گزارشی از مراسم رونمایی از کتاب «خاک نشین» در

فهیمه شاکری مهر نویسنده کتاب «خاک نشین» در این نشست، انگیزه خود از نگارش این کتاب را مانوس بودن خود با کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی از ایام کودکی و ایجاد علاقه در خود نسبت به شیخ عباس قمی عنوان کرد و بیان داشت: من از دوران بچگی با کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی آشنا و مأنوس شدم تا اینکه در زمان بزرگسالی با همکاری انتشارات بین الملل برای معرفی بیشتر با شیخ عباس قمی، این عالم بزرگ را برای نگارش موضوع کتاب خود انتخاب کردم.

وی افزود: دغدغه داستان این کتاب وقتی برای من ایجاد شد که نوجوانان را مایل به خواندن تاریخ مفاخر فرهنگی خودمان دیدم و آنها انگیزه خوبی از خود در این زمینه نشان می دادند تا اطلاعاتی در این باره کسب کنند.

شاکری مهر در ادامه با اشاره به این که در نگارش کتاب درباره شیخ عباس قمی با منابع محدودی روبرو بودیم، عنوان کرد: به دلیل نبود منابع کافی، در نگارش این کتاب با سختی‌های زیادی مواجه شدم.

نویسنده کتاب «خاک نشین» با اشاره به انتقاد از لحن راوی در این کتاب که به صورتی نگاشته شده که کسی که از مرد یا زن نویسنده کتاب مطلع نباشد، احساس می کند که نویسنده آن زن می باشد و با زبان زنانگی نگاشته شده است؛ نه یک مرد، بیان داشت: درباره این اشکال، بله مشکلاتی به نظر می رسد وجود دارد؛ اما من سعی کردم تا کتاب حاضر را با قلمی رسا و به دور از این گونه اشکالات نگاشته و تدوین کنم.

وی همچنین افزود: شخصیت شیخ عباس قمی و روحیه آرام ایشان سبب شد تا ما در نگارش این کتاب با این روندی که در نگارش آن بکار برده شده است، کتاب را تدوین کنیم.

شاکری مهر با اشاره به ماجرای شیخ عباس قمی و رضاخان پهلوی در ماجرای گوهرشاد اظهار داشت: شاید برای برخی جالب باشد که ماجرای گوهرشاد، زمانی اتفاق افتاد که شیخ عباس قمی اصلا در مشهد نبود و در سفر همدان به سر می برد.

نویسنده کتاب «خاک نشین» با اشاره به فضاسازی های موجود در کتاب خاک نشین بیان داشت: فضاسازی های موجود در کتاب غالبا از سمت و سوی نویسنده شکل گرفته و به دلیل منابع کمی که در نگارش کتاب با آن مواجه بودیم، فضاسازی ها با اقتباس از منابع موجود توسط خودم شکل گرفته است؛ همچنین سعی شد اقتباس هایی که از تاریخ های شفاهی موجود شکل گرفته از محل هایی باشد که در منابع وجود داشت.

همچنین جلال یغموری فیلمنامه نویس و کارگردان، نگارش کتاب خاک نشین را دارای محسنات و امتیازهای بسیاری دانست و عنوان کرد: انتخاب موضوع کتاب از شیخ عباس قمی صاحب مفاتیح الجنان از جمله محسنات نویسنده کتاب خاک نشین است که می توان از نقطه قوت های این کتاب به شمار آورد.

وی افزود: کمبود منابعی که نویسنده کتاب خاک نشین در نگارش این کتاب با آن مواجه بوده است، با انتخاب شخصیتی که در کتاب آمده و روایت موازی که در آن ذکر شده، جبران شده که این شیوه، شیوه بسیاری خوبی است که نویسنده از آن استفاده کرده است.

نگارش کتاب برای معرفی مفاخر فرهنگی، ضرورتی انکار ناپذیر است

سید محسن امامیان پژوهشگر و مستندساز کتاب در این نشست با اشاره به اهمیت تدوین کتاب در زمینه معرفی مفاخر دینی جهان اسلام اظهار داشت: نگارش کتاب های مختلف و متنوع برای معرفی مفاخر فرهنگی، خصوصا شیخ عباس قمی ضرورتی انکار ناپذیر است که صاحب مفاتیح الجنان از جمله این مفاخران است.

وی افزود: هرچند شاید آثار متعددی درباره شیخ عباس قمی وجود داشته باشد؛ اما کتاب هایی که با سبک داستانی و به صورت قصه نویسی از این عالم ربانی نگارش شده باشند، بسیار کم بوده و جای کار فراوان دارد که از این باب باید از نویسنده کتاب خاک نشین تقدیر و تشکر شود.

پژوهشگر و مستندساز کتاب بیان داشت: انتخاب موضوعات داستانی درباره علمایی همچون شیخ عباس قمی به دلیل کمبود منابع، کار دشواری است که نویسنده کتاب «خاک نشین» نوعی جسارت به خرج داده است که موفق به نگارش این کتاب شده و آن را به سرانجام رسانده است.

امامیان روایت عفیفانه کتاب را از جمله محسنات کتاب «خاک نشین» دانست و ابراز کرد: نویسنده کتاب «خاک نشین» در مواقعی مسائل را به صورت عفیفانه و مؤدبانه به نگارش درآورده و از آن عبور می کند که نشان از دقت نویسنده دارد.

وی افزود: هرچند این نوع عمکردِ نویسنده یکی از محاسن کار است؛ اما می شد با شور و هیجان بیشتر ماجرای های درج شده در کتاب را برای مخاطبان روایتی پرشورتر کرد.

پژوهشگر و مستندساز کتاب تسلط بر موقعیت جغرافیایی قم و اَعلام و اشخاص استان قم و انتخاب عنوان جوانی به نام سلمان برای نگارش موضوع کتاب را از جمله محسنات دیگر ‌نویسنده کتاب «خاک نشین» عنوان کرد.

امامیان با اشاره به این که به هرحال هر تدوین و نگارش کتابی دارای نواقص و برخی کاستی ها می باشد، بیان داشت: در کتاب خاک نشین نیز برخی از ایرادات و اشکالات وجود دارد؛ اما خوبی ها و محسنات این کتاب به قدری است که می توان از معایب آن چشم پوشی کرد.

رمان «خاک‌ نشین» از جهت گونه‌ادبی نمونه‌ای نداشت

حامد اشتری مدیر بخش داستان نشر بین‌الملل در این نشست با بیان این که نشر بین الملل از سال 1360 مشغول به فعالیت است، اظهار داشت: این نشر در طی سال ها فراز و نشیب‌های متفاوتی را تجربه کرده‌‌ که در چهارسال اخیر با تغیبر مدیر و در نتیجه تغییر رویکردها جهش‌های خوب کمی وکیفی در انتشارات بین‌الملل رقم خورده ‌است. 

وی افزود: حدودا سه سال و نیم است که بخش رمان و داستان ما به طور جدی بحث ادبیات دینی را پیگیری می‌کند که نمود این تلاش ها، آثار متعدد ادبی در قالب رمان، داستان کوتاه و روایت است که می‌کوشد در عین حفظ کیفیت فنی، سراغ سوژه‌ها و مسائل کمتر پرداخته شده و درعین حال مهم در ادبیات برود.

مدیر بخش داستان نشر بین‌الملل بیان داشت: یکی از پروژه‌های ما دیدار با ابرار و علما بوده که هدفش زمینه‌سازی و توانمندسازی نویسندگان جهت نزدیکی به زندگی مفاخر ایران اسلامی خصوصا علمای شیعه است. این پروژه که تا به حال سه دوره برای آن برگزار شده به لطف خداوند دارای خروجی‌های خوبی بوده است.

وی افزود: باید رمان ارزشمند خاک‌نشین را در همین نظام معنایی و رویکرد نگاه کرد. نگاهی که می‌کوشد نیازهای نویسنده را برای روایت بزرگان این مرزوبوم مرتفع سازد و نشر را دغدغه‌مند نسبت به گفتن و شنیدن از این بزرگان می‌بیند.

اشتری ابراز کرد: نگارش این اثر ادبی که از جهت گونه‌ادبی تا به حال نمونه‌ای نداشته، همراه با چالش‌ها و سختی‌های متفاوتی بوده که نویسنده با قبول آن کوشید تا دینش را به این فرهنگ ادا کند و ما در این مسیر از جهت مصداقی هم چالش‌های متفاوتی را تجریه کردیم که کمبود منابع، تعدد روایت‌ها در بعضی از وجوه زندگی شیخ عباس، گفتن از جریان طلاق همسر اول شیخ عباس در عین حفظ کرامت و عظمت این عالم دینی  و نیز نقل وقایع تاریخی معاصر با زندگی ایشان از جمله این چالش‌ها بود.

گفتنی است در پایان این نشست مراسم رونمایی از کتاب «خاک نشین» با حضور خانم شاکری مهر نویسنده کتاب، امامیان منتقد، اشتری مدیر انتشارات بین الملل و توکلیان مدیرکل نهاد کتابخانه های عمومی استان قم و جمعی دیگر از اهالی قلم برگزار شد.