تولید و استفاده از فلزات غیرآهنی در دهههای گذشته بهطور پیوسته در حال رشد بوده که بخش بزرگی از کاربردهای فلزات غیرآهنی از منابع ثانویه نشات گرفته است. ضایعات فلزات غیرآهنی بیشتر در تولید فلزات جدید استفاده میشوند. بازیافت فلزات غیرآهنی بسیار ارزشمند است، زیرا میتوان آنها را بینهایت بازیافت کرد، بدون اینکه کیفیت آنها کاهش یابد. تولید فلزات غیرآهنی ثانویه دارای مزایای اقتصادی و زیستمحیطی متعددی است. با صرفهجویی در مواد خام و حفاظت از محیط زیست در برابر آلودگی، منابع طبیعی ارزشمند ما را حفظ میکند. در واقع، طیف گستردهای از فناوریهای بازیافت در سراسر جهان برای بازیافت فلزات غیرآهنی مختلف استفاده شده است.
پیشبینی میشود واردات فلزات غیرآهنی اروپا تا سال 2028 به 9/ 82 میلیون تن برسد که نسبت به 4/ 81 میلیون تن در سال 2023 افزایش یافته که نشاندهنده نرخ رشد متوسط سالانه 5/ 0 درصد است. از سال 2019، تقاضا برای این فلزات در اروپا ثابت مانده است.
آمارهای جهانی نشان میدهد، بازار فلزات غیرآهنی در سالهای اخیر افزایش سریع و قابل توجهی را تجربه کرده است تا آنجا که پیشبینیها حاکی از رشد پایدار و قابل توجهی از سال 2023 تا 2031 است. حرکت مثبت در پویایی بازار، همراه با توسعه طولانیمدت مورد انتظار، نشاندهنده نرخهای رشد قوی در سراسر جهان بوده است.
آژانس رتبهبندی ایکرا اعلام کرد که حاشیه سود صنعت فلزات غیرآهنی در شرایط ضعیف جهانی تحت فشار باقی میماند، با وجود این نرخ رشد تقاضای داخلی برای فلزات غیرآهنی در دو سال مالی آینده در سطح 9 درصد باقی خواهد ماند. براساس برآوردهای ایکرا، بازیگران داخلی، سودآوری عملیاتی را 17 درصد در سال مالی 2024 و 2025 حفظ میکنند که در مقایسه با سطح سال مالی 2023 کاهش یافته است.
پیشبینیها نشان میدهد، بازار جهانی فلزات غیرآهنی در دوره پیشبینی، بین سالهای 2024 تا 2032 با نرخ قابل توجهی افزایش یابد. در سال 2024، بازار با نرخ ثابتی در حال رشد است و با اتخاذ استراتژیهای فزاینده از سوی بازیگران کلیدی، انتظار میرود در افق پیشبینیشده افزایش یابد.
فلزات غیرآهنی مواد اساسی و استراتژیک صنایع تولیدی و صنایع نوظهور (به عنوان مثال، هوانوردی، ماشینسازی، خودرو و صنایع هوا-فضا) هستند که طبق گزارش انجمن صنایع آتی (FIA)، فلزات غیرآهنی مانند مس و آلومینیوم در فهرست پرمعاملهترین کالاها قرار دارند. بنابراین، ثبات قیمت فلزات غیرآهنی برای حفظ رشد پایدار در صنایع و اقتصاد بسیار مهم است. بهخصوص برای صنایع فلزات غیرآهنی، هزینه خرید فلزات غیرآهنی تقریباً 60 درصد از کل هزینه را در شرکتهای تولید و فرآوری تشکیل میدهند.
تحولات صنعت بازار فلزات غیرآهنی
تحولات اخیر در بازار فلزات غیرآهنی، به تقاضای فزاینده این مواد در صنایع مختلف منجر شد. بهویژه بخش خودرو، با افزایش تولید خودروهای الکتریکی و نیاز به مواد سبک وزن و بادوام، محرک اصلی رشد در این بازار بوده است. صنعت ساختوساز همچنین به تقاضا برای فلزات غیرآهنی کمک کرده است، زیرا این مواد در سیمکشی برق، لولهکشی و سقف استفاده میشود. علاوه بر این، پذیرش فزاینده فناوریهای انرژی تجدیدپذیر، مانند انرژی خورشیدی و بادی، تقاضا برای فلزات غیرآهنی مانند مس و آلومینیوم را افزایش داده است.
سهم بازار جهانی فلزات غیرآهنی در سال 2022 حدود 711 میلیارد دلار برآورد شده بود و بر اساس پیشبینیهای جهانی، نرخ رشد سالانه ترکیبی صنعت فلزات غیرآهنی از سال 2023 تا 2030 تقریباً 6/ 4 درصد خواهد بود. گزارش بازار جهانی فلزات غیرآهنی در سال 2024 نشان میدهد که سهم این بازار بر اساس نوع فلز (آلومینیوم، مس، سرب، قلع، نقره، طلا، روی و...) و بر اساس کاربرد (صنعت خودرو، صنعت برق الکترونیک و...) تا پایان سال 2024 به 787 میلیارد دلار خواهد رسید و چشمانداز این بازار تا پایان سال 2031 حاکی از رسیدن این مبلغ به 9/ 1071 میلیارد دلار است.
دوره پیشبینیشده از 2024 تا 2031 چشمانداز امیدوارکنندهای برای بازار جهانی فلزات غیرآهنی دارد. با پیشرفتهای مداوم تکنولوژیک، گستره وسیع کاربردها و افزایش پذیرش مصرفکننده، بازار برای رشد پایدار آماده است. انتظار میرود شرکتهای این بخش از سرمایهگذاریهای استراتژیک در تحقیق و توسعه، مشارکتها و طرحهای توسعه سود قابل توجهی کسب کنند.
در نتیجه، بازار جهانی فلزات غیرآهنی در مسیر رشد قوی قرار دارد که ناشی از نوآوری، افزایش تقاضا و گسترش کاربردهاست. سهامداران در این بازار باید از این فرصتها برای تضمین مزیت رقابتی و دستیابی به موفقیت بلندمدت سرمایهگذاری استفاده کنند.
افزایش پول اختیاری عامل اصلی رشد بازار جهانی بازیافت فلزات غیرآهنی است. فلزات غیرآهنی، بهویژه نیکل، نقره، مس، آلومینیوم و قلع، توانایی تحمل تعداد نامحدودی از فرآیندهای بازیافت را بدون از دست دادن کیفیت اصلی خود دارند. بازیافت از نظر مالی نیز انتخاب عاقلانهای است، زیرا استفاده از مواد معدنی استخراجشده از قبل، بهویژه برای فلزات همهجا مانند آلومینیوم، هزینه کمتری نسبت به استخراج از ابتدا دارد. افزایش هزینههای دولت و مصرفکنندگان برای ساختوسازهای مسکونی و زیرساختی ناشی از شهرنشینی سریع است. آژانس رتبهبندی ICRA چشمانداز بخش فلزات غیرآهنی خود را به دلیل افزایش قیمتها و بهبود تقاضا، بهرغم نگرانیهای کوتاهمدت در مورد در دسترس بودن زغالسنگ و افزایش هزینه تولید برای شرکتهای فلزات غیرآهنی، از ثبات به «مثبت» تغییر داده است. علاوه بر این، طبق برآوردهای ایکرا در سال 2023، انتظار میرود که نرخ رشد تقاضای داخلی برای فلزات غیرآهنی در دو سال مالی آینده در سطح 9 درصد سالم بماند. پیشبینی میشود بازار فلزات غیرآهنی در کوتاهمدت الگوهای رشد نوسانی را به نمایش بگذارد که عمدتاً تحت تاثیر عوامل پایدار موثر رشد کند در سال 2023 قرار دارد که این روند تا نیمه دوم سال 2024 ادامه داشت.
بازیگران کلیدی بازار فلزات غیرآهنی
بازیگران اصلی در بازار فلزات غیرآهنی بهطور مداوم در تلاش هستند تا سبد محصولات خود را از طریق همکاری، مشارکت و توسعه محصول افزایش دهند. بازیگران کلیدی همچنین بر گسترش حضور جغرافیایی خود و گسترش قابلیتهای فناوری خود برای ماندن در بازار رقابتی تمرکز میکنند. صنعت بازار فلزات غیرآهنی با رقابت شدید مشخص میشود و بازیگران پیشرو در بازار فلزات غیرآهنی سرمایهگذاری زیادی در تحقیق و توسعه برای توسعه راهحلهای نوآورانه و مقرونبهصرفه دارند. انتظار میرود بازار فلزات غیرآهنی به دلیل افزایش تقاضا از سوی صنایع مختلف مصرف نهایی، رشد قوی داشته باشند. آسیا و اقیانوسیه بزرگترین مشارکتکننده در فلزات غیرآهنی جهانی است که در سال 2023 سهم 48/ 39درصدی را در اختیار داشت. رشد بازار فلزات غیرآهنی در آسیا و اقیانوسیه تحت تاثیر عواملی مانند صنعتی شدن سریع، فعالیتهای توسعه زیرساخت، پیشرفتهای فناوری و حضور تعداد زیادی از بازیگران است. منطقه آسیا و اقیانوسیه شاهد صنعتی شدن سریع است که به افزایش تقاضا برای فلزات غیرآهنی انجامیده است. با گسترش صنایع و افزایش پروژههای زیربنایی، نیاز به موادی مانند مس، آلومینیوم و روی افزایش مییابد.
بر اساس گزارش دفتر بازیافت، تولید 10 فلز غیرآهنی پرکاربرد چین با 1/ 7 درصد افزایش به7/ 74 میلیون تن رسید که برای اولینبار این میزان سالانه به 70 میلیون تن رسید. تولید کلی برای سال 2023 شامل 99/ 12 میلیون تن مس تصفیهشده (5/ 13 درصد در سال) و 59/ 41 میلیون تن آلومینیوم الکترولیتی (7/ 3 درصد) بود. علاوه بر این، افزایش حمایت دولت به رشد بازار فلزات غیرآهنی کمک میکند. به گفته وزارت صنعت و فناوری اطلاعات، چین تلاش میکند ارزش افزوده صنعت فلزات رنگین را در سال 2023 حدود 5/ 5 درصد و در سال 2024 بیش از 5/ 5 درصد افزایش دهد.
اروپا نیز در سال 2023 سهم 46/ 25درصدی را در اختیار داشت. این به دلیل افزایش مصرفکننده، حضور تولیدکنندگان و فروشندگان سرمایهبر، و تقاضای قوی صنعت کاربر نهایی است. تقاضای قوی از سوی صنایع مصرفکننده نهایی، مانند خودروسازی، ساختوساز و الکترونیک، نقشی اساسی در پیشبرد این بازار دارد. طبق گزارش ACEA، فروش خودرو در اتحادیه اروپا در سال 2023 تقریباً 17 درصد افزایش یافت و انتظار میرود فروش خودروهای اتحادیه اروپا در سال 2024 به میزان 5/ 2 درصد افزایش داشته باشد. منیزیم بهطور گسترده در صنعت خودرو استفاده میشود. مزایای استفاده از قطعات انتقال منیزیم در ساخت خودروها، کامیونها و سایر وسایل نقلیه تعجبآور نیست. قطعات ریختهگری منیزیمی مواد ترجیحی این صنعت هستند زیرا 75 درصد سبکتر از فولاد و 33 درصد سبکتر از آلومینیوم هستند، نسبت استحکام به وزن بالایی دارند، مقاومت خوبی در برابر ضربه، پایداری و ابعادی عالی دارند و میتوانند تقریباً به هر شکلی ریخته شوند. با رشد بخش خودرو در منطقه، انتظار میرود تقاضا برای این فلزات غیرآهنی افزایش یابد. علاوه بر این، حضور بازیگران بزرگ شرکتهای اروپایی از طریق نوآوریها و اتحادهای استراتژیک به رشد بازار کمک میکنند. در فوریه 2024، واله با آنگلو-آمریکن در میناس-ریو قراردادی امضا کرد و با این کار تجارت فلزی خود را در بازارهای جدید گسترش میدهد. آمریکای شمالی نیز سهم قابل توجهی از 8/ 21 درصد را در سال 2023 به خود اختصاص داده است. این امر به عواملی مانند رشد صنایع مصرف نهایی مانند خودرو، الکترونیک، ساختوساز و هوا-فضا و دفاع نسبت داده میشود. از آنجا که در آمریکا صنعت خودرو بسیار فعال است، تقاضا برای فلزات غیرآهنی نیز وجود دارد. در صنعت خودرو، این فلزات دارای کاربردهایی از بدنه و اجزای موتور گرفته تا اجزای خودروهای الکتریکی (EV) مانند بستههای باتری را شامل میشوند. بر اساس گزارش OICA، آمریکای شمالی 8/ 14 میلیون وسیله نقلیه در سال 2022 تولید کرده است که 4/ 17 درصد از کل تولید جهان را تشکیل میدهد و در سال 2023، نزدیک به 20 درصد از تولید جهانی خودرو را به خود اختصاص داده است. با افزایش تولید خودرو، استفاده از فلزات غیرآهنی نیز در حال افزایش است. علاوه بر این، پذیرش فزاینده خودروهای الکتریکی نیز به رشد بازار کمک میکند.
آمریکای جنوبی در سال 2023 سهم 71/ 5درصدی را در اختیار داشت. رشد فلزات غیرآهنی در آمریکای لاتین به دلیل تلاقی عوامل مختلف، از روندهای اقتصادی گرفته تا پیشرفتهای فناوری و ملاحظات زیستمحیطی است. آمریکای جنوبی دارای منابع معدنی فراوانی از جمله مس، آلومینیوم، نیکل و فلزات گرانبها مانند طلا و نقره است که به عنوان پایهای محکم برای رشد صنعت فلزات غیرآهنی عمل میکند. بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی، آمریکای لاتین 40 درصد از تولید جهانی مس را تشکیل میدهد که در راس آنها شیلی (27 درصد)، پرو (10 درصد) و مکزیک (سه درصد) قرار دارند. این منطقه 35 درصد از لیتیوم جهان را تامین میکند که در راس آنها شیلی (26 درصد) و آرژانتین (شش درصد) قرار دارند که به ترتیب دومین و چهارمین تولیدکننده بزرگ جهان هستند. فراتر از مس و لیتیوم، آمریکای لاتین پتانسیل قابل توجهی در تولید گرافیت، نیکل، منگنز و عناصر خاکی کمیاب دارد. برزیل به تنهایی حدود یکپنجم ذخایر جهانی را در هر یک از این منابع در اختیار دارد. آمریکای لاتین دارای برخی از بزرگترین ذخایر این فلزات در سطح جهان است که هم سرمایهگذاری داخلی و هم خارجی را جذب میکند. علاوه بر این، افزایش تقاضا برای فلزات غیرآهنی از بخشهای مختلف باعث رشد میشود.
خاورمیانه و آفریقا سهم 47/ 7درصدی را در سال 2023 به خود اختصاص دادند که این امر ناشی از رشد صنعت فلزات غیرآهنی در منطقه خاورمیانه و آفریقا بود که از طریق چندین عامل کلیدی مانند فراوانی غنی منابع معدنی در این منطقه، افزایش تقاضا برای آلومینیوم در بخش ساختوساز و برای مس در صنعت برق و الکترونیک محقق شد. کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، زامبیا و جمهوری دموکراتیک کنگو دارای ذخایر قابل توجهی از مواد معدنی مانند مس، آلومینیوم و طلا هستند که پایه محکمی برای رشد این صنعت فراهم میکند. وجود این منابع نهتنها باعث جذب سرمایهگذاری میشود، بلکه توسعه زیرساختهای معدنی و صنایع مرتبط را نیز تقویت کرده و به گسترش کلی بخش فلزات غیرآهنی کمک میکند.