سمت یک راه حل که دست بر قضا از جنبه‌های امنیت اروپا، مسئله ناتو و امثالهم به نفع آن‌ها تلقی نمی‌شود، هدایت کند.

این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل، ادامه داد: اینکه اروپایی‌ها در حال پخت و پز یک قطعنامه علیه تهران بوده و در حال افزایش فشار تبلیغاتی در خصوص آن هستند را باید با احتیاط نگاه کنیم. به هر حال، وضعیت ما برای اروپایی‌ها مهم بوده و بخصوص ظرفیت تعاملات دوجانبه و مسئله آینده انرژی این قاره در تعامل با ایران از اهمیت قابل اعتنایی برخوردار است. اروپایی‌ها، علاقه ندارند که این ظرفیت به سمت و سویی برود آینده و امنیت اروپا را تهدید کند. به هر حال، من همیشه تاکید داشته‌ام که اروپا می‌تواند، نزدیک‌ترین شریک اقتصادی ایران در غرب باشد. البته ما هم ادعا کردیم که علاقه به همکاری با اروپا داشته‌ایم ولی، مناسبات داخلی کشور و موضوع نگاه به شرق، این مسئله را تا حدی دچرا بحران کرده است. متاسفانه ما سیاست نگاه به شرق را به رابطه متوازن با جهان ترجیح داده‌ایم.

سفیر سابق ایران در فرانسه، خاطرنشان کرد: البته، مقامات دولت چهاردهم، قول‌هایی مبنی بر متوازن شدن سیاست‌های تهران داده‌اند. عراقچی، وزیر خارجه در مواضع اخیر خود به شکل زیگزاگی، گاه اروپا را مورد حمله قرار داده و گاه از علاقمندی ایران برای همکاری با این اتحادیه سخن گفته است. با این همه به نظر من، اروپا، سیاست مشخصی را از جانب تهران در داخل دریافت نمی‌کند. تا مادامی هم که این سیاست ادامه داشته و مشخص نباشد که آینده روابط ما با اروپا چگونه بوده و آن را چطور ارزیابی می‌کنیم، اروپایی‌ها به سیاست کژدار و مریز خود برای فشار علیه تهران و مجبور کردن ایران برای شکل دادن به یک روابط جدید، تداوم خواهند بخشید.

وی، همچنین در ادامه با اشاره به نقش روسیه در پدید آمدن ذهنیت کنونی اروپا علیه ایران، یادآور شد: روس‌ها، ما را در تهاجم و تجاوز خود به اوکراین، آلوده کرده و تهران را در باتلاق این بحران گرفتار کردند. نوع بازی مسکو در اوکراین با تهران و اخیرا نیز، پیونگ‌یانگ به گونه‌ای است که ما را وارد این بحران و تهاجم کرده و ایران از نظر سیاسی و افکار عمومی در روسیه در کنار این کشور در تجاوز به اوکراین هستیم. پوتین به دفعات در اظهار نظر‌های خود به شکلی رفتار کرده که گویی ایران در کنار او بوده و در تجاوز به اوکراین شریک است. همه تلاش روس‌ها این است که در گرداب و باتلاقی که در اوکراین درست کرده‌اند، شرکایی هم داشته باشند و ما هم به دلیل انتخاب نگاه به شرق، طبعا در کنار روسیه هستیم. اگرچه ما در مواضع اعلامی خود، گاهی از بیطرفی در جنگ اوکراین سخن گفته‌ایم اما، هیچ گاه در مواضع اعمالی‌مان، این موضع را به اثبات نرسانده‌ایم. لازم بود تا به شکل صریح‌تری شاهد اعلام بی‌طرفی تهران در بحران اوکراین باشیم تا کار به این نقطه که امروز در آن ایستاده‌ایم، نرسد. از این عدم شفافیت، روسیه و پوتین، حداکثر بهره‌برداری خود را به عمل آورده‌اند.

دلفی، همچنین در پایان نیز، اشاره‌ای به انگیزه برخی در داخل ایران برای کوبیدن بر طبل لزوم دستیابی به بمب اتم توسط تهران داشت و تاکید کرد: آنگونه که همه شواهد و قرائن نشان داده، برخی گروه‌ها و جریان‌های سیاسی در داخل ایران که عمدتا از جمله گروه‌هایی هستند که انتخابات را از دست داده‌اند، همه تلاش خود را به کار گرفته‌اند که سیاست دولت پزشکیان، مبنی بر سیاست متوازن با دنیا را دچار مشکل کنند. از همین رو نیز، شاهد ابراز تمایل یا تاکید بر لزوم تغییر دکترین هسته‌ای تهران در راستای آنچه به عنوان بازدارندگی از آن یاد می‌کنند از سوی این گروه‌ها هستیم. اگرچه، همانگونه که شخص رهبری، رئیس جمهور و مقامات رسمی به صراحت گفته‌اند که سلاح هسته‌ای در دکترین هسته‌ای ایران جای ندارد، اما این صدا‌ها به قدری مکرر و قوی است که تردید‌هایی را در دنیا نسبت به صداقت در این موضع ایجاد کرده است.