ممکن است احساس کنید که برای رفتن به سوی سرویس بهداشتی به یک دور تکرر افتاده‌اید که قرار نیست به این زودی‌ها تمام شود. تکرر ادرار علامتی است که هیچ زن بارداری از آن لذت نمی‌برد؛ مخصوصاً زمانی که خواب شما در نیمه‌های شب مختل می‌کند. تکرر ادرار در بارداری موضوعی طبیعی است.
به گزارش همشهری آنلاین، خوشبختانه، راه‌هایی برای کاهش ناراحتی و حفظ سلامت مثانه در طول بارداری وجود دارد. در این بررسی از «همشهری آنلاین» در مورد دلایل و نحوه مدیریت تکرر ادرار در بارداری می‌پردازیم.
چالش تکرر ادرار در بارداری چیست؟
تکرر ادرار در بارداری (Frequent Urination) زمانی است که نیاز به ادرار کردن بیشتر از حالت عادی وجود دارد. تکرر ادرار در زنان نشانه به ویژه در دو هفته اول پس از لقاح رایج بارداری است. به جرات می‌توانیم بگوییم که ۹۹.۹ درصد از زنان باردار در ابتدا تکرر ادرار را تجربه می‌کنند.
قبل از باردار شدن، اکثر مردم بین شش تا هشت بار در روز ادرار می‌کنند، اما این مقدار بر اساس میزان آب بدن شما و آنچه می‌نوشید تعیین می‌شود. اینکه چقدر در بارداری نیاز به ادرار کردن دارید، در نهایت به بدن شما بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر در حالت هشت بار به سرویس بهداشتی می‌روید، ممکن است در بارداری این مقدار به ۱۰ بار در روز افزایش یابد.
دلایل تکرر ادرار در بارداری چیست؟
تکرر ادرار یکی از علائم اولیه بارداری است، اما در تمام مراحل بارداری گسترش می‌یابد. تکرر ادرار در هر سه ماهه بیشتر است و علل آن در ماه به شرح زیر است:
سه ماهه اول
ممکن است مجبور شوید تا دو هفته پس از لقاح یا درست در زمان اولین قاعدگی خود به دفعات بیشتری ادرار کنید؛ مانند بسیاری دیگر از علائم بارداری، افزایش میزان دفعات تکرر ادرار در بارداری به خاطر هورمون‌ها است. بتا HCG همان هورمونی است که در آزمایش‌های بارداری برای تعیین اینکه لقاح صورت گرفته است یا نه تشخیص داده می‌شود. این هورمون در افزایش جریان خون به کلیه‌ها نقش دارد.
هورمون‌هایی مانند پروژسترون و ریلکسین نیز در افزایش فیلتراسیون توسط کلیه‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. افزایش جریان خون منجر به تولید بیشتر ادرار و تکرر ادرار می‌شود، اما بر خلاف علائم سه ماهه اول مانند حالت تهوع و خستگی، تکرر ادرار همیشه وجود دارد. اگر در هفته‌های اولیه متوجه افزایش ادرار نشدید، به این معنی نیست که مشکلی وجود دارد. تکرر ادرار به احتمال زیاد در اواخر بارداری افزایش پیدا می‌کند.
سه ماهه دوم
بدن شما با ادامه بارداری با تغییرات جدید سازگار می‌شود. در سه ماه دوم، رحم در حال رشد است و به داخل حفره شکمی بالا می‌رود و مقداری از فشار وارد شده به مثانه را از بین می‌برد. به این دلایل، سه ماهه دوم ممکن است، تکرر ادرار در بارداری کم شود. سپس از حدود ۱۰ تا ۱۲ هفتگی، رحم به حدی رشد می‌کند که باعث وارد آمدن فشار به مثانه می‌شود.
سه ماهه سوم
رشد کودک شما همچنان در ایجاد تکرر ادرار نقش دارد. همانطور که جنین رشد می‌کند، فضای کمتری برای حرکت وجود خواهد داشت.
در سه ماهه سوم، سر کودک می‌تواند روی مثانه فشار بیاور که این موضوع باعث ایجاد رفلکس دفع ادرار می‌شود. این موضوع به عنوان انقباضات مثانه شناخته می‌شود و در نتیجه احساس ادرار کردن را ایجاد می‌کند.
گاهی اوقات حرکات کودک مانند لگد زدن و حرکت بازوها باعث انقباض مثانه و در نتیجه ادرار کردن می‌شود. این امر ممکن است گاهی اوقات بدون کنترل شما اتفاق بیفتد که بی‌اختیاری در ادرار گفته می‌شود.
تفاوت تکرر ادرار طبیعی و نشانه‌های هشدار دهنده
تکرر ادرار در بارداری معمولاً شایع است، اما می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر باشد. بهتر است نگرانی‌های خود را با پزشک زنان و زایمان در میان بگذارید. اگر در دوران بارداری مکرر ادرار می‌کنید، ممکن است این موضوع نشان دهنده یک بیماری باشد. در ادامه به مشکلات غیر طبیعی در تکرر ادرار بارداری اشاره می‌کنیم:
عفونت مثانه
تکرر ادرار یکی از نشانه‌های عفونت دستگاه ادراری (UTI) یا عفونت مثانه است. این عفونت از طریق باکتری‌ها ایجاد می‌شود.
علائم عفونت دستگاه ادراری شامل درد یا سوزش با ادرار، میل به بازگشت مجدد بلافاصله پس از رفتن به سرویس بهداشتی، وجود خون در ادرار و تب هستند. پس اگر این علائم را مشاهده کردید، باید بدانید که تکرر ادرار شما ناشی از عفونت است.
دیابت بارداری
تکرر ادرار ممکن است نشانه دیابت بارداری باشد. دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری ایجاد می‌شود و پس از تولد نوزاد از بین می‌رود. این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که قند زیادی در خون وجود دارد.
افزایش تشنگی از علائم اصلی دیابت بارداری که اگر آن را مشاهده کردید، بهتر به سراغ پزشک بروید. ناگفته نماند، پزشکان به طور معمول دیابت بارداری را آزمایش می‌کنند (معمولاً بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری).
زمان شروع و مدت زمان تکرر ادرار در بارداری
تکرر ادرار در هر مرحله از بارداری رایج است. در مراحل اول، تغییرات هورمونی تعداد دفعات استفاده از سرویس بهداشتی را افزایش می‌دهد.
بعداً رحم شما برای نگهداری کودک در حال رشد شما بزرگتر می‌شود. این موضوع به مثانه و روده شما فشار می‌آورد و بی‌اختیاری را بیشتر می‌کند. زمان شروع این مشکل حدود هفته چهارم بارداری است.
ادرار کردن شبانه در طول سه ماهه سوم نیز افزایش می‌یابد اکثر بانوان در اواخر دوران بارداری و از حدود هفته ۳۵ به بعد، باید با دفعات بیشتری ادرار کنند. همچنین در چند هفته آخر بارداری، ممکن است برای تخلیه کامل مثانه دچار مشکل شوید.
این موضوع بدین دلیل رخ می‌دهد که فشار بیشتری در کف لگن شما وارد می‌شود. در بسیاری از افراد کف لگن در دوران بارداری ضعیف می‌شود.
روش‌های مدیریت و کاهش تکرر ادرار در بارداری
برای متوقف کردن تکرر ادرار نمی‌توان کار زیادی انجام داد، زیرا واکنش بدن شما به تغییرات فیزیولوژیکی طبیعی در دوران بارداری است. با این حال، چند راه برای مدیریت این مشکل وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
قبل از خواب مایعات را محدود کنید
نیاز به رفتن به سرویس بهداشتی می‌تواند خواب شما را مختل کند. سعی کنید مقدار آب یا مایعاتی را که درست قبل از خواب مصرف می‌کنید کاهش دهید. این کار حتی زمانی که باردار هم نیستید یک کار بسیار رایج برای داشتن خواب خوب است.
سعی کنید مصرف مایعات را حدود دو ساعت قبل از خواب قطع کنید. به عنوان مثال، اگر زمان خواب ساعت ۱۱ شب است، پیشنهاد می‌شود آخرین مایعات خود را ساعت ۷ بنوشید.
در طول روز به اندازه کافی مایعات بنوشید
شما هنوز هم می‌خواهید هیدراته بمانید، بنابراین نوشیدن آب را در طول روز قطع نکنید. نیاز مداوم به ادرار کردن می‌تواند آزاردهنده و مخرب باشد، اما پزشکان تاکید می‌کنند که نوشیدن آب بسیار مهم است. برای دریافت مایعات کافی در طول روز سعی کنید در ساعت مشخص و به صورت متناوب آب بخورید. کالج آمریکایی زنان و زایمان (ACOG) به زنان باردار توصیه می‌کند روزانه ۸ تا ۱۲ فنجان آب بنوشند.
مصرف برخی مایعات را کاهش دهید
نوشیدنی‌های خاص می‌توانند نیاز به ادرار کردن را تشدید کنند. پرهیز از مواد حاوی کافئین مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا، نوشابه‌های گازدار، قهوه و چای می‌تواند به کاهش تکرر ادرار در بارداری کمک کند.
همین موضوع را در مورد برخی غذاها نیز صادق است. برخی غذاها مانند هیبیسکوس و مارچوبه دیورتیک‌های طبیعی دارند. دیورتیک‌ها مولکول‌هایی هستند که باعث ادرار کردن می‌شوند.
بلافاصله و دوباره مثانه خود را تخلیه کنید
دوبار ادرار کردن می‌تواند رویکردی خوبی برای کاهش تکرر ادرار باشد. این بدان معناست که پس از اتمام ادرار، بهتر است بایستید یا به جلو خم شوید، سپس دوباره ادرار کنید.
این کار ممکن است به شما کمک کند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنید و مدت زمان دوباره رفتن به سرویس بهداشتی را کاهش دهید. دوبار ادرار کردن را تمرین کنید تا بتوانید در انجام کار کم مهارت بیشتری پیدا کنید.
ورزش کردن را روزانه انجام دهید
در حالی که نمی‌توانید کارهای زیادی برای کاهش نیاز به دفع مکرر ادرار انجام دهید، می‌توانید عضلات کف لگن خود را تقویت کنید. تقویت این ماهیچه‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا ادرار خود را در خود نگه دارید. بهترین راه برای تقویت عضلات کف لگن، ورزش است.
ورزش عضلات کف لگن یک سیستم حمایتی قوی برای روده، رحم و مثانه شما ارائه می‌دهد. در حالت ایده آل، شما باید قبل از باردار شدن، ورزش‌های کف لگن را انجام دهید، اما هیچ وقت دیر نیست. در دوران بارداری نیز ورزش کنید.
تاثیر تکرر ادرار بر کیفیت زندگی و خواب مادران
تکرر ادرار می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی و خواب مادران به ویژه در دوران بارداری یا دوره پس از زایمان تأثیر بگذارد. افزایش تکرر ادرار در بارداری که اغلب با فوریت و شب ادراری همراه است، می‌تواند فعالیت‌های روزانه شما را مختل کرده و منجر به ناراحتی جسمی شود.
نیاز مکرر به ادرار کردن برای مادران می‌تواند توانایی آنها را برای درگیر شدن در برنامه‌های معمولی، مانند مراقبت از فرزندان دیگر، انجام کارهای خانه یا حفظ ارتباطات اجتماعی مختل کند.
اختلال در خواب یک نگرانی عمده است، زیرا بیدار شدن چندین بار در طول شب برای ادرار کردن می‌تواند کیفیت خواب را کاهش دهد و منجر به محرومیت از خواب شود. این کمبود مزمن خواب می‌تواند به افزایش استرس، نوسانات خلقی، خستگی و کاهش کلی سلامت ذهنی و جسمی منجر شود. وقفه در خواب و خستگی همچنین می‌تواند مراقبت موثر از فرزندان را برای مادران دشوارتر کند و احساس ناامیدی یا اضطراب را تشدید کند. در موارد شدید، این مسائل می‌توانند منجر به پیامدهای گسترده‌تری برای سلامت روان از جمله افسردگی یا اضطراب شوند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در حالی که تکرر ادرار در بارداری کاملا طبیعی است، اما در برخی شرایط بهتر است به پزشک مراجعه کنید. این شرایط عبارتند از:
همچنین اگر فکر می‌کنید که مایع آمنیوتیک (آب اطراف جنین) نشت می‌کند، باید با پزشک یا مامای خود صحبت کنید.
آیا تکرر ادرار بعد از بچه دار شدن ادامه خواهد داشت؟
ممکن است پس از تولد نوزادتان همچنان بیشتر از حد معمول ادرار کنید. بدین دلیل که بعد از تولد عضلات کف لگن به زمان نیاز دارند تا بهبود پیدا کنند. برخی از افراد در ۳ تا ۶ ماه اول پس از تولد شاهد بهبودی خواهند بود.
در حالی که سایر افراد زمان بیشتری برای بهبودی نیاز دارند. با این حال، این اتفاق به مرور زمان از بین می‌رود و به روال عادی زندگی خود باز می‌گردید.
کلام آخر
بیشتر زنان باردار متوجه افزایش نیاز خود به ادرار خواهند شد. تحقیقات نشان داده است که حدود سه چهارم افراد باردار تکرر ادرار را تجربه می‌کنند. تکرر ادرار در بارداری طبیعی و عموماً خوش خیم است.
با این حال، این علامت گاهی اوقات می‌تواند نشانه چیز جدی‌تری باشد. مهم است همیشه تحت نظر پزشک زنان و زایمان باشید تا هرگونه مشکل برای خودتان و فرزندتان را رفع کنید.
