خدمتی که دریابان بایندر به زبان فارسی کرد

فرهنگستان زبان و ادب فارسی در 13 گروه پژوهشی فعالیت می‌کند، اما آنچه عامه مردم با آن سر و کار دارند و گمان می‌کنند تنها مأموریت فرهنگستان در آن خلاصه شده، واژه‌گزینی است. واژه‌گزینی و جا انداختن آن در میان عموم مردم در هر سه دوره فرهنگستان مطرح بوده و توانسته توفیقاتی در این زمینه کسب کند. 

از جمله اقدامات، واژه‌گزینی برای رشته‌های تخصصی است؛ واژه‌هایی که بارها و بارها و روزانه آنها را به کار می‌بریم. 

فرهنگستان زبان به‌مناسبت روز نیروی دریایی نگاهی انداخته است به برخی از واژگانی که برای این حوزه در فرهنگستان تصویب شده است.

سال 1314، فرهنگستان ایران با همکاری وزارت جنگ، برای بخشی از اصطلاحاتی که از زبان‌های بیگانه (فرانسه یا معادل عربی آن‌ها) در نیروی دریایی رایج بود، برابرهایی برگزید. برخی از این واژه‌ها را بخوانیم:

بحریه – قوای بحری: نیروی دریایی
ملاح: ملوان
کشتی جنگی: ناو
کشتی کوچک جنگی: ناوچه
تورپیل: اژدر
تورپیل‌انداز: اژدرافکن
تحت‌البحری: زیردریایی
تابین: ناوی
امیرالبحر (Amiral): دریاسالار
معین‌البحر: دریادار

Contre-Torpilleur: ناوشکن
Vice-Amiral: دریابان
Navigateur: دریانورد
Flotte: ناوگان
Escadrill Flottille: ناوگروه

• ایموجی یا شکلک؟!

گفتنی است به جای تحت‌البحری یا Sous-Marin نخست «زیرآوی» برگزیده شده بود که در بازنگری به «زیردریایی» برگردانده شد.

در روند بازنگری واژه‌های نیروی دریایی، سرهنگ بایندر، فرمانده وقت نیروی دریایی جنوب، به عنوان نمایندۀ وزارت جنگ با فرهنگستان همکاری داشت.

دریابان غلامعلی بایندر (زادۀ 3 آذر 1277) فرمانده نیروی دریایی جنوب، از افسران دانشور، آگاه و میهن‌دوست ایران، روز سوم شهریور 1320، پس‌از ورود نیروهای انگلیسی به ایران در نبرد با این متجاوزان، در نزدیکی خرمشهر به شهادت رسید.

انتخاب واژگان تخصصی در فرهنگستان دوم و سوم نیز پیگیری شده است. تاکنون هزاران کلمه از این راه وارد گنجینه زبان فارسی شده‌اند که این موضوع، ظرفیت و قابلیت این زبان را به نمایش می‌گذارد.