اقتصاد۲۴-در تاریخ ۱ آذر ۱۴۰۳، مرکز اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ (فاتب) اعلام کرد که پس از انتشار ویدئویی دلخراش از قطع عضوی از بدن یک گروگان در فضای مجازی، واحد مبارزه با جرایم خشن پلیس پایتخت در عملیاتی ضربتی موفق به رهایی گروگان شد. گروگان‌گیران با قطع یک بند از انگشت دست گروگان که خود از مهاجران افغانی است و سوزاندن نقاطی از بدن وی، اقدام به تهیه فیلم از این جنایت کرده و با ارسال آن به خانواده گروگان، در صدد باج‌گیری بودند.
درخواست ده میلیارد تومان برای آزادی گروگان!
با هماهنگی قضایی و همکاری واحد نوپوی رهایی گروگان فراجا و واحد مبارزه با جرایم خشن فاتب، شش نفر از گروگان‌گیران که همگی از اتباع خارجی بودند، دستگیر و به همراه آلات جرم شامل قمه و قداره، تحویل مقامات قضایی شدند. گروگان نیز آزاد شده و به خانواده‌اش تحویل داده شد. در این ماجرا، مردی جوان از ناپدید شدن پدر تاجرش به پلیس خبر داد. پدرش برای سرکشی به زمین‌های کشاورزی رفته و ربوده شده بود. آدم‌ربایان با تهدید و ارسال فیلم‌های شکنجه، ۱۰ میلیارد تومان از خانواده او خواستند که به حسابی در افغانستان واریز شد، اما گروگان آزاد نشد و مبلغ بیشتری درخواست کردند. خانواده با شکایت به پلیس، تحقیقات را آغاز کردند. پلیس با همکاری افغانستان، سرکرده باند را دستگیر کرد. او اعتراف کرد با همدستی دیگران نقشه ربودن تاجر را کشیده است. گروگان ابتدا در خانه‌ای حبس و سپس در چاهی نگه‌داری می‌شد. با دستگیری سرکرده باند، گروگان‌گیران از ترس، تاجر را آزاد کردند. یکی دیگر از اعضای باند نیز دستگیر شد و تحقیقات برای شناسایی سایر متهمان ادامه دارد.
بستر آماده برای ارتکاب جرم مهاجران غیرمجاز
ارتکاب به جرائم خشنی مانند گروگانگیری اخیر، لزوم ساماندهی حضور مهاجران غیرقانونی در ایران را تقویت می‌کند. بر اساس برخی گزارش‌ها، درصدی از جرایم خشن در توسط اتباع خارجی صورت می‌گیرد که عمدتا افغانی هستند. حضور تعداد زیاد اتباع غیرمجاز در ایران می‌تواند تأثیرات مختلفی بر آمار جرایم خشن و سایر جرایم داشته باشد. اتباع غیرمجاز، به دلیل عدم ثبت‌نام رسمی و نداشتن مدارک شناسایی، بیشتر در معرض ارتکاب به جرایم قرار دارند. زیرا امکان تغییر مکان به‌راحتی برای آنها فراهم است و به همین دلیل می‌توانند از تعقیب قضایی و پلیسی فرار کنند.
از سوی دیگر تعدادی از این جرائم در خصوص خود اتباع افغانی صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر مجرم و مالباخته و یا قاتل و مقتول هردو افغانی هستند. وقتی در جامعه‌ای اتباع غیرمجاز حضور پررنگ داشته باشند، رقابت بر سر منابع اقتصادی و اجتماعی در میان آنها ایجاد می‌شود که در برخی از اوقات به ارتکاب جرم ختم می‌شود. از سوی دیگر وقتی در کشوری مانند ایران که با بحران بیکاری و تورم رو به رو است، تعداد مهاجران افزایش یابد، اشتغال اتباع غیرمجاز در مشاغل غیررسمی ممکن است مردم را با فشار اقتصادی رو به رو کرده و زمینه تنش را ایجاد کند. دسترسی محدود مهاجران به خدمات بهداشتی، آموزشی و رفاهی نیز عاملی برای افزایش تنش‌ها و جرائم در کشور‌ها است.
گروگانگیری ۵۰ هزار دلاری
ساعاتی پیش خبر رسید که گروگانگیری ۵۰ هزار دلاری در تهران با دستگیری ۶ مرد افغانستانی توسط پلیس ایران پایان یافت. یک کارگر افغانستانی ۲۳ ساله که برای کار به ایران آمده بود، توسط هموطنانش ربوده و به شدت شکنجه شد. گروگان‌گیران در ازای آزادی او ۵۰ هزار دلار طلب کرده بودند و فیلم‌هایی از شکنجه وی برای خانواده‌اش ارسال کردند.
خانواده قربانی، با جمع‌آوری ۲ هزار دلار از طریق گلریزان، نتوانستند رضایت گروگان‌گیران را جلب کنند. پس از گزارش به پلیس افغانستان، هماهنگی‌هایی با پلیس ایران انجام شد. با عملیات پلیس اطلاعات تهران در کمتر از ۶ دقیقه، گروگان آزاد و ۶ گروگان‌گیر دستگیر شدند. یکی از متهمان اعتراف کرد که با تصور اشتباه از وضعیت مالی قربانی، این اقدام را انجام داده‌اند. گروگان در شرایط وخیمی پیدا شد، اما خوشبختانه نجات یافت.
بازگشت قاتل افغانی بعد از فرار به ایران
آذر ماه سال ۹۸ بود که روزنامه اعتماد از قتل یک زن ۵۰ ساله به دست یک مرد افغانستانی خبر داد. این قتل در فروردین سال ۹۷ رخ داد و جسد زن توسط خواهرش پیدا شد. مقتول با روسری خود خفه شده بود. خواهر مقتول، یک کارگر افغان را که برای نظافت خانه معرفی کرده بود، مظنون اصلی دانست. تحقیقات نشان داد که این کارگر پس از قتل به کشورش فرار کرده است. پس از یک سال و نیم، متهم بار دیگر به ایران بازگشت و توسط پلیس دستگیر شد. او ابتدا هویت جعلی ارائه داد، اما پس از شناسایی توسط خواهر مقتول، به جرم خود اعتراف کرد. وی گفت که مقتول را به امید سرقت پول کشته، اما تنها دو انگشتر و ۱۰ هزار تومان یافت. این نوع از اخبار به خوبی نشان می‌دهد که وضعیت حضور غیرمجاز اتباع در کشور توانسته است بستر مناسبی برای ارتکاب جرم آنها را فراهم سازد.
حوادث اخیر از جمله گروگانگیری خشن با درخواست باج میلیاردی و بازگشت قاتل فراری افغان، نشان‌دهنده چالش‌های جدی در مدیریت مهاجران غیرمجاز در ایران است. حضور بدون نظارت این افراد نه‌تن‌ها امنیت جامعه را به خطر می‌اندازد، بلکه بستر مناسبی برای ارتکاب جرائم خشونت‌آمیز فراهم می‌کند. ساماندهی و نظارت مؤثر بر ورود و حضور مهاجران، به‌ویژه در شرایط اقتصادی و اجتماعی کنونی، ضرورتی انکارناپذیر برای جلوگیری از افزایش چنین حوادثی است.
