محرک‌های روانگردان و افزایش خطر ابتلا به ایدز
اکو نیوز . ۱۴۰۳/۹/۴، ۱۱:۲۵
اقتصاد ایران: محرک‌های روانگردان نظیر ماری‌جوآنا و آمفتامین نه تنها بر سلامت روانی و رفتاری افراد تاثیر می‌گذارند، بلکه به عنوان یک عامل خطر در گسترش ویروس HIV و ابتلا به ایدز نیز شناخته شده‌اند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس، رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران، دکتر لادن عباسیان، با اشاره به این موضوع، تأکید کرد که این مواد به دلیل ایجاد اختلالات شناختی و رفتاری، به ویژه افزایش میل جنسی، موجب می‌شوند که افراد در معرض رفتارهای پرخطر جنسی قرار گیرند. این امر می‌تواند به‌طور چشمگیری میزان انتقال HIV را افزایش دهد.
محرک‌های روانگردان مانند ماری‌جوآنا و آمفتامین با ایجاد تغییرات در رفتار افراد، به خصوص در میل جنسی، می‌توانند آنان را به انجام رفتارهای جنسی پرخطر و فاقد پیشگیری و احتیاط سوق دهند. این رفتارها شامل رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم و با شرکای متعدد می‌شود که به شدت خطر انتقال ویروس HIV را افزایش می‌دهد. دکتر عباسیان هشدار داد که این تغییرات رفتاری به‌ویژه در میان مصرف‌کنندگان مواد روانگردان، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی محسوب می‌شود.
دکتر لادن عباسیان همچنین به آخرین وضعیت مبتلایان به HIV در ایران اشاره کرد و گفت: «طبق آمار سال 1403، 24 هزار و 760 نفر تست HIV مثبت داشته‌اند، اما تخمین زده می‌شود که این رقم در واقع 44 هزار نفر باشد.» این شکاف میان تعداد شناسایی‌شده و تخمین‌زده‌شده مبتلایان نشان‌دهنده ناتوانی در شناسایی تمام افراد مبتلا و لزوم تقویت سیستم‌های تشخیص و اطلاع‌رسانی است. از این تعداد، 19 درصد را زنان و 73 درصد را افراد در گروه سنی 20 تا 45 سال تشکیل می‌دهند که بیانگر تغییر الگوی انتقال HIV از مردان به زنان است.
دکتر عباسیان افزود که الگوی انتقال HIV در ایران تغییر کرده است. در حال حاضر، بیش از 28 درصد از افراد مبتلا به HIV، از طریق روابط جنسی به این ویروس آلوده شده‌اند. این درصد در شش‌ماهه اول سال 1403 به 65 درصد رسیده که نشان‌دهنده افزایش انتقال از طریق روابط جنسی است. این تغییر الگو تأکید بر ضرورت آموزش و اطلاع‌رسانی گسترده در خصوص رفتارهای جنسی ایمن و پیشگیری از HIV دارد.
بر اساس آمار، بیش از نیمی از مبتلایان به HIV (53 درصد) مصرف‌کنندگان مواد مخدر هستند. دکتر عباسیان در این‌باره گفت: «فقط 10 درصد از مبتلایان در شش‌ماهه نخست 1403، اعتیاد تزریقی داشته‌اند.» این آمار نشان‌دهنده موفقیت نسبی برنامه‌های کاهش آسیب در گروه‌های پرخطر است، به‌ویژه در میان کسانی که اعتیاد تزریقی داشته‌اند.
گسترش مصرف محرک‌های روانگردان و تغییر الگوی انتقال HIV، چالش‌های جدیدی را در راه کنترل و پیشگیری از ایدز در ایران به وجود آورده است. برای مقابله با این بحران، اقدامات پیشگیرانه و آگاهی‌بخشی به ویژه در مورد تاثیرات منفی مصرف مواد روانگردان بر رفتارهای جنسی و افزایش خطر انتقال HIV ضروری است. همچنین، توجه ویژه به گروه‌های سنی پرخطر و مصرف‌کنندگان مواد مخدر، می‌تواند در کاهش شیوع این ویروس و بهبود وضعیت بهداشتی جامعه مؤثر باشد.
