رقابت ترکیه و کردهای سوریه برای تغییر موضع ترامپ

ترکیه و متحدان آمریکا در سوریه امیدوارند که بتوانند بر تصمیمات ترامپ در مورد حضور نیروهای آمریکایی در شمال و شمال شرق سوریه تأثیر بگذارند.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از کردپرس، همچنان تعدادی از نیروهای آمریکایی برای مقابله با داعش و گشت زنی میادین نفتی در منطقه تحت کنترل کردها در سوریه باقی مانده اند اما بازگشت ترامپ به کاخ سفید باعث ایجاد ابهاماتی در مورد وضعیت این نیروها در این منطقه بسیار ناآرام می شود. هم ترکیه و هم رهبران کرد سوریه امیدوارند که دولت آینده ترامپ را تحت تأثیر قرار دهند. نزدیک به یک دهه است که نیروهای آمریکایی در سوریه، برای کمک به نیروهای تحت رهبری کردها در شکست دادن گروه بدنام داعش حضور دارند. نیروهای کرد سوریه در حال مقابله با بقایای داعش در مناطق شمال و شمال شرق سوریه هستند. این نیروها ده ها هزار داعش، خانواده های آنان و افراد مشکوک به همکاری با این گروه را در زندانها و کمپ های روباز نگاهداری می کنند.

اما علائم جدیدی از عدم قطعیت در وضعیت این منطقه بسیار پرتلاطم و مورد مناقشه وجود دارد: دونالد ترامپ، دوباره رئیس جمهور منتخب ایالات متحده شده است.

ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود پس از شکست داعش و بیرون رانده شدنش از مناطق تحت تصرف آن، دستور خروج نیروهای آمریکایی را از مناطق تحت کنترل کردها صادر کرد. ترامپ پس از تماس تلفنی با رئیس جمهور ترکیه، مخالف سرسخت نیروهای SDFاین کار را انجام داد که منجر به عملیات فرامرزی ترکیه علیه نیروهای متحد آمریکا شد. ترامپ سپس از تصمیم خود عقب نشینی کرد و 900 نیروی آمریکایی را در سوریه همچنان نگاه داشت.

بازگشت قریب‌الوقوع او به کاخ سفید بار دیگر این شبهه را ایجاد می‌کند که ایالات متحده بار دیگر از آن مناطق خارج شود. این اتفاق باعث ایجاد خلاء قدرتی می شود که ممکن است ترکیه، روسیه و سوریه، به قیمت بیرون رانده شدن نیروهای کرد سوریه آن را پر کنند. بی‌ثباتی حاصل می‌تواند فرصتی برای ظهور مجدد داعش باشد. مقامات ترکیه خواهان خروج آمریکا هستند و وزیر دفاع فعلی این کور اخیرا گفت: «ترامپ به شدت بر این موضوع تمرکز خواهد کرد». اما کردها امیدوارند که بتوانند او را به ادامه حضور نیروهای آمریکا در این منطقه متقاعد کنند.

سینم محمد، نماینده نهاد شورای سوریه دموکراتیک در ایالات متحده و دیپلمات ارشد اداره خودگردان کردی در شمال و شرق سوریه به بیزینس اینسایدر گفت: «ما یک اتحاد موفق با ایالات متحده در مبارزه با تروریسم تشکیل دادیم.»

محمد گفت: ممکن است در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ به دلیل تصمیم او برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه در سال 2019 احساس ناامیدی کرده باشیم اما امروز، در نتیجه تغییر شرایط سیاسی در خاورمیانه و جهان، می بینیم که پرزیدنت ترامپ دیدگاه متفاوتی نسبت به قبل خواهد داشت.»

اداره خودگردان کردی مناطق وسیعی از شمال و شرق سوریه را تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه اداره می کند.

دولت بشار اسد، رئیس جمهور سوریه که مورد حمایت روسیه است، اداره خودگردان کردی در شمال و شمال شرق سوریه را به رسمیت نمی شناسد. ترکیه به شدت با آن مخالفت می کند و مدعی است که نیروهای دموکراتیک سوریه با دشمن اصلی ترکیه یعنی حزب کارگران کردستان یا پ.ک.ک، روابط غیرقابل انکاری دارد. حملات ترکیه به زیرساخت‌های اداره خودگردان کردی باعث قطع آب و برق بیش از یک میلیون نفر شده است که خود منجر به طرح اتهاماتی علیه ترکیه در خصوص نقض قوانین بین‌المللی شده است.

محمد صالح، کارشناس ارشد غیر مقیم در موسسه تحقیقات سیاست خارجی و کارشناس امور کردها و منطقه در این خصوص به بیزنس انسایدر گفت: «دولت آینده ترامپ این فرصت را دارد تا کل استراتژی ایالات متحده در سوریه را مجددا پیکربندی کند، حضور نیروهای حداقلی اما با بازدهی بالا را در سوریه حفظ کند و با چشم اندازی جسورانه برای ترمیم تنشها بین کردهای سوریه و دولت ترکیه تلاش کند. البته تمرکز باید روی نتیجه برد-برد برای همه طرف‌ها شامل آمریکا، کردها و ترکیه باشد.»

برخی پس از حمله ژانویه هواپیماهای بدون سرنشین به پایگاه آمریکایی در اردن که از عملیات در سوریه پشتیبانی می کند، خواستار عقب نشینی آمریکا شدند. این حمله منجر به کشته شدن سه آمریکایی و مجروح شدن 47 نفر شد.

زمان خروج آمریکا نیز یک عامل حیاتی خواهد بود.

سینم محمد، نماینده SDC در آمریکا گفت: «خروج آمریکا از سوریه ممکن است در سال 2026 یا قبل از آن اتفاق بیفتد اما مسئله مهم شرایطی است که در نتیجه خروج نیروهای پیش خواهد آمد. ممکن است ترامپ خطراتی که مناطق تحت کنترل اداره خودگردان و متحدان واشنگتن در مبارزه با تروریسم با آن روبرو هستند را در نظر بگیرد و در صورت تصمیم به خروج، باید امنیت سیاسی منطقه تضمین شود.»

این مقام کرد سوریه بر اهمیت تداوم حضور آمریکا برای تضمین «تداوم مبارزه با تروریسم» و اینکه نیروهای دموکراتیک سوریه بتوانند به تامین امنیت «تعداد زیادی از اسرای سازمان های تروریستی» در بازداشتگاه تحت کنترل اداره خودگردان کردی ادامه دهند، تاکید کرد.

کردها از هزاران جنگجوی سابق داعش را در کمپ ها و بازداشتگاه های تحت کنترل خود مراقبت می کنند. اردوگاه بزرگ الهول بیش از 40000 نفر جمعیت دارد که هزاران زن و کودک داعشی را شامل می شود. اداره خودگردان کردی هشدار داده است که تهاجم دیگری از سوی ترکیه، جنگنجوهای SDF و منابع آن را را از تامین امنیت این تاسیسات محروم می‌کند.

این دیپلمات کرد در آمریکا در ادامه گفت: «نیروهای سوریه دموکراتیک شرایط لازم برای تامین امنیت این تأسیسات را دارند. اما اگر عقب نشینی بدون تامین امنیت سیاسی برای بقای وضعیت موجود منطقه اتفاق بیفتد، آنها قادر نخواهند بود وظایف خود را به طور کامل انجام دهند.»

سینم محمد تاکید کرد که اداره خودگردان کردی و نیروهای دموکراتیک سوریه خواهان تضمین آمریکا مبنی بر عدم حمله ترکیه به این مناطق در صورت خروج نیروهای آمریکا هستند.

محمد صالح، کارشناس منطقه ای شورای روابط خارجی نیز گفت: «با توجه به حضور قدرت های مختلف منطقه ای و جهانی در سوریه و احیای مجدد داعش و دیگر گروه های جهادی در سوریه، احتمالاً خروج ناگهانی نیروها  نتایج فاجعه بارتری نسبت به خروج آمریکا از افغانستان داشته باشد.

او افزود: «به احتمال زیاد، در صورت عقب نشینی آمریکا از این منطقه، عواقب جدی شامل احتمال فرار دسته جمعی اسرای باقی مانده داعش که در نتیجه محبوس بودن چندین ساله آنها در زندان رادیکال تر هم شده اند،بوجود بیاید.»

با این که داعش در نتیجه سال‌ها جنگ ضعیف شده اما توانایی خود را برای سازماندهی مجدد و تهدید دشمنان خود نشان داده است. تلاش هماهنگ داعش برای فرار از زندان تحت کنترل کردهای سوریه در سال 2022 منجر به تقریباً دو هفته درگیری شدید با نیروهای SDF شد.

عقب نشینی سریع ایالات متحده از مناطق تحت کنترل کردهای سوریه به توازن شکننده قوا منجر می شود. محد صالح پیش‌بینی کرد که این مسئله می‌تواند منجر به «یک مسابقه هولناک» بین کشورهایی مانند روسیه، سوریه و ترکیه برای تصرف مناطق غنی از منابع  تحت کنترل اداره خودگردان کرد سوریه شود.

سینم محمد درباره راه حل مسئله گفت: «حل همه مشکلاتی که ما در مناطق شمال و شرق سوریه از آن رنج می‌بریم به لزوم قرار دادن منطقه ما در پلتفرم‌های راه‌حل بین‌المللی مرتبط با سوریه، حمایت سیاسی و یافتن راه‌حل برای بحران سوریه با مشارکت اداره خودگردان کردی و شورای سوریه دموکراتیک در روند سیاسی ارتباط دارد.»

او افزود: این امر تأثیر عمده ای در تغییر شکل منطقه، کاهش کانون های تنش و تضمین امنیت و صلح جهانی خواهد داشت.»