امید اعراب به بن سلمان؛ فقط او می‌تواند ترامپ را مهار کند

اندرو انگلند در گزارشی در روزنامه فایننشال تایمز نوشت: کشور‌های عربی امیدوارند که عربستان با استفاده از روابط خود با دونالد ترامپ و وزن سیاسی خود در منطقه، به عنوان عاملی مهارکننده بر سیاست‌های خاورمیانه‌ای رئیس‌جمهور منتخب عمل کند، در حالی که نگرانی‌هایی وجود دارد که وی یک برنامه کاملاً حامی اسرائیل را دنبال خواهد کرد.

به گزارش انتخاب، پس از اینکه ترامپ تعدادی از نامزد‌های شدیداً حامی اسرائیل و مخالفان سرسخت ایران را برای مناصب کلیدی معرفی کرد، مقامات عرب نگران‌اند که دولت او ممکن است هر گونه اقدام اسرائیل برای الحاق کرانه باختری اشغالی، اشغال غزه یا تشدید تنش‌ها با تهران را مورد تایید قرار دهد.

اما آنها امیدوارند که ریاض بتواند با استفاده از رابطه نزدیک محمد بن سلمان با ترامپ، تمایل رئیس‌جمهور منتخب به معاملات مالی و تمایل احتمالی او برای دستیابی به یک "معامله بزرگ" که منجر به عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل شود، سیاست‌های دولت آینده در منطقه را تعدیل نماید.

یک دیپلمات عرب در این باره گفت: "بازیگر کلیدی در منطقه به خاطر روابط شناخته‌شده‌اش با او عربستان سعودی است، بنابراین این کشور محور هر گونه اقدام منطقه‌ای خواهد بود که آمریکا ممکن است تصمیم به انجام آن بگیرد. "

یک مقام عربی دیگر اظهار داشت که شاهزاده بن سلمان می‌تواند در تأثیرگذاری بر سیاست‌های ترامپ برای پایان دادن به جنگ اسرائیل علیه حماس در غزه و به طور کلی در مسائل فلسطین، با استفاده از احتمال عادی‌سازی روابط با اسرائیل به عنوان اهرم اهرم چانه زنی، نقش کلیدی داشته باشد.

این مقام گفت: "عربستان می‌تواند به شدت بر نحوه برخورد ترامپ با غزه و فلسطین تأثیر بگذارد... بسیاری از کشور‌های منطقه نگران آینده هستند. "

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سیاست‌های منطقه‌ای این کشور را از زمان ورود جو بایدن به کاخ سفید تنظیم کرده است.

در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، عربستان سبک معامله گرانه او و کمپین "فشار حداکثری" اش علیه رقیب منطقه‌ای خود ایران را پذیرفت. پس از آنکه عوامل سعودی روزنامه‌نگار جمال خاشقچی را در سال ۲۰۱۸ به قتل رساندند ترامپ در حالی که دیگر رهبران غربی از مرد همه کاره حکومت ریاض دوری می‌کردند، از بن سلمان حمایت نمود.

ترامپ همچنین ادعا می‌کرد که یک "توافق نهایی" برای حل مناقشه اسرائیل و فلسطین ترتیب خواهد داد. اما این برنامه‌ها که زیر نظر جرد کوشنر، داماد ترامپ انجام می‌شد، بی‌نتیجه ماند، زیرا فلسطینیان و کشور‌های عربی این پیشنهادات را به شدت متمایل به نفع اسرائیل تلقی کردند. ترامپ همچنین کمک‌های مالی به فلسطینی‌ها را قطع کرد، نمایندگی دیپلماتیک آنها در واشنگتن را بست، سفارت آمریکا را به بیت المقدس منتقل کرد و ادعای اسرائیل بر حاکمیت بر بلندی‌های جولان اشغالی را به رسمیت شناخت. با این حال، او به توافق‌نامه‌های موسوم به ابراهیم دست یافت، که در آن امارات متحده عربی و سه کشور عربی دیگر روابط خود را با اسرائیل عادی کردند.

ترامپ ماه گذشته به العربیه، شبکه تلویزیونی سعودی گفت که روابط بین آمریکا و عربستان سعودی در دوران ریاست جمهوری‌اش خواهد بود.

او گفت: "احترام زیادی برای پادشاه و احترام زیادی برای محمدبن سلمان که بسیار عالی عمل کرده قائم. او واقعاً یک فرد آینده‌نگر است. " پس از ورود جو بایدن به کاخ سفید، ریاض روابط خود با ترامپ را حفظ کرد و صندوق سرمایه‌گذاری عمومی این کشور که ریاستش بر عهده محمد بن سلمان است، ۲ میلیارد دلار در یک صندوق سهام خصوصی که توسط جرد کوشنر تأسیس شده بود، سرمایه‌گذاری کرد. 

یاسر الرمیان، رئیس این صندوق، آخر هفته به همراه ترامپ در رویداد UFC در نیویورک در ردیف اول حضور داشت. 

اما بن سلمان سیاست‌های منطقه‌ای عربستان را پس از ورود بایدن به کاخ سفید بازآرایی کرده است. ریاض در سال ۲۰۲۳ روابط دیپلماتیک خود را با ایران از سر گرفت و به دنبال ایجاد آرامش بوده که از زمان حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و افزایش درگیری‌ها در منطقه به عنوان یک سیاست مستمر دنبال شده است.

هرچند برنامه دولت بایدن برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل به عنوان بخشی از توافق‌نامه سه‌جانبه‌ای که شامل یک پیمان دفاعی سعودی-آمریکایی نیز می‌شد، با شروع جنگ غزه از بین رفت، اما ایالات متحده هنوز هم ریاض را برای هر گونه حل و فصل منطقه‌ای بحران بسیار مهم ارزیابی می‌کند.

با این حال، ریاض انتقادات خود را از دولت راستگرای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، افزایش داده است، زیرا تعداد تلفات فلسطینیان افزایش یافته است. در ماه اکتبر، فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان اظهار داشت که عادی‌سازی روابط با اسرائیل "از روی میز مذاکره کنار گذاشته شده، تا زمانی که مسئله دولت فلسطینی حل شود. "

بن سلمان هفته گذشته در یک اجلاس عربی و اسلامی در ریاض اسرائیل را به ارتکاب "نسل کشی" در غزه متهم کرد و جنگ این کشور علیه حزب‌الله در لبنان و حملاتش به ایران را محکوم کرد. دیپلمات‌ها و تحلیلگران سخنان او را به عنوان پیامی به واشنگتن و نتانیاهو تعبیر کردند که جهان اسلام در محکومیت حملات نظامی اسرائیل و حمایت خود از ایجاد یک دولت فلسطینی متحد است. 

روز سه‌شنبه، ریاض آنچه را که به عنوان "اظهارات افراطی اسرائیلی در مورد اعمال حاکمیت بر کرانه باختری" توصیف کرده بود، محکوم کرد.

ترامپ در طول کمپین انتخاباتی خود، وعده داد که صلح را به خاورمیانه باز خواهد گرداند و جنگ را پایان خواهد داد. اما بسیاری از نامزد‌های او مناصب کلیدی در دولت شدیداً حامی اسرائیل هستند، از جمله مایک هاکبی که برای سفیر اسرائیل در نظر گرفته شده و استیون ویتکوف، غول املاک و مستغلات که به عنوان فرستاده خاورمیانه منصوب شده است.

ترامپ گفته که می‌خواهد توافق‌نامه‌های ابراهیم را گسترش دهدو وی به العربیه گفته است: "چارچوب موجود است، تنها باید آن را دوباره اعمال کنند و این به سرعت انجام خواهد شد. " او گفته است: "اگر من برنده شوم، این یک اولویت مطلق خواهد بود ... فقط برای ایجاد صلح در خاورمیانه، این اتفاق خواهد افتاد. "

نقش عربستان سعودی برای هرگونه گسترش توافق‌نامه‌های ابراهیم بسیار مهم خواهد بود، اما مقامات عربی معتقدند که ترامپ تنها از طریق فشار بر نتانیاهو برای اعطای امتیازات به فلسطینیان در زمینه تشکیل یک دولت فلسطینی موفق خواهد شد، امری که نخست‌وزیر اسرائیل قویاً آن را رد می‌کند.

یک دیپلمات عرب دیگر معتقد است که این بدان معناست که "ترامپ در حال حاضر به هیچ کس دیگری در خاورمیانه به اندازه عربستان نیاز ندارد. "

این دیپلمات افزود: "ترامپ کسی است که دوست دارد توافقی آماده به او ارائه شود تا او بتواند اعتبار انعقاد آن توافق را از آن خود کند، بنابراین اگر بن سلمان به او یک توافق ارائه دهد، این یک امکان است، اما ممکن است تنها امکان باشد. "

مقامات عربی همچنین امیدوارند که برای ترامپ به حاشیه راندن فلسطینیان دشوار باشدزیرا سطح خشم ناشی از ویرانی در غزه زمینه حضور آنها در صدر دستور کار منطقه‌ای را فراهم کرده است. رهبران منطقه نگران‌اند که جنگ غزه بخش‌هایی از جمعیت کشورهایشان به ویژه جوانان که اصلی‌ترین حامیان بن سلمان هستند، را رادیکال‌تر کند.

دیپلمات عرب گفت: "ترامپ باید جنگ در غزه را پایان دهد و برای انجام این کار باید به روز بعد از جنگ نیز توجه کند... او به مقداری توجه به مسیر فلسطینی‌ها نیاز خواهد داشت، وگرنه عنصر منطقه‌ای جواب نخواهد داد. عربستان به صراحت بیان کرده که در صورت عدم تشکیل یک دولت فلسطینی، عادی‌سازی یک گزینه نیست. "

این وضعیت فرصتی را برای شاهزاده محمد فراهم کرده تا خود را به عنوان یک رهبر منطقه‌ای معرفی کند. اما با توجه به پیش‌بینی‌ناپذیری ترامپ و اصرار نتانیاهو به عدم اعطای امتیازات به فلسطینیان. این نقش با خطراتی همراه است.

دومین دیپلمات عربی اظهار داشت، محمد بن سلمان «رمز ورود» ایفای نقش رهبری خاورمیانه را پیدا کرده است. «تن‌ها مسئله‌ای که جهان عرب را متحد می‌سازد موضوع فلسطین است... سوال این است که عربستان تا چه میزان می‌تواند روی این موضوع سرمایه گذاری کند... و تا چه میزان نتانیاهو توانایی بر هم زدن این سرمایه گذاری را خواهد داشت.»

امیل هوکایم از مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک گفت: "عربستان سعودی با ارائه خود به عنوان معمار اجماع عربی و اسلامی، مسئولیت را تقسیم کرده است. اما سؤال این است که آیا می‌تواند از شدت فشار‌ها بکاهد و با مواجهه علنی کنار بیاید؟ آیا می‌تواند با شکست احتمالی کنار بیاید؟ "

دیپلمات عرب دوم گفت که شاهزاده محمد "رمز عبور" به نقش رهبری خاورمیانه را پیدا کرده است. 

دیپلمات گفت: "تن‌ها مسئله‌ای که دنیای عرب را متحد می‌کند، مسئله فلسطین است. " "سؤال این است که عربستان سعودی تا چه اندازه می‌تواند در این زمینه سرمایه‌گذاری کند ... و نتانیاهو تا چه اندازه می‌تواند آن را اختلال کند. "