۷ عفونت وحشتناک ناحیه سر

دانشجویی بعد از اینکه لنز تماسی‌اش برای مدت چند ماه در همه ساعات در چشمش بود، نابینا شد. آمیب‌ها موجب عفونت چشم او شدند، آن‌ها از قرنیه او تغذیه و به شبکیه آسیب دائمی زدند.

دانشجویی بعد از اینکه لنز تماسی‌اش برای مدت چند ماه در همه ساعات در چشمش بود، نابینا شد. آمیب‌ها موجب عفونت چشم او شدند، آن‌ها از قرنیه او تغذیه و به شبکیه آسیب دائمی زدند. تابستان گذشته، تعدادی مرگ در اثر ناگلریا فولری که به‌عنوان آمیب خورنده مغز شناخته می‌شود، دیده شد؛ عفونتی که با شنا کردن در دریاچه‌ها، رودخانه‌ها یا چشمه‌های آب گرم ایجاد می‌شود.

این موارد پزشکی غم‌انگیز ما را به این فکر انداخت که بدترین عفونت‌های سر کدام‌ها هستند؟ در اینجا برخی از وحشتناک‌ترین عفونت‌های سر که براساس نوعشان دسته‌بندی شده‌اند، به‌طور خلاصه آورده شده‌اند.

۱-ویروس‌ها

ویروس‌ها به‌خودی‌خود و خارج از بدن میزبان زیاد نیستند. آن‌ها بسته‌های کوچکی از DNA یا RNA هستند که درون پوشش محافظی قرار گرفته‌اند. ویروس‌ها برای اینکه تکثیر شوند، نیاز به آلوده کردن یک سلول زنده دارند. در انسان تعداد زیادی ویروس وجود دارد که می‌توانند قسمت‌های مختلف سر را آلوده کنند. برای مثال آنسفالیت تورم مغزی است که در اثر عفونت ویروسی ایجاد می‌شود. ویروس می‌تواند موجب سرطان گلو شود. ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) موجب ایجاد سرطان در پشت گلو، انت‌های زبان و لوزه‌ها می‌شود (سرطان اوروفارنکس). در ایالات متحده، HPV شایع‌ترین بیماری منتقل شونده از راه جنسی است و سویه‌ای از آن به نام HPV-۱۶ در ارتباط با سرطان دهان است. سالانه در ایالات‌متحده حدود ۸۴۰۰ نفر با سرطان اوروفارنکس مرتبط با HPV تشخیص داده می‌شود. هر ۲ نوع واکسن HPV موجود، سویه HPV-۱۶ را هدف قرار می‌دهند،، ولی هنوز بررسی‌ها موثر بودن آن را در جلوگیری از سرطان دهان نشان نداده است.
 
۲-پریون‌ها

بیماری جنون گاوی، که انسفالوپاتی اسفنجی شکل گاوی نیز شناخته می‌شود، موجب ایجاد حفره‌هایی در مغز گاو می‌شود و در نهایت آن را شکل اسفنج درمی‌آورد. فرم انسانی این بیماری، کروتسفلت‌-جاکوب نامیده می‌شود. این بیماری در اثر خوردن گوشت آلوده ایجاد می‌شود. پریون‌ها برخلاف سایر عفونت‌های این فهرست، زنده نیستند. آن‌ها پروتئین‌های ضعیفی هستند که زنجیره‌ای از واکنش‌ها را در دست می‌گیرند و بدن را مجبور به ساخت کپی‌های بیشتری از پروتئین‌های بد می‌کنند. در مغز تجمعاتی از این پروتئین‌های اشتباه بسته‌بندی شده، شکل می‌گیرد و در نتیجه بافت اسفنجی را در مغز ایجاد می‌کنند. همه بیماری‌های پریونی، غیرقابل درمان و کشنده هستند.
 
۳- قارچ‌ها

همه ما دارای باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌هایی هستیم که به بدن در انجام کار‌های روزمره خود کمک می‌کنند، اما گاهی اوقات این قارچ‌ها قانون‌شکنی کرده و موجب عفونت صورت می‌شوند. این عفونت که موکورمایکوزیس رینوسربرال نامیده می‌شود (چون به بینی و مغز حمله می‌کند)، در اثر تنفس اسپور‌های قارچ ایجاد می‌شود. این عفونت در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف شده، مانند دیابت یا دریافت‌کنندگان پیوند عضو شایع‌تر است. این بیماری موجب درد‌های باورنکردنی صورت، دوبینی، ورم چشم‌ها، زخم‌های صورت و در نهایت مردن بافت صورت و سیاه شدن آن می‌شود. معمولا این قارچ به خون و مغز حمله می‌کند و حتی اگر همه بافت‌های آلوده جدا شوند و داروی ضدقارچ مصرف شود، باز هم احتمال مرگ وجود دارد. خوشبختانه این عفونت نادر است.
 
۴-باکتری‌ها

مننژیت، عفونتی باکتریایی است، که می‌تواند فرد را از پا درآورد. انواع مختلفی از عفونت موجب مننژیت می‌شوندکه اغلب ویروسی هستند، اما صرفا مننژیت باکتریایی کشنده است. وقتی باکتری‌ها به مغز و لایه‌ای از بافت آن به نام مننژ حمله می‌کنند، تورم حاصل موجب فشار آمدن به مغز می‌شود،، چون جمجمه اجازه بزرگ شده به مغز را نمی‌دهد. این امر موجب خستگی، گیجی و در نهایت کما می‌شود. کرفتگی گردن، یکی از ویژگی‌های تشخیصی، قبل از رفتن به کما است،، اما همه دارای این علامت نیستند. یکی دیگر از علائم مننژیت، جوش‌های بنفش تیره است. این علامت به این معنی است که خون فرد سمی شده است و باید فورا به بیمارستان برده شود. گاهی اوقات بیمار خونریزی کرده و در اثر پاره شدن رگ‌های کوچک درون چشم «خون گریه می‌کند.» در صورت تشخیص زودرس، می‌توان مننژیت باکتریایی را با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان کرد.
 
۵-لارو حشره

مگس گوشت دنیای جدید ((New World screwworm fly در هنگام پرواز هر جایی را پیدا کند، تخم‌هایش را می‌گذارد از جمله گوش انسان. عفونت لاروی این مگس یک بیماری شایع مسافرتی در آمریکا است. اسم لاتین این حشره کوکلیومیا هومینوراکس به معنی «انسان‌خوار» است.

این حشرات دنیای جدید در زخم‌ها و غشا‌های موکوسی حیوانات مانند گوسفند، گاو و اسب، تخم می‌گذارند و اگر به‌طور اتفاقی در انسان هم تخم بگذارند، آن را آلوده می‌کنند. لارو‌ها در ابتدا روی بدن خود دارای لبه‌های زبری هستند، که به آن‌ها ظاهر پیچ‌مانند می‌دهند برای تغذیه بهتر از گوشت میزبان. همچنین آن‌ها دارای عاج‌های کوچکی برای پاره کردن هستند. لارو مگس گوشت که در تصویر دیده می‌شود از گوش یک مسافر گرفته شده است.
 
۶-انگل‌ها

کوری رودخانه‌ای (انکوسرکوزیس) به وسیله انگلی ایجاد می‌شود که میزبانش انسان است. کوری در اثر رشد لارو‌های این انگل در بدن آسان ایجاد می‌شود. کوری رودخانه‌ای اغلب در آفریقا اتفاق می‌افتد،، زیرا در آنجا این انگل به وسیله مگس سیاه حمل می‌شود. نماتودی که موجب کوری رودخانه‌ای می‌شود و انکوسرکا ولوولوس نام دارد، کرمی میکروسکوپی است که توسط مگس‌های گزنده حمل می‌شود. بعد از نیش زدن حشره، این کرم در پوست منتشر و موجب خارش شدید در آن می‌شود. کرم مرده موجب برانگیختن پاسخ ایمنی می‌شود که موجب از بین رفتن بافت‌های اطراف می‌شود. تورم، موجب تار شدن قرنیه و کور شدن فرد می‌شود. بیش از ۱۷ میلیون نفر در جهان، آلوده به این کرم کوچک هستند. کوری رودخانه‌ای، به وسیله دارویی خوراکی که شدت علائم را کاهش و از کوری جلوکیری می‌کند، قابل درمان است.
 
۷-آمیب‌ها

اکثر آمیب‌ها کشنده نیستند و این خبر خوبی است، زیرا درمان عفونت‌های حاصل از این میکروب‌های کوچک دشوار است. آمیب، ارگانیسم تک‌سلولی است و بیشتر گونه‌هایی از آنکه انسان را آلوده می‌کنند، تنها موجب ناراحتی‌های خفیف معده می‌شوند، اما در موارد نادری (حدود ۲۰۰ مورد در سراسر جهان در طول ۵۰ سال گذشته)، این میکروب‌ها از بینی وارد مغز می‌شوند. ناگلریا فولری که در آب‌های شیرین زندگی می‌کند، از این موارد است. تا سال ۲۰۱۳ درمانی برای عفونت ناگلریا فولری در مغز وجود نداشت، اما اخیرا دارویی به نام میلتفوسین (miltefosin) را تولید کرده است که به نظر می‌رسد که موجب مرگ آمیب‌ها، دست‌کم در آزمایشگاه می‌شود. در سال ۲۰۱۳، دختری ۱۲ ساله آلوده به این عفونت کشنده، از طریق درمان با این دارو و هیپوترمی درمانی (خنک کردن بدن)، بهبودی کامل یافت