شهر پُر قصه

زنده‌یاد علی حاتمی، شاعر و معمار معنوی سینمای ایران، کسی بود که در راستای احیای فرهنگ و هنر اصیل ایرانی در ژانر سینما و تلویزیون تلاش‌های فراوانی کرد و به فکر تشکیل یک شهرک سینمایی و تلویزیونی افتاد و اولین فردی بود که با تکیه بر داشته‌های میراث فرهنگی خود از سینمای غنی ایران برای به تصویر کشیدن تاریخ معاصر رویدادها و اتفاقات ایران، به ایجاد فضایی جغرافیایی از تاریخ معاصر ایران از نظر زمانی و مکانی پرداخت و سرانجام انگیزه‌هایش برای ایجاد یک شهرک سینمایی در قلب تهران نتیجه داد.

یک شهرک سینمایی در آن مقطع زمانی تحت عنوان «غزالی» شکل گرفت که پس از گذشت سال‌ها و تولید آثار متعدد فاخر مثل مجموعه‌های تلویزیونی همچون هزاردستان، معمای‌شاه سرزمین مادری و ...تولید آثار تلویزیونی و سینمایی در این شهرک همچنان ادامه یافت. تا به امروز که این شهرک به شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران تبدیل شده شاهد تولید آثار فاخری چون مجموعه عظیم سلمان فارسی، اخیرا مجموعه تلویزیونی طوبی یا این روزها مجموعه تلویزیونی حکایت‌های کمال و ... در آن هستیم.در واقع این شهرک با وسعتی که پیدا کرده به یک شهر بزرگ تلویزیونی و سینمایی در ایران مبدل شده، به‌گونه‌ای که هرروز شاهد تلاش برای ایجاد لوکیشن‌های تاریخی عظیم در این شهر سینمایی هستیم. در کنار این فرآیند عظیم برای ساخت و تولید آثار تاریخی و فرهنگی، تلاش‌های فراوانی هم در استودیوهای تلویزیونی این شهر سینمایی که طی چند سال اخیر در این مکان شکل گرفته، صورت‌می‌گیرد. آثار و برنامه‌های تلویزیونی شبکه‌های مختلف صداوسیما و برخی آثار شبکه نمایش خانگی و همچنین برخی شبکه‌های تلویزیونی بین‌المللی در استودیوهای شهرک تلویزیونی و سینمایی ایران تولید می‌شود. به هرحال آن گام اول زنده‌یاد حاتمی معمار بزرگ سینمای متعهد کشورمان امروز بگونه‌ای به پیش رفته است که آن نهال کوچک امروز به درختی جوان و مستحکم تبدیل شده و چشم همه اهالی و دست‌اندرکاران سینما و تلویزیون به این شهر دوخته شده است‌. فضای امروزی این شهرک که حالا به چند شهرک تغییر وضعیت داده است با فضای دیروزی آن فرسنگ‌ها فاصله دارد و بقدری پیشرفت و توسعه پیدا کرده است که با انبوهی از لوکیشن‌های متفاوت و متنوع تاریخی و فرهنگی می‌تواند جوابگوی اصحاب سینما و تلویزیون ایرانی و خارجی باشد. امروزبه درستی به عنوان شهرک‌های تلویزیونی وسینمایی ایران (زنده‌یاد علی حاتمی) نام گرفته که در خور و شایسته این مکان بزرگ در پایتخت ایران، تهران است.برای ارائه تصویری از توسعه و پیشرفت شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران با مهدی میرچی، مدیر شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران گفت وگویی داشتیم. همچنین با مدیر روابط عمومی شهرک و یکی از اهالی قدیمی آن گپ زدیم. 

ایران سینمایی
مهدی میرچی، مدیر شهرک‌ تلویزیونی وسینمایی ایران درگفت‌وگو باخبرنگار جام‌جم باتشریح اهم فعالیت‌هایی که در شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران در حال حاضر انجام می‌شود، می‌گوید: شهرک سینمایی «غزالی» در حال حاضر به‌عنوان شهرک تلویزیونی و سینمایی ایران نام‌گذاری شده است. از ابتدای شکل‌‌گیری شهرک در زمان زنده‌یاد علی حاتمی، وی به‌دنبال فضایی برای لوکیشن مجموعه تلویزیونی «جاده ابریشم» بود که بعدها به‌نام‌ هزاردستان تغییر نام پیدا کرد‌. به‌همین منظور، سازمان صدا و سیما زمین این محل را که در اختیار فردی به نام مهندس غزالی بود از این‌ فرد خریداری کرد و مالکیت آن در اختیار سازمان قرار گرفت و این محل لوکیشن اولیه برای مجموعه «هزار دستان» شد.لوکیشن خیابان لاله‌زار و میدان توپخانه قدیم تهران در اصل برای هفت سال در این محل برنامه‌ریزی و ساخته شد. در حال حاضر ۴۷‌سال از ایجاد این لوکیشن می‌گذرد و از سال ۶۰‌هم کارهای تولیدی در این لوکیشن با مجموعه هزار‌دستان آغاز شده‌است. 
 
ماجرای خانی‌آباد 
میرچی ادامه می‌دهد: زنده‌یاد علی حاتمی همزمان با ساخت هزار دستان، فیلمنامه «جهان پهلوان تختی» را هم در دستور کار خود داشت که باعث شد لوکیشن منطقه خانی‌آباد تهران با همان حال‌و‌هوای قدیمی هم در این شهرک بنا شود که مشرف به ضلع غربی خیابان لاله‌زار این شهرک است. فضاهای دیگر هم همتراز با آن بنا شد و درواقع این شهرک سینمایی با توجه به تلاشی که زنده‌یاد علی حاتمی برای ایجاد آن انجام داده است یک سرمایه ملی برای ما ایرانی‌هاست. در ادامه فعالیت‌های ساخت فیلم و سریال در این مجموعه لوکیشن‌های دیگری هم به فراخور برخی از مجموعه‌های تلویزیونی مثل «معمای شاه» به آن اضافه شد.
 امروز با نگاه بسیار خوبی که مدیر مرکز تولید و فنی سیما به این شهرک سینمایی دارد، این شهرک در حال توسعه است‌؛ به‌خصوص از زمانی که پروژه «سلمان فارسی» در شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران کلید خورد شاهد پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در این فضا بودیم. 
 
بیش از ۳۰ لوکیشن تاریخی 
به‌گفته میرچی شهرک سینمایی تا سال ۱۳۹۹، ۱۵لوکیشن اصلی داشت که الان که درسال۱۴۰۳ قرار داریم بالغ بر ۳۰ لوکیشن اصلی در این شهرک وجود دارد که قادر است نیازهای محتوایی تولید آثار در سازمان صداوسیما و سایر مراکز تولید فیلم و سریال را در کشور تأمین کند. وی می‌گوید: لوکیشن‌های اصلی ما مثل خیابان لازار، میدان منیریه، خیابان خانی‌آباد، اورشلیم، خیابان انقلاب و... هستند، در حال حاضر هم با حضور پروژه عظیم سلمان فارسی اتفاقات بسیار خوبی برای اولین‌بار در شهرک سینمایی افتاد به این گونه که لوکیشن سلمان فارسی با پژوهش و تحقیق همراه بوده و بناها با دقت و مهندسی ساخته شده که در نوع خودش در ایران بی‌نظیر و در دنیا کم‌نظیر است. در واقع کاروانسرای مرمر با همان اتفاقات و حال‌و‌هوای آن مقطع ساخته شد با سیستم مهندس ماندگار و در حال حاضر به‌واسطه پروژه سلمان فارسی، ایران باستان در این شهرک بنا شده و ماندگار است و به هیچ‌وجه هم بعد از پایان کار تخریب نخواهد شد. 
 
ساخت بناهای عراقی 
میرچی می‌افزاید: ما به‌واسطه تولید مجموعه تلویزیونی «طوبی»، یک لوکیشن جدیدی را هم بنا کردیم. پیش از این، بافت بناهای عربی در این شهرک کم داشتیم. به‌خاطر همین مجموعه طوبی، بافت‌های بناهای عربی در سوریه و عراق در این شهرک سینمایی ساخته شد وساختمان‌های متعدد عربی بنا شد که می‌تواند برای تولید آثار مختلف با حال‌و‌هوای مناطق عرب‌نشین به‌کار گرفته شود. همچنین برای پروژه عظیم سلمان فارسی که تولیدش چند سال ادامه خواهد داشت، همچنان در حال ساخت لوکیشن‌های متعدد هستند. فیلم‌های سینمایی و دیگر مراکز تولید فیلم و سریال هم در شهرک سینمایی مشغول فعالیت هستند؛ در واقع ما به تمامی متقاضیان و مجموعه‌های تولید محتوا از سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی و هنری اعم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شرکت‌های سینمایی، نمایش خانگی و... که متناسب با قوانین و مقررات و ساختارهای تعریف شده در شهرک باشد خدمات می‌دهیم. ‌
 
تلاش برای نگهداری ابنیه 
دررابطه باحفظ ونگهداری لوکیشن‌هاوبناهای تاریخی داخل شهرک هم ازاین میرچی می‌پرسیم که وی پاسخ می‌دهد:با تصمیم‌گیری‌هایی که از سال گذشته از سوی رئیس مرکز تولید و فنی سیما صورت گرفته و با اختصاص بودجه‌ای در این مرکز با توجه به ظرفیت‌ها، بودجه‌ای تعریف‌شده که در کارگروهایی بررسی و درشورایی تصویب شد. این بودجه برای امر نگهداری و حفظ سرمایه‌های شهرک اختصاص می‌یابد. در حال حاضر بودجه‌ای که برای‌ این امر داریم متناسب در مدیریت و هزینه درست محدودیتی ندارد و برای اولین‌بار است که در دوره مدیریت جدید رئیس مرکز تولید و فنی سیما ما شاهد این تحول در شهرک هستیم. قبلا این‌گونه نبود و معمولا خود پروژه‌هایی که در شهرک سینمایی فعال بودند آنها مسئولیت حفظ و نگهداری بناها و لوکیشن‌ها را برعهده داشتند و ما وام‌دار آنها بودیم. دقت‌های لازم هم در حفظ و نگهداری لوکیشن‌ها صورت نمی‌گرفت اما در حال حاضر با توجه به این‌که خود سازمان این امر مهم حفظ و نگهداری لوکیشن‌های شهرک را برعهده گرفته، حمایت‌های رئیس محترم سازمان صداوسیما، معاون سیما و رئیس مرکز تولید و فنی سیما را با خود دارد. این امر خوب و مبارکی است که در این دوره افتاده و به نفع سازمان است که این سرمایه ملی به‌خوبی خفط و نگهداری شود. خوشبختانه الان شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران از سوی سازمان صداوسیما به‌خصوص شخص آقای دکتر جبلی، رئیس رسانه‌ملی به‌خوبی و شایسته حمایت می‌شود. 
 
بیش از ۶۰ هکتار زمین 
به گفته میرچی با حمایت‌هایی که از سوی مسئولان سازمان صداوسیما شده وسعت زمین‌های شهرک سینمایی از ۳۲ هکتار به بیش از ۶۰ هکتار افزایش پیدا کرده است.وی ادمه می‌دهد: در این محل علاوه بر یک شهرک سینمایی و رئال داشتیم که به‌طور سنتی فعالیت می‌کرد در حال حاضر هم یک شهرک تلویزیونی در ضلع جنوبی این شهرک بنا شده است که حدود چندین برنامه تلویزیونی در استودیوهای این شهرک تلویزیونی در دست تولید است. همچنین کارهای بین‌المللی هم در این شهرک انجام می‌شود از لبنان، سوریه، عراق در شهرک حضور دارند و تولید محتوا می‌کنند. از سازمان فرهنگی و هنری اوج هم‌ بچه‌ها در حال تولید محتوا هستند؛ همچنین تولید مجموعه تلویزیونی آقای قاضی، برنامه‌های تلویزیونی دیدی نو، قوی طلایی و سایر برنامه‌های تلویزیونی و محتوایی در این شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی انجام شد. 
 
گردشگری با سینما و تلویزیون 
نگاه گردشگری به شهرک موضوع دیگری است که با میرچی مطرح می‌کنیم. او در این مورد می‌گوید: ما همچنین در کنار فعالیت‌های تولید فیلم و سریال در این شهرک یک نگاه گردشگری هم به شهرک تلویزیونی و سینمایی داریم و با توجه به این‌که به هرحال هدف اولیه در این شهرک سینمایی ساخت آثار تاریخی در آن است؛ بنابراین از شنبه تا چهارشنبه فقط به امر تولید آثار در این شهرک مشغولیم و فقط روزهای پنجشنبه و جمعه مردم عزیز ما می‌توانند از لوکیشن‌های تاریخی و فرهنگی هنری شهرک دیدار داشته باشند و همچنین خبرنگاران این قشر زحمتکش جامعه هم می‌توانند با کارت خبرنگاری خود و اعضای خانواده شان به‌طور رایگان در ایام هفته از شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران دیدار داشته باشند. وی عنوان می‌کند: در ایام نوروز تا ۱۵‌فروردین که پروژه‌ها تعطیل هستند بالغ بر ۴۸ هزار گردشگر داخلی و خارجی از شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران دیدار می‌کنند. الان برنامه‌ریزی داریم که خدمات گردشگری را برای رفاه حال آنها در شهرک سینمایی فراهم‌کنیم.قرار  است که زیرساخت‌های رفاهی را  ازجمله مسائل نور شهرک، ایجاد رستوران‌ها، محل تفریح برای خانواده‌ها، آب‌رسانی مناسب ایجاد کنیم و این قول را می‌دهم که نوروز سال ۱۴۰۴ یک نوروز متفاوت برای گردشگران و مردم عزیز ما که از این شهرک سینمایی دیدار خواهند کرد رقم بخورد تا مردم لذت ببرند و شب‌های خوب و زیبایی را برای دیدار کنندگان داشته باشیم. بنا داریم که خدمات رفاهی برای مردم و گردشگرانی که از شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران دیدار می‌کنند به‌طور شبانه‌روزی فراهم کنیم. 
 
موزه جدید در شهرک 
میرچی بیان می‌کند: در حال حاضر هم مقدمات کار ایجاد یک موزه در شهرک سینمایی را در دست داریم و همچنین یک سالن کنسرت هم از سوی رئیس مرکز تولید و فنی سیما به تصویب رسیده که قرار است انجام شود. در واقع یک سالن کنسرت رو باز است که در اوقاتی که پروژه‌ها فعالیت ندارند این فضا با حضور هنرمندان برای مردم و گردشگران برنامه خواهد داشت.بخشی از موزه شهرک‌های تلویزیونی و سینمایی ایران در نوروز ۱۴۰۴ افتتاح می‌شود .
 
۴۸ هزار دست لباس در گنجینه 
میرچی در بخش دیگری از این گفت‌وگو  توضیح می‌دهد: ما در شهرک سینمایی، انبارهای سه گانه لباس‌های تاریخی به‌نام گنجینه داریم در این انبارهای سه‌گانه ۴۸ هزار دست لباس اعم از لباس‌های آنتیک و تاریخی داریم که برای پژوهش تاریخی دانشگاه‌ها و دانشجویان بسیار مفید است و بیش از ۱۰۰هزار قلم آکسسوار داریم، اقلام و تجهیزات فنی داریم که قابل استفاده در سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی است و در راستای تجهیزات فنی، لباس و آکسسوار می‌توانیم خدمات‌ لازم را به سازندگان آثار فاخر تاریخی و هنری ارائه‌کنیم .
 
لوکیشن‌های ماندگار 
یک سری پروژه‌ها در شهرک سینمایی اقدام به احداث لوکیشن‌های ماندگاری می‌کنند و پس از پایان کار پروژه و پخش آن اثر از تلویزیون و سینما به عنوان میراث ماندگار حفظ خواهند شد.  میرچی تصریح می‌کند:  در واقع به‌مدت شش ماه امانتدار این لوکیشن‌ها هستیم تا به پخش نهایی برسد و اتفاقی که در مجموعه تلویزیونی سرزمین مادری رخ داد با توجه به وقفه‌ای که در پخش این مجموعه پیش آمد، لوکیشن بهارستان که متعلق به این پروژه بود در مجموعه معمای شاه و پروژه‌هایی که متناسب آن زمان بودند، قبل از اتمام کار و پخش سریال سرزمین مادری از طریق دیگر سریال‌ها پخش شد در صورتی که طبق قانون سازمانی ابتدا خود آن پروژه ای که لوکیشن مربوطه را تهیه کرده است، باید از آن لوکیشن استفاده کند. یعنی بعد از این‌که پروژه به پایان رسید، سه ماه بعد از پخش آن اثر، لوکیشن را به پروژه‌های دیگری که نیاز دارند باید بدهیم که به هرحال این مشکل در سریال سرزمین مادری به‌خاطر وقفه در تولید و پخش این مجموعه به‌وجود آمد رخ داد که اجتناب‌ناپذیر بود. ولی باید عنوان کنم که در واقع بر اساس قانون سازمانی عمل می‌کنیم و امانت دار لوکیشن‌ها تا پایان کار پروژه و نیز سه ماه بعداز پخش آن اثر از تلویزیون هستیم.
 
بازدید پرخاطره  
سید‌محمدرضا عنایت، مسئول روابط عمومی و اجرایی هماهنگی شهرک  تلویزیونی و سینمایی ایران در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به این‌که علاقه‌مندان به بازدید از لوکیشن‌های شهرک تلویزیونی و سینمایی ایران می‌توانند آخر هفته‌ها از این مجموعه فاخر تاریخی دیدار داشته باشند، می‌افزاید: پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها از ساعت ۳۰: ۸ صبح تا ساعت: ۳۰: ۱۶ زمان بازدید عموم مردم و خانواده‌ها از سراسر کشور از شهرک سینمایی ایران است و بازدید‌های گروهی و دسته‌جمعی دانش‌آموزان را در فصل مدارس داریم و همچنین دانشجویان دانشگاه‌ها، کارکنان سازمان‌ها و نهادهای دولتی و بخش خصوصی که معمولا با معرفی نامه و هماهنگی‌های لازم که با شهرک سینمایی ایران انجام می‌شود برای دیدار و تماشای این شهرک در این مکان حضور پیدا‌می‌کنند.وی همچنین توصیه‌ای هم به عموم بازدید‌کنندگان از لوکیشن‌ها و مکان‌های تاریخی شهرک سینمایی ایران دارد و می‌گوید‌:باتوجه به وسعت گسترده این شهرک سینمایی که حدود ۶۳هکتاراست وحفظ این وسعت ازشهرک که دارای لوکیشن‌های تاریخی است و برای دیدار نسل‌های آینده هم بایستی حفظ و نگهداری شود کار سختی است، لذا از همه عزیزانی که برای بازدید به این مکان می‌آیند تقاضا داریم که رعایت جوانب را از هر نظر بکنند تا هم اوقات خوشی را برای آنها فراهم کنیم و هم در حفظ و حراست از این آثار و لوکیشن‌ها به ما کمک کنند و خاطره خوبی را برای خودشان رقم بزنند و از طرفی هم همه همکاران ما از بخش‌های مختلف شهرک سینمایی ایران تلاش دارند که فضای آرام و خوبی را برای بازدیدکنندگان فراهم سازند و در حال حاضر هم فیلمبرداری سریال «حکایت‌های کمال ۲‌» آغاز شده و همچنین لوکیشن‌های بسیار ارزشمند و دیدنی سریال تاریخی و دینی سلمان فارسی را در شهرک سینمایی داریم که بازدیدکنندگان می‌توانند از لوکیشن‌های این دو مجموعه تلویزیونی هم دیدار داشته باشند و لذت ببرند.

همه عشق من 
حسن محمدعلی‌خانی، هنرمند پیشکسوت موسیقی رادیو حالا دوران بازنشستگی خود را در گوشه دنجی از خیابان لاله‌زار تهران قدیم در لوکیشن شهرک سینمایی ایران سپری می‌کند و موی و محاسن سفیدش آمیخته با سازهای ساخته دست توانای اوست. وی ضمن تشریح فعالیت‌های کاری و هنری‌اش درصداوسیما وبه‌ویژه دربخش موسیقی رادیو به همنشینی خود با فضای خاطره‌انگیز خیابان لاله‌زار و دکانی که به عنوان کارگاه ساخت تار و سه تار دلگشا چشم‌ها را در خیابان لاله زار شهرک سینمایی ایران نوازش می‌دهد، اشاره می‌کند و می‌گوید: من از دوران جوانی با هنرمندان و بازیگران تئاتر و سینما و تلویزیون و نیز اهالی موسیقی همنشین بودم و علاقه‌ام از آن زمان به هنر موسیقی صد چندان شد و الان هم عاشقانه در این مکان تاریخی تمام تلاشم این است که در خدمت مردم کشورم باشم. از سال ۸۰ که به شهرک سینمایی آمدم روحیه خوبی گرفتم و انگار سال‌ها به گذشته برگشتم وهمان دوستی‌ها و معرفت و امید بار دیگر درمن دراین شهرک زنده شدوخوشحالم که من هم جزئی از لوکیشن تاریخی شهرک سینمایی ایران شدم‌.وی می‌افزاید: در روزهای پنجشنبه وجمعه که زمان بازدید عمومی از شهرک سینمایی ایران است، عزیزان بازدید‌کننده استقبال خوبی از مغازه ساز من دارند ومن هم عاشقانه پذیرای آنهامی‌شوم.برخی ازآواز‌ها و ترانه‌های قدیمی اساتید آوازاصیل‌ایرانی رابرای بازدیدکنندگان پخش می‌کنم که بسیارهم مورد تشویق مردم ودیدارکنندگان قرارمی‌گیرد. خداراشکر که این فضا در این دوران برای من شکل گرفت. عاشقانه فضای شهرک را دوست دارم و به آن عشق‌می‌ورزم.