بهترین راهکارها برای کنترل دیابت/ چرا دیابتی ها باید سر ساعت مشخصی غذا بخورند؟

به گزارش بهداشت نیوز به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، فرشته فزونی کنترل نوسانات قند خون را از راهکارهای مقابله با بیماری دیابت دانست و تاکید کرد: محدودیت شدید کالری یا حذف وعده های غذایی در بیماران دیابتی به هیچوجه توصیه نمی شود و باعث بروز عوارض در بیمار می‌شود.

وی افزود: برخی مواد غذایی در کنترل قند خون نقش دارند اما هیچ یک از مواد غذایی را نمی‌توان جایگزین داروهای تجویزی کرد و همه بیماران باید داروهای خود را به طور منظم با نظر پزشک معالج مصرف کنند. 

فرشته فزونی زمان‌بندی مناسب برای مصرف غذا را در مدیریت بیماری دیابت بسیار مهم برشمرد و تاکید کرد: تا حد امکان مواد غذایی را طبق رژیم غذایی تنظیم شده در ساعات دمعینی از روز مصرف کنید.

به گفته وی فاصله زیاد بین وعده‌های غذایی یکی از عوامل افت قند خون است و نظم و ترتیب در زمان مصرف غذا می تواند تاثیر مثبتی در کنترل قند خون داشته باشد.

فزونی خاطرنشان کرد: کربوهیدرات مصرفی (برنج، نان، سیب زمینی و...) باید با توجه به داروهای کنترل قند خون یا میزان و نوع انسولین مصرفی و طبق برنامه غذایی تنظیم شود و در وعده‌های اصلی غذا و میان وعده‌ها توزیع و مصرف شوند.

رییس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت استفاده از کربوهیدرات‌هایی که شاخص گلایسمیک پایین‌تری دارند را برای کنترل قند خون مناسبتر عنوان کرد.

به گفته وی شاخص گلایسمیک، سرعت آزاد شدن قند موجود در مواد غذایی در خون را نشان می دهد. بنابراین  ممکن است دو ماده غذایی میزان قند یکسانی داشته باشند اما یکی از آنها قند خون را سریع‌تر افزایش دهد.

فزونی یادآور شد: انواع نان های سبوس‌دار (مانند نان سنگگ و نان تهیه شده از آرد کامل)  به دلیل فیبر بالاتری که دارند از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می‌کنند. اما باید توجه داشت که نباید از نان‌های سبوس‌دار به هر میزان و بدون محدودیت مصرف کرد بلکه باید مقدار کربوهیدرات آن در هر وعده غذایی محاسبه شود.

وی به ضرورت مصرف روزانه حبوبات، غلات کامل، لبنیات کم چرب سبزی و میوه به میزان متعادل اشاره کردو گفت: حبوبات غنی از فیبر، پروتیین گیاهی و کربوهیدرات با شاخص گلایسمیک پایین هستند و از افزایش ناگهانی قند خون بعد از غذا خوردن جلوگیری می‌کنند بنابراین انتخاب خوبی برای بیماران مبتلا به دیابت هستند.

رییس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت تصریح کرد: افراد دیابتی در انتخاب میان وعده‌ها نیز باید به میزان و نوع کربوهیدرات و تاثیر آنها بر قند خون خود توجه کنند.

وی با بیان این که میوه‌ها می‌توانند به عنوان میان وعده‌های سالم انتخاب شوند افزود: هر واحد از انواع میوه 15 گرم کربوهیدرات دارد بنابراین میوه ها باید به تعداد مشخص و به دفعاتی که در برنامه غذایی تنظیم شده در طول روز مصرف شود و از استفاده  همزمان چند نوع میوه یا مقادیر زیاد در یک وعده پرهیز شود.

این کارشناس تغذیه یک واحد میوه را شامل یک عدد میوه متوسط مانند سیب، پرتقال، گلابی یا نصف لیوان میوه‌های ریزمانند دانه انار و... عنوان کرد.

مصرف سالاد و سبزی همراه با غذا و میوه از افزایش ناگهانی قندخون جلوگیری می کند

فزونی توصیه کرد: برای پیشگیری از افزایش ناگهانی  قند خون، میوه را به همراه یک واحد سبزی ، (مثل یک عدد خیار، کرفس) یا همراه با کمی ماست مصرف کنید.

 وی تاکید کرد: مصرف سالاد و سبزی های تازه همراه با وعده های غذایی از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می کند.

رییس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت استفاده از منابع غذایی حاوی امگا 3 ( مانند انواع ماهی‌ها) و اسیدچرب غیراشباع (مثل روغن زیتون) یا سایر انواع روغن‌های مایع (آفتابگردان، کنجد) به مقدار مناسب و طبق رژیم غذایی تنظیم شده را پیشنهاد کرد.

وی توصیه کرد روزانه 2 تا 3 واحد لبنیات کم چرب خصوصا از نوع پرو بیوتیک مصرف شود.

توصیه های مهم برای بیماران دیابتی

فزونی با تاکید بر این که رژیم غذایی هر بیمار دیابتی با توجه به شرایط بیمار و داروهای مصرفی تنظیم می‌شود به بیان توصیه ها و نکاتی برای کنترل بهتر قند خون پرداخت که به شرح زیر است:

* بهترین روش پخت غذا آب پز کردن ، بخار پز کردن و کباب کردن در فر است  هرچه زمان پخت کمتر باشد بهتر است . زمان دم کشیدن برنج و ماکارونی را کوتاه کنید و همراه با سبزیجات و حبوبات مصرف کنید.

* میوه های خشک در مقایسه با قند و شکر ارزش غذایی بالاتری دارند و حاوی فیبر و ریزمغذی هستند. دو قاشق غذاخوری کشمش یا توت خشک تقریبا 15 گرم قند یا 60 کیلوکالری انرژی دارد. افراد مبتلا به دیابت می‌توانند با توجه به میزان توصیه شده در برنامه غذایی از این مواد استفاده کنند و بهتر است این میزان در یک وعده مصرف نشود و در طول روز تقسیم شود.

* بسیاری از غذاهای فرآوری شده دارای شکر افزوده ، مواد مغذی کم، چربی بالا و سدیم زیاد هستند و نباید مصرف شود.

* به نشانگرهای رنگی تغذیه‌ای توجه کنید و محصولات غذایی که قند، نمک و روغن کمتری دارد انتخاب کنید

* از مصرف مواد غذایی با سدیم بالا و مواد غذایی پرچرب حاوی کلسترول بالا و یا اسیدهای چرب ترانس پرهیز کنید.

* سعی کنید غذا را به آرامی و در محیط با آرامش میل کنید.

برای دریافت مشاوره تغذیه رایگان به مراکز خدمات جامع سلامت نزدیک محل سکونت مراجعه کنید.