نظارت مردمی بر مدارس در ایران جدی گرفته نمی‌شود
اکو نیوز . ۱۴۰۳/۹/۱، ۱۱:۰۵
اقتصاد ایران: رئیس سابق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: نظارت مردمی بر آموزش و پرورش به‌طور جدی گرفته نمی‌شود و در حال حاضر شاهد هستیم که برخی والدین از عملکرد مدارس ناراضی هستند، اما انتقادهای آنان به اصلاح وضعیت منجر نمی‌شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام علی ذوعلم؛ عضو هیئت‌علمی گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، امروز در نشست هم‌اندیشی پیشکسوتان آموزش و پرورش "سمپات" با موضوع مردمی‌سازی آموزش و پرورش اظهار کرد: در دوران ریاست‌جمهوری شهید رئیسی، موضوع مردمی‌سازی آموزش و پرورش در دستور کار قرار گرفت.
وی افزود: برای پرداختن به مردمی‌سازی، باید به سه سوال اساسی پاسخ دهیم: مردمی‌سازی چیست؟ چگونه باید اجرا شود؟ و چرا باید اجرا شود؟ مردمی‌سازی با مشارکت مردم پیوند دارد، البته باید توجه داشت که حاکمیتی بودن آموزش و پرورش امری قطعی است و نمی‌توان آموزش را از دوش حاکمیت برداشت و به مردم واگذار کرد.
رییس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به اهمیت دقت در دو مبنای فلسفی و جامعه‌شناختی در اجرای مردمی‌سازی یادآور شد: اسلام دینی است که با مردم اجرا و محقق می‌شود و در امور مختلف، اگر مردم در عرصه نباشند، اتفاقی نخواهد افتاد.
وی ادامه داد: اینکه بگوییم آموزش و پرورش اساساً مردمی نیست، قابل پذیرش نیست. امروز آموزش و پرورش تا حدودی مردمی است، اما باید این جنبه تقویت شود و مردمی بودن در تاثیرگذاری امر تربیت پررنگ‌تر گردد.
عضو هیئت‌علمی گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: مردمی بودن در جوهره نظام جمهوری اسلامی لحاظ شده است. جامعه‌پردازی جز با مردمی‌سازی محقق نمی‌شود. جامعه‌پردازی یعنی اصلاح و تغییر از درون خود جامعه، نه به صورت تحمیلی.
مردم در نظارت بر مدارس هیچ نقشی ندارند
ذوعلم ادامه داد: گاهی مردمی‌سازی آموزش و پرورش در عرصه ساخت و ساز و کمک‌های مالی معنا می‌شود، اما آیا سطوح برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نمی‌تواند مردمی‌سازی شود؟ همچنین نظارت مردمی در امر تعلیم و تربیت چقدر جدی گرفته می‌شود؟ در برخی موارد شاهد هستیم که والدین از مدیران مدرسه یا معلمان ناراضی‌اند و انتقادهایی دارند، اما این انتقادها نمی‌تواند به اصلاح منجر شود و مردم در نظارت هیچ نقشی ایفا نمی‌کنند.
دو مانع بر سر راه مداخله مردم در آموزش و پرورش
ذوعلم با اشاره به دو مانع اساسی بر سر راه ارتقای مداخله مردم در آموزش و پرورش گفت: عامل نخست، انحصار شدید در ساختار بسته و محدود آموزش و پرورش است و عامل دوم، تمرکز است. تا زمانی که این موانع برطرف نشود، نمی‌توان مردمی‌سازی را ارتقا داد.
وی درباره چگونگی ارتقای مردمی‌سازی اظهار کرد: حکمرانی تعلیم و تربیت باید ارتقا یابد و اینکه تصور کنیم تربیت مدیر و معلم و تولید کتاب‌های درسی کافی است، اشتباه است. باید به سراغ شهروندانی برویم که صلاحیت مداخله و مشارکت در آموزش و پرورش را دارند. همچنین برای توانمندسازی تشکل‌های ذی‌صلاح در حوزه تعلیم و تربیت، اقدام و برخی از مسئولیت‌ها را به آنها واگذار کنیم. در حقیقت، باید حلقه‌های میانی را در آموزش و پرورش تعریف کنیم. هم‌اکنون مدارس هیئت‌امناءی و غیردولتی تجربه‌های خوبی در این زمینه دارند، اما آیا نمی‌توان الگوهای دیگری خلق کرد؟
مراقب نفوذ باشید
عضو هیئت‌علمی گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به چالش‌هایی که در مردمی‌سازی ممکن است ایجاد شود، گفت: در مردمی‌سازی باید مراقب برخی چالش‌ها بود، از جمله واگذاری امر تعلیم و تربیت به بخش‌های مختلف و اختصاص ندادن منابع مالی. سرمایه‌گذاری در حوزه تعلیم و تربیت نباید زیر شعار مردمی‌سازی گم شود و همچنین اهداف و کیفیت تعلیم و تربیت نباید به خاطر مردمی‌سازی تضعیف شود.
وی در پایان تاکید کرد: باید مراقب نفوذی‌ها باشیم تا در ذیل مردمی‌سازی، نفوذ در تعلیم و تربیت رخ ندهد.
