به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه معاصر، ساختار طرح کالابرگ الکترونیک به‌گونه‌ای بود که خانوارهای ۷ دهک پایین درآمدی، اگر بخشی از یارانه نقدی خود را به خرید کالاهای موجود در سبد کالابرگ اختصاص می‌دادند، با دریافت یارانه تشویقی از پرداخت هزینه تحمیل‌شده از ناحیه تورم بر این کالاها در بازه یک‌ساله معاف می‌شدند.

به‌عنوان مثال، وقتی اجرای طرح کالابرگ بعد از چند دوره آزمایشی از اسفند ۱۴۰۱ به‌صورت کشوری آغاز شد، مبنای قیمت کالاهای موجود در سبد برای خانوارها همان قیمت اردیبهشت ۱۴۰۱ بود و مابه‌التفاوت قیمت روز خرید با قیمت اردیبهشت ۱۴۰۱ از محل یارانه تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی دولت پرداخت می‌شد.

زمانی که دولت سیزدهم درصدد حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی برآمد، نمایندگان مجلس شرط گذاشتند که تمهیداتی برای خنثی‌سازی اثر تورم کالاهای اساسی در معیشت مردم و اقشار ضعیف اندیشیده شود و اجرای طرح کالابرگ الکترونیک که از سال‌ها قبل برای ساماندهی یارانه‌های نقدی مطرح شده بود، به‌عنوان یک راهکار مؤثر در دستورکار دولت قرار گرفت.

گرچه استقبال خانوارها در فاز اول طرح کالابرگ به‌واسطه مشروط‌بودن بهره‌مندی از یارانه تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی چندان قابل‌توجه نبود، اما در فاز دوم با اجرای طرح فجرانه از بهمن ۱۴۰۲ و غیرمشروط‌کردن بهره‌مندی از یارانه تشویقی ۲۰۰ هزار تومانی، استقبال به‌شدت افزایش یافت و در ۳ دهک پایین درآمدی به ۹۰ درصد رسید.

در فاز دوم طرح فجرانه، خانوارها صرفا با خرید از طرح کالابرگ مشمول ۲۰۰ هزار تومان یارانه تشویقی می‌شدند و عملا ضمن پایین‌آمدن هزینه معیشت خانوار، هدف اصلی یارانه نقدی، یعنی تخصیص یارانه به تأمین کالاهای اساسی موردنیاز خانوار، نیز محقق می‌شد.

آخرین آمارهایی که پس از اتمام طرح سه‌ماهه فجرانه از سوی معاونت رفاه وزارت کار منتشر شد، استقبال ۳ دهک پایین درآمدی از این طرح را ۹۰ درصد نشان می‌دهد. همچنین میزان استقبال کل ۷ دهک درآمدی از طرح فجرانه در ۳ ماه، ۸۶درصد عنوان شده بود که نشان می‌دهد در ۶۱ میلیون نفر از اعضای خانوارهای مشمول این طرح، در دوره سه‌ماهه، حداقل یک‌بار نسبت به استفاده از کالابرگ الکترونیک و بهره‌مندی از یارانه تشویقی ۲۰۰ هزار تومانی اقدام شده‌است.

براساس آمار، با اجرای «طرح فجرانه» کالابرگ الکترونیک ۱۵۹میلیون بسته غذایی به وزن بیش از ۱.۶ میلیون تن در کل کشور توزیع شده‌است. سبد غذایی طرح کالابرگ الکترونیک مشتمل بر ۱۱قلم کالا ازجمله گوشت منجمد بود که در طرح فجرانه گوشت گرم نیز به آن اضافه شد.

طرح فجرانه از عید فجر تا عید فطر اجرا شد و پس از جمع‌بندی نتایج موفق آن، تأمین اعتبار و تمدید طرح در دستور کار دولت قرار گرفت؛ اما به‌واسطه شهادت رئیس دولت سیزدهم و ورود کشور به فضای برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، عملا کار برای نهایی‌کردن طرح کالابرگ سخت شد و تعیین‌تکلیف این طرح برای دولت جدید به ارث رسید.

گرچه دولت جدید در ابتدا مواضع صریحی در حوزه یارانه اتخاذ نکرد و تداوم طرح کالابرگ را مسکوت گذاشت، اما حالا از شواهد امر چنین برمی‌آید که در کنار حذف یارانه خانوارهای پردرآمد، طرح کالابرگ نیز حداقل تا زمانی که منابع مالی و زیرساخت‌های موردنیاز آن تأمین نشود، ادامه پیدا نخواهد کرد.

البته در مورد منابع مالی، دولت باید تمهیداتی بیندیشد؛ اما منظور فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت از تأمین زیرساخت‌های اجرای طرح کالابرگ مشخص نیست؛ چراکه این طرح از اواخر سال ۱۴۰۱ در ۲ فاز اجرا شد و نتایج فاز دوم آن در ترمیم معیشت خانوارهای کم‌درآمد، بسیار مطلوب ارزیابی شده بود.

طرح کالابرگ الکترونیک، برنامه‌ای بود که به حکم قانون بودجه با هدف حمایت از اقشار کم‌درآمد و بهبود وضعیت معیشتی آنها با پیگیریهای جدی مجلس توسط دولت اجرا شد. این طرح به گونه‌ای طراحی شد که بتواند به‌جای پرداخت مستقیم نقدی، نیازهای اساسی افراد را از طریق ارائه کالاهای ضروری با استفاده از یک کارت الکترونیک تأمین کند.

با وجود الزام قانونی اجرای طرح کالابرگ الکترونیک، فعلا دستوری در خصوص اجرای مجدد این طرح به سازمان هدفمندی یارانه ها ابلاغ نشده است.

طرح کالابرگ الکترونیک، برنامه‌ای بود که به حکم قانون بودجه با هدف حمایت از اقشار کم‌درآمد و بهبود وضعیت معیشتی آنها با پیگیریهای جدی مجلس توسط دولت اجرا شد. این طرح به گونه‌ای طراحی شد که بتواند به‌جای پرداخت مستقیم نقدی، نیازهای اساسی افراد را از طریق ارائه کالاهای ضروری با استفاده از یک کارت الکترونیک تأمین کند.

یکی از اهداف اصلی این طرح، کاهش تأثیر پرداخت‌های نقدی یارانه بر تورم بود. با ارائه کالا به‌جای پول نقد، دولت امیدوار بود بتواند تقاضای ناشی از نقدینگی را کنترل کرده و تورم را کاهش دهد.

طرح کالابرگ الکترونیک تلاش کرد تا یارانه‌ها را به‌صورت هدفمندتر به دست نیازمندان واقعی برساند و از سوءاستفاده و هدررفت منابع جلوگیری کند.

همچنین با ارائه کالاهای اساسی نظیر مواد غذایی و دارویی از طریق این طرح، قرار بود نیازهای ابتدایی خانوارهای کم‌درآمد به‌طور مستقیم و به‌موقع تأمین شود.

حالا آن طور که محافل خبری منعکس شده با وجود استقبال ۹۰ درصد دهک‌های کم‌درآمد از طرح کالابرگ اعتباری و تاثیر آن در افزایش قدرت خرید مردم؛ دولت چهاردهم تا امروز کالابرگ اعتباری را متوقف کرده است.

در همین خصوص حسینی سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه در مورد آخرین وضعیت طرح کالابرگ الکترونیک اعلام کرد، فعلا دستوری در این خصوص به سازمان هدفمندی یارانه ها ابلاغ نشده است.

لازم به ذکر است، از سال گذشته اجرای این طرح را آغاز شده بود و ۷ دهک متوسط و کم‌درآمد جامعه (حدود ۶۰ میلیون نفر) مشمول این طرح شدند.

۹۰ درصد ۳ دهک کم‌درآمد از اعتبار کالابرگ خود بهره بردند و دهک‌های متوسط هم ۷۵ درصد از این طرح استقبال کردند.