جهاد مالی از امور قطعی دینی است

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین محمد قائنی نجفی استاد سطوح عالی حوزه علمیه در همایش علمی «جهاد مالی از وجوب شرعی تا مشارکت مردمی» که ظهر پنجشنبه یکم آذر ماه در سالن مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد، مسأله جهاد و جهاد مالی را از امور قطعی دینی برشمرد که با وجود دلالت صریح قرآن بر این عنوان هیچ تردیدی در این عرصه وجود ندارد.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه در ادامه به مسأله جهاد مالی در فقه پرداخت و اظهار داشت: از کلمات فقهای قدیم تا منتهی به محقق و متأخرین از جمله مرحوم آیت الله العظمی خویی و بزرگان دیگر به مسأله جهاد مالی پرداخته شده است.

حجت الاسلام والمسلمین قائنی جهاد مالی مصطلح را دارای معنای محدود دانست و گفت: این مفهوم به نوعی هر آنچه در خصوص ملابسات جنگ خرج شود نیست؛ آنچه در تعبیر بزرگان بیان شده مقدار مالی است که در جنگیدن بدون مباشرت شخص خرج شود؛ معمولا در گذشته کسانی که در جنگ شرکت می کردند و مباشرت در جنگ داشتند همراه با جهاد مالی در جنگ حضور داشتند به همین دلیل قرآن می فرماید کسانی که وسعت مالی برای شرکت در جنگ ندارند از جهاد معاف‌اند؛ ولی کسانی که وسعت مالی دارند عذر آنها برای نرفتن به جهاد پذیرفته نیست.

وی در ادامه با بیان آیه ای که به مسأله جهاد مالی و جانی اشاره می کند، تصریح کرد: کسی که نمی تواند با نفس خود مشارکت در قتال با دشمن داشته باشد با مالش می تواند در جهاد شرکت کند، مالی که در جنگیدن با دشمن مصروف شود از نظر عنوان جهاد مالی در تعابیر آیات به معنی جهاد مالی است.

حجت الاسلام والمسلمین قائنی با اشاره به برخی از فتاوا که می گوید جهاد، نیابت بردار است، افزود: متون آیات متعدد و کتب فقهی به وجوب مسأله جهاد مالی اشاره دارد که به بحث شروط و اقسام آن باید توجه کرد؛ جهاد با نفس شامل جهاد دفاعی و ابتدایی و دعوت است و مرحوم محقق معتقد است وجوب جهاد مالی بر خود شخص است و اگر نمی تواند دیگری را مجهز کند و برخی دیگر نیز بیان می کنند ممکن است بر شخصی جهاد شخصی مالی واجب باشد دون جهاد بر نفس و بالعکس و ممکن است بر شخصی هر دو واجب باشد یا هر دو از عهده او خارج باشد.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه با بیان نظر مرحوم صاحب جواهر ذیل عبارت محقق مبنی براینکه اگر هر دو امر بر مکلف واجب باشد باید آن را انجام دهد، گفت: آیت الله خویی در منهاج بیان کرد در عصر غیبت جهاد ابتدایی واجب است و جهاد ابتدایی و جهاد دعوت در نظر آیت الله خویی محدود به دوران امام معصوم نیست.

استاد حوزه علمیه قم جهاد مالی را شامل بذل تیر و وسائل جنگ دانست و گفت: ولی جهاد همراه با سلطان جائر جایز نیست، اما وقتی دشمن در مناطقی به مسلمانان حمله کرد می توان در آن مناطق به کمک مسلمانان رفت؛ شخصی خدمت پیامبر(ص) رفت و دو دینار تقدیم کرد و بیان کرد که می خواهم با این دو دینار فردی را به سمت جنگ بفرستم، پیامبر(ص) فرمودند پدر و مادری داری که از آنها نگهداری کنی؟ و اگر داری باید این دو دینار را به آنها بدهید. آن فرد دو دینار دیگری آورد و گفت که آن دو دینار به والدینم دادم ولی می خواهم آن را به فردی برای جهاد بدهم، پیامبر(ص) فرمود آن را به همسرت بده. این فرد دو دینار دیگر آورد و گفت می خواهم آن را به یک جهادگر تقدیم کنم و پیامبر(ص) فرمودند اگر خادمی داری آن را به خادم بده و در مرحله بعد پیامبر(ص) فرمودند می توانی چنین کاری کنید؛ البته این مسأله مشخصا مرتبط به جهاد مالی کفایی است.