اقتصاد۲۴- هر بار قیمت ارز دیجیتال و به‌ویژه بیت‌کوین بالا می‌رود، باید منتظر خبر‌هایی از کشف و جمع‌آوری تعدادی دستگاه ماینر غیرمجاز در شهر‌ها و استان‌های مختلف باشیم؛ خبر‌هایی که در طول سال‌های گذشته بار‌ها و بار‌ها منتشر شده‌اند و تمامی ندارند؛ حتی در روز‌های داغ تابستان و تمام وقت‌هایی که در کشور مشکل کمبود و ناترازی انرژی داریم.
پس از نقش‌آفرینی ایلان ماسک در کارزار‌های انتخاباتی ترامپ و انتخاب او به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، قیمت بیت‌کوین سیر صعودی پیدا کرد و به عدد عجیب ۸۳ هزار دلار رسید. درست در همین روز‌ها انرژی و برق ایران در شرایط نامساعدی قرار دارد و روز به روز بر مشکلات آن افزوده می‌شود و بیراه نیست اگر بگوییم افزایش قیمت بیت‌کوین می‌تواند مشکلات ما را بیشتر کند.
خبر‌های تمام نشدنی از کشف ماینرهای غیرمجاز
در چند سال اخیر ناترازی انرژی به یک معضل جدی برای کشور تبدیل شده است و قطعی تابستانه‌ی برق که جزوی گریزناپذیر از زندگی مردم و صنعت بود، امسال به فصل گرما محدود نشد و در زمستان هم تمامی شهر‌های کوچک و بزرگ باید قطعی برق روزانه داشته باشند.
دولت چهاردهم، تصمیم گرفت قطعی روزانه‌ی برق را از بخش صنعتی به بخش خانگی منتقل کند تا کمی از عواقب و پیامد‌های منفی آن کاسته شود. حالا به جای متوقف شدن خطوط تولید، چراغ‌های راهنمایی و رانندگی خاموش می‌شوند، دستگاه‌های جی‌پی‌اس اختلال پیدا می‌کنند، آسانسور‌ها و پله‌های برقی از کار می‌افتد، باتری دکل‌های مخابراتی خالی و اینترنت قطع می‌شود و... زندگی روزانه مردم در خانه، خیابان، محل کار و مهم‌تر در مراکز درمانی و خدماتی با دشواری و مشکلات زیادی همراه شده است.
در همین شرایط مرتب خبری درمورد کشف یک مزرعه غیرمجاز استخراج رمزارز منتشر می‌شود. برای این‌که بدانیم فعالیت دستگاه‌های ماینر و به‌ویژه مراکز غیرمجاز استخراج چه باری روی صنعت برق و انرژی کشور دارد، نگاهی به آمار و ارقام مرتبط می‌اندازیم.
کشف ۷ هزار ماینر در غرب تهران: تیرماه ۱۴۰۲ بزرگ‌ترین مزرعه رمز ارز کشور با بیش از ۷ هزار ماینر در غرب تهران کشف شد.
کشف ۷۸۷۸ ماینر در اصفهان: سه روز پیش سید محمد موسویان- دادستان عمومی و انقلاب اصفهان- در جمع خبرنگاران گفت: از ابتدای تابستان سال جاری تاکنون ۷ هزار و ۸۷۸ دستگاه ارز دیجیتال، در قالب ۵۸۶ پرونده قضائی به همت سازمان اموال تملیکی کشف و امحا شد.
کشف بیش از ۸ هزار ماینر غیرمجاز در خوزستان: علی خدری -مدیر عامل شرکت توزیع برق استان- چهارشنبه ۳۰ آبان‌ماه در گفت‌و‌گو با ایرنا اعلام کرد: سال ۱۴۰۲ بیش از ۶۴۰ مرکز غیرمجاز استخراج ارز دیجیتال در شهر‌های مختلف خوزستان شناسایی و هفت هزار و ۴۰۰ دستگاه استخراج غیرمجاز رمز ارز کشف و ضبط شد. امسال نیز ۸۱ مرکز با ۶۹۱ دستگاه کشف شده است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از رشد ۹ درصدی مصرف برق در خوزستان به دلیل استخراج غیرمجاز ارز‌های دیجیتال است.
میزان برق مصرف ماینرهای غیرمجاز
اسفند ۱۴۰۲ مصطفی رجبی‌مشهدی -سخنگوی صنعت برق- درباره میزان مصرف برق دستگاه‌های غیرمجاز رمزارز به ایلنا گفت: تا کنون حدود ۸ هزار و ۲۰۰ مرکز غیرمجاز کشف شده که بیش از ۲۴۶ هزار دستگاه ماینر روشن در این مراکز فعال بوده‌اند. این دستگاه‌ها نزدیک ۶۸۰ مگاوات مصرف برق داشته‌اند؛ بنابراین تا الان ۱.۸ میلیارد کیلووات ساعت انرژی کشور را ماینرهای غیرمجاز مصرف کرده‌اند. میزان مصرف برق در این مراکز استخراج غیرمجاز از میزان مصرف استان‌هایی مثل سمنان و کردستان بیشتر و در تراز مصرف برق استان‌های همدان و کرمانشاه است.
انرژی مصرفی هردستگاه ماینر حدود «۳۲۵۰ وات» است. اگر هر دستگاه ۱۸ ساعت در روز کار کند، مصرف برق آن ۲۳۴۰ کیلو وات در ساعت است. بر این اساس، هر دستگاه ماینر ماهیانه ۱۶۲۰ کیلووات برق مصرف می‌کند در حالی‌که میزان مصرف برق مشترکان خانگی در ماه‌های گرم سال ۳۰۰ کیلو وات ساعت و در ماه‌های سرد ۲۰۰ کیلو وات ساعت است. با در نظر گرفتن میانگین هزینه ۷۴۵ تومان برای هر کیلو وات ساعت، هزینه برق مصرفی هر ماینر به‌طور میانگین ماهانه ۱ میلیون و ۷۴۳ هزار تومان است...
میزان برقی مصرفی در یک مزرعه‌ی استخراج غیرمجاز با ۷ هزار و ۵۰۰ دستگاه ماینر در ماه، بیش از ۱۲ میلیون کیلووات است. این عدد وقتی بیشتر نگران‌کننده است که یادآوری شود سرانه مصرف ماهانه بوشهر به‌عنوان پرمصرف‌ترین استان کشور ۱۱ هزار و ۷۷۷ کیلووات ساعت است؛ بنابراین هر کدام از این مراکز غیرمجاز ماهانه ۱۳ میلیارد و ۷۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای شبکه‌ی برق هزینه دارند که در سال به حدود ۱۵۸ میلیارد تومان می‌رسد.
ماینر‌ها مشکل جهانی
تاثیرات منفی استخراج ارز دیجیتال فقط در کشور ما نیست. استفاده گسترده از دستگاه‌های ASIC برای استخراج ارز‌های دیجیتال، به‌ویژه بیت‌کوین، اثرات منفی زیادی روی محیط‌زیست دارد. غیر از این‌که تولید این دستگاه‌ها انرژی و منابع تجدیدناپذیر زیادی صرف می‌شود که به محیط‌زیست آسیب می‌زند. دستگاه‌ها حین کار گرمای زیادی تولید می‌کنند و به همین دلیل باید محیط خنک شود که مصرف انرژی و برق را چند برابر می‌کند. میزان تولید گرمای دستگاه‌ها آن‌قدر زیاد است که هر جا تعداد و وسعت مزارع استخراج رمزارز زیاد باشد، می‌تواند روی تغییرات آب و هوایی در آن منطقه و بر هم خوردن تعادل اکوسیستم‌های محلی اثر بگذارد.
تعیین جایزه برای معرفی ماینرهای غیرمجاز
به گفته رجبی مشهدی بیشترین تعداد ماینرهای غیرمجاز در اصفهان و تهران کشف شده‌اند و بعد از آنها در خراسان رضوی، خوزستان، مرکزی، فارس و آذربایجان شرقی قرار دارند. سخنگوی صنعت برق همچنین گفته است با وجود روش‌های دیگر همچنان نیازمند کمک مردم هستیم.
به نظر می‌رسد باری که دستگاه‌های ماینر بر شبکه‌ی برقی کشور وارد می‌کنند، خیلی زیاد شده است که نیرو را مجبور کرده است سرشماره‌ای برای معرفی مراکز و دستگاه‌های غیرمجاز تعیین کند. شرکت توزیع برق برای ایجاد انگیزه جایزه‌ی ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومانی هم به شهروندانی می‌دهد که مزارع غیرمجاز را شناسایی و معرفی کنند.
