آتش بس قریب الوقوع حزب الله و اسرائیل؛ بازگشت حزب الله به پشت رود لیتانی و خروج ارتش اسرائیل از جنوب لبنان

پیش‌نویس توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان که توسط آمریکا ارائه شده، شامل آتش‌بس ۶۰ روزه و نظارت کمیته‌ای به ریاست واشنگتن بر اجرای آن است.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، رسانه آمریکایی آکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی اعلام کرده است که اسرائیل و لبنان بر سر مفاد توافق آتش بس در لبنان به توافق رسیده‌اند.

به گفته این مقام آمریکایی انتظار می‌رود کابینه امنیتی اسرائیل روز سه شنبه این توافق را تصویب کند.

آکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی مدعی شد: اسرائیل و لبنان بر سر مفاد توافق آتش بس در لبنان به توافق رسیده‌اند.
سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید نیز اعلام کرده بود: ما به دستیابی به آتش بس در لبنان نزدیک هستیم.

در این راستا شبکه خبری «سی‌ان‌ان» روز دوشنبه ۵ آذر در گزارشی از موافقت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل با اصول توافق آتش‌بس در لبنان خبر داد.

یک مقام آگاه با اعلام این خبر به «سی‌ان‌ان» گفت اسرائیل هنوز درباره برخی جزئیات این توافق ملاحظاتی دارد که پیش‌بینی شده بود روز دوشنبه به دولت لبنان منتقل شود.

سی‌ان‌ان در گزارش خود نوشت توافق آتش‌بس زمانی نهایی خواهد شد که همه مسائل حل و فصل شوند. بنا به این گزارش، توافق آتش‌بس نیازمند تأیید دولت اسرائیل است.

در همین روز گیدئون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل در پارلمان این کشور گفت که توافق آتش‌بس در لبنان منوط به خلع سلاح حزب‌الله و دور شدن آن از مرز با اسرائیل است.

او گفت که آتش‌بس در لبنان مبتنی بر دو نکته اصلی خواهد بود، «اول، جلوگیری از حرکت حزب‌الله به سمت جنوب فراتر از رود لیتانی و دوم، جلوگیری از بازسازی و تجهیز دوباره حزب‌الله در سراسر لبنان.»

جزئیات آتش‌بس لبنان و رژیم صهیونیستی

پیش‌نویس توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان که توسط آمریکا ارائه شده، شامل آتش‌بس ۶۰ روزه و نظارت کمیته‌ای به ریاست واشنگتن بر اجرای آن است.

به گزارش بی بی سی، بر اساس این آتش بس، هیچ منطقه حائل تحت اشغال اسرائیل در جنوب لبنان وجود نخواهد داشت. همچنین آمریکا ریاست کمیته پنج کشوری که برای نظارت بر اجرای آتش بس تشکیل شده است، را بر عهده دارد. 

بر اساس این آتش بس، دولت لبنان بر خرید و تولید تسلیحات در این کشور نظارت خواهد داشت.

همچنین بر اساس این پیش‌نویس، نیرو‌های حزب‌الله باید به شمال رودخانه لیتانی عقب‌نشینی کنند و ارتش لبنان در طول مرز مستقر شود، و در مقابل، ارتش اسرائیل نیز باید خاک لبنان را ترک کند. البته تاکنون جزئیات زیادی از مفاد این آتش‌بس به صورت رسمی اعلام نشده است.

تلاش‌های دیپلماتیک برای برقراری آتش‌بس در لبنان عمدتا بر قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد متمرکز بوده است. قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد به جنگ میان حزب‌الله و اسرائیل در سال ۲۰۰۶ پایان داد.

این قطعنامه از حزب الله می خواهد که در حدود 30 کیلومتری (20 مایلی) از مرز اسرائیل، در پشت رودخانه لیتانی عقب بکشد و ارتش لبنان وارد منطقه مرزی شود. در واقع این قطعنامه شامل عقب نشینی حزب الله و خارج کردن تسلیحات آن از مناطق بین خط آبی - مرز غیررسمی بین لبنان و اسرائیل - و رودخانه لیتانی در حدود 30 کیلومتری از مرز اسرائیل است.

از همین رو مهند هادی، معاون هماهنگ‌کننده ویژه سازمان ملل متحد برای روند صلح خاورمیانه با استقبال از تلاش‌های دیپلماتیک برای برقراری آتش‌بس در لبنان، از طرف‌های درگیر خواست با پیشنهاد توافق آتش‌بس بر اساس اجرای کامل قطعنامه ۱۷۰۱ موافقت کنند.

دربارۀ کشور‌های ناظر بر آتش‌بس اختلاف وجود داشت که حل شد. فرانسه نیز از جمله کشور‌هایی خواهد بود که به ریاست آمریکا ناظر بر بروند آتش‌بس خواهد بود.

بر همین اساس قرار است جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه ظرف ۳۶ ساعت آینده، خبر آتش‌بس میان حزب‌الله لبنان و اسرائیل را اعلام کنند.

توافق آتش بس زمانی در حال نهایی شدن بود که روز پنجشنبه گذشته دیوان کیفری بین‌المللی حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و «یوآو گالانت» وزیر جنگ سابق این رژیم را صادر کرد.

این خبر زمانی منتشر شد که نتانیاهو در حال دیدار با فرستاده آمریکا، آموس هوکشتاین، بود که بیش از یک سال میان اسرائیل و لبنان میانجی‌گری کرده است.

نتانیاهو خشمگین شد و پس از آنکه وزارت خارجه فرانسه اعلام کرد که حکم دادگاه را اجرا خواهد کرد، خشمش بیشتر شد.
این موضوع مذاکرات را با مشکل مواجه کرد، زیرا لبنان خواسته بود فرانسه بخشی از کمیته نظارتی برای اجرای توافق باشد.
روز جمعه، بایدن با رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون، صحبت کرد تا این مشکل را حل کند.

یک مقام آمریکایی در این راستا گفته است بایدن به مکرون گفته بود که نتانیاهو حق دارد عصبانی باشد و نمی‌توان هم‌زمان با میانجی‌گری برای توافق، وعده بازداشت رئیس‌جمهور یکی از طرفین را داد. مکرون نیز به بایدن گفته بود که می‌خواهد کمک کند، اما وزارت خارجه فرانسه تنها وظایف قانونی خود را نسبت به دیوان کیفری بین‌المللی روشن کرده است. فرانسه بیانیه دومی صادر کرد تا تنش‌ها کاهش یابد.

متعاقب این تحولات، فرانسه توافق کرد اقداماتی برای بهبود روابط با اسرائیل انجام دهد و اسرائیل پذیرفت که فرانسه می‌تواند در اجرای توافق نقش داشته باشد.

روز شنبه، هوکشتاین پیامی از طریق سفیر اسرائیل در واشنگتن، به نتانیاهو فرستاد که تهدید کرد اگر اسرائیل در روز‌های آینده به سمت توافق حرکت نکند، از میانجی‌گری کناره‌گیری خواهد کرد.

یک اسرائیلی به رسانه صهیونیستی یدیعوت آحارانوت اعلام کرده است که همچنان بر سر چگونگی تنظیم بند‌های مربوط به نقاط مرزی مورد مناقشه میان اسرائیل و لبنان اختلافاتی وجود دارد.

واکنش اسرائیل

بنا بر اعلام آکسیوس، کابینه رژیم صهیونیستی روز سه شنبه ۶ اذر تشکیل جلسه خواهد داد و پیش نویس این توافق را مورد بررسی قرار خواهد داد. گمان می‌رود که بنیامین نتانیاهو برای متقاعد کردن شرکای راست افراطیِ ائتلاف خود، کار سختی در پیش داشته باشد.

برای نمونه، ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی رژیم صهیونیستی با مخالفت با هرگونه توافق، از بنیامین نتانیاهو خواست که جنگ را تا دستیابی به «پیروزی کامل» ادامه دهد.

این وزیر راست افراطی اسرائیل در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت هنوز برای توقف این توافق «خیلی دیر» نیست.

پیش از جلسه امروز سه شنبه کابینه رژیم صهیونیستی، این رژیم روز یک شنبه ۴ آذر نیز جلسه‌ای در این زمینه تشکیل داده بود. این جلسه شامل چندین وزیر ارشد و رؤسای اطلاعاتی بود.

درباره خروجی این جلسه، یک مقام ارشد اسرائیلی گفت یک تصمیم برای حرکت به سوی توافق گرفته شد، و ممکن است این هفته اعلام شود.

یک مقام دیگر اسرائیلی که در جلسه حضور داشته گفته است: «جهت‌گیری مثبت است»، اما هنوز چند مسئله حل نشده باقی مانده است.

حزب الله چرا پذیرفته است؟

به گفته ناظران حزب‌الله بر اساس یک اصول و شرایطی، پایه طرح هوکشتاین را پذیرفته است. یکی از مهم‌ترین این اصول، برابری معادله است. شاید حزب الله نتواند به دلایل زیادی پیروزی مطلق در این جنگ را به دست آورد، اما نباید شکست خورده و رژیم صهیونیستی نیز نباید پیروز شود و دستاورد عینی کسب کند. یعنی حداقلِ خواسته، برابری معادلات و یا تثبیت معادلات اعلامی از سوی ما مانند معادله «بیروت - تل‌آویو»، همچنین جلوگیری از قرار دادن برخی بند‌ها در توافقنامه و در صورت لزوم قرار دادن بند‌های دلخواه است. اعلام احتمال رگبار موشکی به سوی اراضی اشغالی در همین راستاست.

توافق آتش بس در حالی رقم خورد که رژیم صهیونیستی در ابتدای جنگ با حزب الله اعلام کرده بود آتش بس زمانی محقق می‌شود که بتواند شهرک نشینان را به مناطق مسکونی بازگرداند و در ادامه خواهان نابودی و خلع سلاح حزب الله شده بود. اما در روز‌های اخیر مجدداً هدف، بازگشت شهرک‌نشینان عنوان شده است.

کارشناسان معتقدند حزب‌الله با کمک متحدان خود توانست زیر سنگین‌ترین آتشباری، ساختار فروپاشیده خود را بازسازی و حتی از قبل ارتقاء دهد. وقتی نیرویی چنین استعدادی دارد، در صورت آتش‌بس، امکان بازسازی، بازیابی و بازتجهیز حزب چندین برابر می‌شود. با این تفاوت که اکنون کوهی از تجربه وجود دارد. از سوی دیگر جنوب لبنان متعلق به گروه‌های مقاومت است و حتی با عقب راندن حزب الله به پشت رود لیتانی، ساکنان این مناطق حضور خواهند داشت.

به اعتقاد ناظران تا وقتی سه موضوع ۱۳ نقطه اختلافی مرزی، در دست داشتن اجساد شهدا و اسرا و مسئله غزه وجود دارد، هرگونه آتش‌بس در ناپایدارترین شکل ممکن است.