فرود تاریخی فیلائه بر دنباله‌دار 67P

کاوشگر فیلائه در اولین فرود تاریخ بر سطح یک دنباله‌دار، اطلاعات ارزشمندی از ساختار، دما و مولکول‌های آلی این جرم باستانی منظومه شمسی ارائه کرد.

به گزارش خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا، در سال ۲۰۱۴، کاوشگر فیلائه متعلق به مأموریت روزتا، با فرود بر دنباله‌دار 67P/چوریوموف-گراسیمنکو، نخستین فرود بر سطح یک دنباله‌دار را رقم زد.

این رویداد تاریخی اطلاعات ارزشمندی درباره ترکیبات سطحی و داخلی دنباله‌دار، از جمله مولکول‌های آلی و تغییرات دمایی، فراهم کرد که به درک مواد اولیه تشکیل‌دهنده منظومه شمسی کمک شایانی کرد.

فرود تاریخی

در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۴، پس از سفری ده‌ساله و بیش از ۵۰۰ میلیون کیلومتر، فیلائه توانست به عنوان نخستین فضاپیما بر سطح یک دنباله‌دار فرود آید. آژانس فضایی اروپا (ESA) با گرامی‌داشت دهمین سالگرد این دستاورد، از نقش فیلائه در پیشبرد کاوش‌های فضایی تجلیل می‌کند.

انتخاب محل فرود

پس از رسیدن کاوشگر روزتا به دنباله‌دار 67P در ۶ اوت ۲۰۱۴، تیم مأموریت به بررسی تصاویر با وضوح بالا پرداخت و نقطه‌ای به نام «اگیلکیا» را به عنوان محل فرود فیلائه انتخاب کرد. این مکان از نظر ایمنی و پتانسیل علمی مناسب تشخیص داده شد.

با وجود آمادگی‌های فنی، شب قبل از فرود مشخص شد که سیستم رانش فیلائه دچار نقص شده است و تنها باید به قلاب‌ها و پیچ‌های یخی خود برای تثبیت بر سطح دنباله‌دار متکی باشد. با این حال، عملیات آغاز شد و فیلائه پس از جدا شدن از روزتا، طی هفت ساعت به سطح دنباله‌دار رسید.

برخورد با سطح

فیلائه با موفقیت در نقطه تعیین‌شده فرود آمد، اما به دلیل شلیک نشدن قلاب‌ها، دوباره از سطح جدا شد و در نهایت پس از برخوردهای مکرر در چهار نقطه مختلف، در محلی به نام «آبیدوس» مستقر شد.

این برخوردهای متعدد به دانشمندان امکان داد تا داده‌های متنوعی از ویژگی‌های سطحی و ساختار داخلی دنباله‌دار جمع‌آوری کنند.

دستاوردهای علمی

فیلائه در محل نهایی خود با ابزارهایی مانند حسگر دما و چکش MUPUS، داده‌های بی‌سابقه‌ای از دمای سطح (از ۱۸۰- تا ۱۴۵ درجه سانتی‌گراد) و سختی لایه‌های داخلی دنباله‌دار به دست آورد. همچنین با استفاده از ابزار CONSERT، برای اولین بار ساختار داخلی یک دنباله‌دار با امواج رادیویی بررسی شد و مشخص گردید که این دنباله‌دار دارای ساختاری متخلخل با ۷۵ تا ۸۵ درصد فضاهای خالی است.

کشف مولکول‌های آلی

ابزارهای COSAC و Ptolemy مولکول‌های آلی پیچیده‌ای شامل ترکیبات غنی از کربن و نیتروژن را شناسایی کردند که از اجزای اولیه تشکیل‌دهنده حیات به شمار می‌روند.

مأموریت روزتا-فیلائه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای کاوش‌های فضایی، الهام‌بخش نسل بعدی مأموریت‌های مطالعه دنباله‌دارها و سیارک‌ها بوده است. این مأموریت‌ها شامل مأموریت رهگیر دنباله‌دار، هرا، و پروژه‌های کوچک‌تر اما مستقل مانند M-Argo هستند که فناوری‌های مشابه روزتا را به کار می‌گیرند.

ماموریت فیلائه نشان‌دهنده پیشرفت‌های شگرف در کاوش اجرام کوچک منظومه شمسی است و دستاوردهای علمی آن نقش مهمی در برنامه‌های آینده فضایی ایفا می‌کند.