زندگی که در دستان ماست...

تاریخچه پیوند اعضای بدن در ایراناولین پیوند عضو در ایران به شکل مدرن در سال ۱۳۱۴ با جراحی قرنیه توسط دکتر شمس در تهران انجام شد. امروزه ایران در زمینه پیوند قرنیه پیشرو است و سالانه ۷ تا ۸ هزار عمل بدون صف انتظار انجام می‌شود.اولین پیوند کلیه در سال ۱۳۴۷ توسط دکتر سنادی‌زاده در شیراز صورت گرفت و تا انقلاب اسلامی ۸۰ مورد پیوند انجام شد. پس از انقلاب و مشکلات ناشی از تحریم‌ها، از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳ تعداد ۵۰ پیوند کلیه در مراکز مختلف انجام شد. در سال ۱۳۶۴ دکتر سیم‌فروش مرکز پیوند کلیه لبافی‌نژاد را تأسیس کرد و اولین پیوند از اهداءکننده غیرفامیل انجام شد.فتوای امام خمینی(ره) در روزهای پایانی زندگی‌شان نقطه عطفی در گسترش اهدای عضو در ایران بود. این فتوا همراه با ترویج فرهنگ ایثار، ایران را در این حوزه پیشرو کرد. در سال ۱۳۷۴ انجمن علمی پیوند اعضای ایران تأسیس شد و در سال ۱۳۷۹ نخستین پیوند ریه و راه‌اندازی مرکز پیوند ریه در بیمارستان مسیح دانشوری، جایگاه ایران را در پیوند اعضا تثبیت کرد.اهدای عضو به چند شکل است؟اهدای عضو به دو شکل انجام می‌شود: اهدای زنده و اهدای پس از مرگ. در اهدای زنده، فرد در طول زندگی خود بخشی از اعضای قابل اهدا مانند یک کلیه یا بخشی از کبد را به بیمار نیازمند می‌بخشد. اهدای پس از مرگ نیز زمانی صورت می‌گیرد که فرد دچار مرگ مغزی یا توقف قلبی شده و اعضای او با رضایت پیشین خود یا خانواده، برای نجات زندگی دیگران استفاده می‌شود.«امیرحسام علیرضایی» رییس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت نیز اوایل امسال در رابطه با اهدای عضو بیماری خاص، اعلام کرده بود: «دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران برای نخستین‌بار در کشور موفق به اهدای اعضای یک بیمار پس از آمبولی ریه و ایست کامل قلبی شد. واحد فراهم‌آوری اعضاء و نسوج پیوندی این دانشگاه به عنوان واحد پیشرو در امر اهدای پس از مرگ قلبی در کشور، طی سه‌سال اخیر موفق به اهدای اعضای بیماران پس از مرگ قلبی به نیازمندان عضو شده است».هر 10 دقیقه یک نفر نیازمند عضو اهداییاهمیت اهدای عضو را می‌توان در آمارها جستجو کرد. در ایران، هر ۱۰ دقیقه یک نفر به لیست انتظار دریافت عضو افزوده می‌شود و این لیست هم‌اکنون حدود ۲۵ هزار نفر را شامل می‌شود. با این حال، هر ۲ ساعت یک بیمار نیازمند به پیوند، به دلیل کمبود عضو جان خود را از دست می‌دهد. از طرفی، سالانه حدود ۷ هزار عضو سالم به خاک سپرده می‌شود؛ اعضایی که می‌توانستند زندگی بسیاری را نجات دهند. اهدای عضو، فرصتی است برای بخشیدن زندگی و امید به دیگران، حتی پس از پایان زندگی خودمان.اهدای عضو در ساعات اولیه از این جهت اهمیت دارد که هر بیمار مرگ‌مغزی می‌تواند در همان ساعات اول ۸ عضو خود را اهداء کند اما هرچقدر زمان طی می‌شود، سمومی که از مغز متلاشی ترشح می‌شود، موجب از بین رفتن اعضای قابل اهداء می‌شود. اگر در ساعت اول هر ۸ عضو قابلیت اهداء داشته باشند، طی روز چهارم تنها ۲ عضو را می‌توانند اهدا کنند. یک مرگ‌مغزی را در بهترین شرایط می‌توان حداکثر تا ۲ هفته نگهداری کرد که در طول همین مدت نیز تک تک اعضای به مرور زمان از کار می‌افتند و غیر قابل اهدا می‌شوند. به همین جهت گرفتن رضایت از خانواده‌ها کمی مشکل است، چون باید همان زمان که به تازگی با خبر فوت عزیزشان مواجه شده‌اند به اهدای عضو رضایت دهند.