کشف فسیل پرنده‌ای که راز هوش پرندگان را فاش می‌کند

فسیل Navaornis hestiae اطلاعات جدیدی درباره تکامل مغز و هوش پرندگان ارائه می‌دهد.

به گزارش خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا، کشف یک فسیل پرنده جدید از دوران مزوزوئیک به نام Navaornis hestiae اطلاعات کلیدی درباره توسعه تکاملی مغز پرندگان ارائه کرده است و ارتباطی میان گونه‌های باستانی مانند آرکئوپتریکس و پرندگان امروزی برقرار می‌کند.

یک کشف فسیلی شگفت‌انگیز می‌تواند درک ما از نحوه تکامل مغز و هوش منحصر به‌فرد پرندگان را تغییر دهد. دانشمندان فسیل یک پرنده به‌خوبی محافظت‌شده از دوران مزوزوئیک را شناسایی کرده‌اند که اندازه‌ای مشابه با یک ستارلینگ دارد. اسکلت کامل آن تقریباً به‌طور دست‌نخورده حفظ شده است، که وقوع چنین پدیده‌ای برای فسیل‌های پرندگان، به‌ویژه فسیل‌های باستانی، بسیار نادر است.

پاسخ به این سؤال که هوش پرندگان چگونه تکامل یافته است، همواره یکی از معما‌های بزرگ تکامل مهره‌داران بوده است. فسیل پرنده‌ای که Navaornis hestiae نام‌گذاری شده، حدود ۸۰ میلیون سال پیش در منطقه‌ای که اکنون برزیل است زندگی می‌کرد. این کشف به‌واسطه حفظ سه‌بعدی شگفت‌انگیز اسکلت پرنده، به دانشمندان این امکان را داده است که مغز پرنده را به‌طور دیجیتالی بازسازی کنند. این فسیل، که در مجله Nature گزارش شده، ممکن است به‌عنوان «سنگ روزتا» برای تعیین منشا تکاملی مغز پرندگان مدرن عمل کند.

توسعه تکاملی مغز پرندگان

Navaornis مغزی بزرگ‌تر از آرکئوپتریکس داشته است، که نشان می‌دهد این پرنده قابلیت‌های شناختی پیشرفته‌تری نسبت به نخستین دایناسور‌های شبیه به پرندگان داشته است. با این حال، بیشتر نواحی مغز آن، مانند مخچه، هنوز به اندازه پرندگان مدرن توسعه نیافته بودند، که نشان می‌دهد این پرنده هنوز مکانیزم‌های پیچیده کنترل پرواز مانند پرندگان امروزی را نداشت.

گوی‌یرمو ناوالون، یکی از نویسندگان این تحقیق از دپارتمان علوم زمین دانشگاه کمبریج، گفت: ساختار مغزی Navaornis تقریباً به‌طور دقیق میان آرکئوپتریکس و پرندگان مدرن قرار دارد؛ این یکی از آن لحظات نادر است که قطعه گمشده به‌طور کامل جا می‌افتد.

اهمیت تاریخی و فرهنگی فسیل

این فسیل به‌نام ویلیام ناوا، مدیر موزه دیرینه‌شناسی مارلیا در ایالت سائوپائولو برزیل، که فسیل را در سال ۲۰۱۶ در منطقه‌ای در نزدیکی پرزدنته پردنتی کشف کرد، نام‌گذاری شده است. حدود ده‌ها میلیون سال پیش، این منطقه احتمالاً ناحیه‌ای خشک با نهر‌های کم‌عمق بوده است که به حفظ شگفت‌انگیز فسیل کمک کرده است. پژوهشگران از تکنولوژی پیشرفته میکرو-اسکن CT برای بازسازی دقیق اسکلت و مغز این پرنده استفاده کرده‌اند.

پرسش‌های جدید درباره تکامل پرندگان

Navaornis جزء گروهی از پرندگان اولیه به نام Enantiornithines یا «پرندگان معکوس» است که از پرندگان مدرن بیشتر از ۱۳۰ میلیون سال پیش جدا شده‌اند. این گروه پرندگان دارای پر‌های پیچیده بودند و احتمالاً مانند پرندگان امروزی قادر به پرواز بودند. با این حال، آناتومی مغزی Navaornis سؤالات جدیدی را مطرح می‌کند: چگونه این پرندگان معکوس کنترل پرواز خود را بدون ویژگی‌های کامل مغزی مشاهده‌شده در پرندگان زنده، از جمله یک مخچه توسعه‌یافته، انجام می‌دادند؟

اهمیت تکاملی Navaornis

این کشف به‌طور قابل‌توجهی روشن‌تر از گذشته درک ما از تغییرات تکاملی مغز پرندگان را ممکن می‌سازد.

دانیل فیلد از دانشگاه کمبریج، نویسنده ارشد این تحقیق، گفت: پرندگان مدرن برخی از پیشرفته‌ترین قابلیت‌های شناختی در دنیای حیوانات دارند، و این کشف به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از زمانی که این ویژگی‌ها در پرندگان ظاهر شدند، پیدا کنیم.

Navaornis نشان می‌دهد که برخی از پرندگانی که در زمان دایناسور‌ها در حال پرواز بودند، ۸۰ میلیون سال پیش ساختار مغزی تقریباً مشابه به پرندگان مدرن داشتند.

فسیلی کلیدی برای تحقیق تکامل پرندگان

این فسیل ممکن است تنها یک نمونه باشد، اما قطعه‌ای کلیدی در معمای تکامل مغز پرندگان است.

فیلد گفت: با Navaornis، اکنون دیدگاه روشنی از تغییرات تکاملی که بین آرکئوپتریکس و پرندگان امروزی به‌ویژه پرندگان هوشمند و پیچیده‌ای مانند کلاغ‌ها و طوطی‌ها رخ داده است، داریم.

در حالی که این کشف یک پیشرفت مهم است، پژوهشگران بر این باورند که هنوز قدم‌های زیادی برای درک کامل تکامل هوش پرندگان باید برداشته شود. مطالعات آینده ممکن است نشان دهند که Navaornis چگونه با محیط خود تعامل داشته و به سؤالات گسترده‌تری درباره تکامل شناخت پرندگان پاسخ دهد.