رفتارهای متناقض و ناموجه برخی کشورهای اروپایی در روابط دوجانبه نیز باعث بروز مشکل در روابط گردیده است. ضمن اینکه اقدام ناموجه سه مشور اروپایی در طرح قطعنامه اخیر در شورای حکام نیز مساله ای است که کشورهای اروپایی باید نسبت به آن پاسخگو باشند.
امروز یکشنبه خبری در خصوص مذاکرات ایران و سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس منتشر شد که منجر به بحث‌هایی در خصوص آغاز مجدد مذاکرات هسته‌ای ایران گشت.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در این رابطه اعلام کرد که نشست معاونان وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران، فرانسه، آلمان و انگلیس برای گفتگو در مورد مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی در تاریخ جمعه نهم آذر برگزار می‌شود.
بقائی با اشاره به سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تعامل و همکاری با دیگر کشورها بر مبنای اصول عزت، حکمت و مصلحت، گفتگوهای آتی با سه کشور اروپایی را در ادامه گفتگوهای انجام شده با آنها در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک توصیف کرد و گفت در این دور از گفتگوها که از همان نیویورک برنامه‌ریزی شده است، طیفی از مباحث و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله موضوع فلسطین و لبنان، و نیز موضوع هسته‌ای مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.
هدف گفتگوها چیست؟
آنچه که در صحبت سخنگوی وزارت امور خارجه ایران منتشر شده نشان می‌دهد که این گفتگوها در واقع ادامه بحث‌هایی است که وزارت امور خارجه در چارچوب دیپلماسی فعال و فراگیر برای تبیین مواضع کشور و بحث راجع به مسائل و موضوعات متعددی که علت یا بهانه بروز چالش و تنش در روابط فیمابین ایران و اروپا شده است، از مدت‌ها قبل آغاز کرده است.
تنش در روابط بین ایران و کشورهای اروپایی به دلیل تشدید مجموعه‌ای از ادعاهای متقابل، طرف 2 سال اخیر رو به فزونی بوده است. اروپایی‌ها ایران را به ارسال موشک بالستیک به روسیه و حمایت از این کشور در منازعه اوکراین متهم می کنند، موضوعی که ایران مکررا رد کرده و حتی شخص زلنسکی نیز صریحا گفته است که چنین موشک‌هایی به روسیه تحویل نشده است.
ایران البته اروپا را به شدت وامدار و بدهکار خود می داند چراکه اولا این ایران بود که برای نقش‌آفرینی اروپا در مذاکرات منتهی به برجام فرصت‌سازی کرد و این امکان را برای اتحادیه اروپایی فراهم کرد که میدان‌دار یک فرآیند مهم دیپلماتیک شود. اعتباری که البته اروپا نتوانست آن را حفظ کند چراکه به محض خروج امریکا از برجام، دچار سستی شد و از عمل به تعهداتش باز ماند.
ثانیاً در جریان 4 سال گذشته نیز اروپایی‌ها به ویژه سه کشور فرانسه و آلمان و انگلیس موفق به نقش آفرینی موثر در روندهای مذاکراتی با ایران نشدند.
ثالثاً برخی کشورهای اروپایی در برخی برهه‌های زمانی دچار سوء محاسبه‌های مخرب در قبال جمهوری اسلامی ایران شده و سیاست‌های انقباضی در پیش گرفتند.
رابعاً حمایت‌های افراطی برخی کشورهای اروپایی از رژیم صهیونیستی، موجد مسئولیت حقوقی و اخلاقی آنها در قبال نسل‌کشی و جنگ‌افروزی این رژیم و نیز صلح و ثبات منطقه غرب آسیا شده است.
از سوی دیگر رفتارهای متناقض و ناموجه برخی کشورهای اروپایی در روابط دوجانبه نیز باعث بروز مشکل در روابط گردیده است. ضمن اینکه اقدام ناموجه سه مشور اروپایی در طرح قطعنامه اخیر در شورای حکام نیز مساله ای است که کشورهای اروپایی باید نسبت به آن پاسخگو باشند.
آنچه که پیدا است این گفتگوها در ادامه گفتگوهایی است که توسط مقامات ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد صورت گرفت و طیف گسترده‌ای از موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای یا بین‌المللی را شامل می‌شود و هیچ مذاکره‌ای به معنای مضیق کلمه برای رسیدن به توافقی خاص در موضوعات مورد بحث از جمله موضوع هسته‌ای نیست. بدیهی است چنین گفتگوهایی می‌تواند زمینه‌ساز و تسهیل‌کننده روندهای دیپلماتیک برای فائق آمدن بر چالش‌ها و کاهش تنش‌ها باشد.
پیشتر نیز سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان و کاظم غریب آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه از آغاز گفتگوهای ایران و اروپا طی روزهای آینده خبر داده بودند.
داستان از چه قرار است؟
در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود که مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در حساب رسمی خود در برنامه ایکس اعلام کرد که نشستی با مدیران سیاسی انگلیس، آلمان و فرانسه داشته و در خصوص بسیاری از مسائل گفتگو شده است.
وی نوشت: «تمام طرف‌ها بر ضرورت گفتگو و همکاری با هدف پرداختن به موضوعات مورد نگرانی و علاقه متقابل از جمله مذاکرات رفع تحریم‌ها و موضوعات هسته‌ای و وضعیت نگران‌کننده منطقه تاکید کردند.»
این مذاکرات نشان داد که ایران برای حل اختلافات موجود با اروپا گام برداشته و به دنبال برطرف کردن سوتفاهمات موجود میان روابط ایران و واروپا است.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشورمان نیز پس از بازگشت از سفر به نیویورک و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل دراین خصوص گفت: « در اروپا هم قرار شد جلسه بگذاریم. درباره برجام گفت و گو کردیم. با اروپا دغدغه‌ها را بیان کردیم و قرار شد وزرای خارجه این مساله را مجدد بررسی کنند. اعلام کردیم برجام را ما پاره نکردیم بلکه ترامپ پاره کرد و اکثر آنها هم قبول کردند و ناراحت بودند و تلاش این است که با گفت‌و‌گو این روند را پی بگیریم.»
عراقچی همچنین در مصاحبه با "گفتگوی ویژه خبری" با اشاره به تلاش‌ها برای از سرگیری مذاکرات گفت: «در دولت آقای پزشکیان تلاش کردیم در نیویورک این مذاکرات انجام شود و کشورهای اروپایی هم استقبال کردند و دولت آمریکا هم در چارچوب مذاکرات مسقط که به صورت غیرمستقیم با طرف عمانی صورت می‌گیرد و در دوره شهید رئیسی آغاز شده بود، از آن استقبال کرد. ابراز علاقه شد هر 2 مسیر آغاز شود، ما آماده آغاز مذاکرات بودیم که با تحولات لبنان همراه و متوقف شد. الان ابراز علاقه از سمت کشورهای اروپایی برای شروع مذاکرات وجود دارد و ما احتمالا بزودی این کار را انجام خواهیم داد اما مذاکره مسقط متوقف است و دولت جدید آمریکا باید تصمیم خود را بگیرد.»
