عاملی: امروزه غرب از «کد اقناع» برای اثرگذاری تولیدات خود بر ذهن نسل جوان استفاده می کند خبرگزاری بین المللی

خبرگزاری بین المللی شیعیان (شفقنا)- دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در بسیاری از تولیدات رسانه ای که امروز توسط دنیای غرب صورت می گیرد از کد اقناع استفاده می شود تا در ذهن نسل جوان بنشیند.

به گزارش شفقنا، حجت الاسلام والمسلمین سیدسعیدرضا عاملی دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی در همایش ملی «فلسفه فرهنگ» که در تالار استاد موسویان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: به چیستی فلسفه فرهنگ در سه ساحت پرداخته شده است؛ ساحت اول را به عنوان یک «بایسته» و «نبایسته» برای آن در اندیشه اسلامی عرصه ای قائل هستیم. لذا وقتی سخن از فرهنگ اسلامی به میان می آوریم یعنی از منظر اسلام، چه «بایسته»ها و چه «نبایسته»هایی برای روش زندگی کردن تعریف می کنیم.

وی افزود: اگر با فلسفه صدرایی به موضوع نگاه کنیم، آن حرکت جوهری که منجر به رسیدن یک مطلوب می شود در پاسخ به چیستی فرهنگ به مثابه یک «بایسته» و «نبایسته» نقش می بندد.

وی ادامه داد: ساحت دیگر، فرهنگ به مثابه «بودن» و «نبودن» است. این با ساحت سوم فرهنگ یعنی فرهنگ به مثابه «هست» و «نیست» متفاوت است. «بودن» از یک کلیت بزرگ صحبت می کند درحالیکه «هست» از بودن اجتماعی و خرد صحبت می کند.

وی افزود: در «بودن» و «نبودن» شاید بتوان به این امر اشاره کرد که فرهنگ یک امر هویت ساز است و هویت مربوط به بودن ها و نبودن هاست، یک امری را اثبات و یک امری را نفی می کند. اما فرهنگ در تلقی عمومی به مثابه «هست» و «نیست» و درواقع یک امر اجتماعی است به همین دلیل فرهنگ با این تعریف را یک امر نسبی می دانند.

عاملی گفت: فرهنگ امری است که در ساحت اجتماعی با منابعی سروکار دارد. شاید اگر ما به دوره ظهور ادیان الهی نگاه کنیم، دین و فرهنگ خیلی اوقات مساوی بودند. درواقع، اصلی فرهنگ، دین بوده است اما جلوتر که می آئیم و جوامه اسلامی درگیر فرهنگ مدرن می شوند، فرآیندهای اجتماعی جدید شکل می گیرد، فرهنگ منابع دیگری پیدا می کند.

وی بیان داشت: امروز ما دو زیست بوم پیدا کردیم و این خطای فهم فناوری جدید است که اینترنت و فضای مجازی را یک ابزار صرف ببیند. واقعیت این است که ما دوفضایی شدیم؛ یک فضای جغرافیایی و مکان محور و دیگری فضای مجازی است که ماهیت آن رقومی و عددی است و همه عرصه های زندگی در آن درحال شکل گرفتن است.

وی تصریح کرد: برخی منابع اجتماعی فرهنگ درعرصه اجتماعی در فضای زندگی ما شکل می گیرد و بخش دیگرش در فضای مجازی شکل می گیرد.

وی گفت: در سال 2003 در آمریکا، 200 هزار نفر آموزش «کد اقناع» گرفتند، اینها کسانی بودند که در آگهی های تبلیغاتی کار می کردند. این کدهای اقناع یک انحصار ذهنی ایجاد می کنند و نگاه کلیشه ای به وجود می آورد. در بسیاری از تولیدات رسانه ای که امروز توسط دنیای غرب صورت می گیرد از کد اقناع استفاده می شود تا درذهن نسل جوان بنشیند.

دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: مسیر دوفضایی 4 اتفاق را در کلان فرهنگ رقم می زند؛ اولا فرهنگ را «دورگه ای» و «دوتمایلی» می کند. این افراد دو انگیزه گرم دارند و پیچیده تر زمانی می شود که عنصر دوم اتفاق بیفتد یعنی «دو بی تمایلی» در فرد شکل می گیرد و منجر به هویت های نامعین می شود که اساسا در جایی استقرار پیدا نمی کند.

وی اتفاق سوم را ایجاد «فرهنگ دو فضایی با غلبه فرهنگ ایرانی» و اتفاق چهارم را ایجاد «فرهنگ دو فضایی با غلبه فرهنگ غیر ایرانی» دانست و گفت: یک فرهنگ با تمایلات غلبه یافته توسط یک فضا را به وجود می آورد. اتفاقی که اینجا می افتد این است که می تواند در سه عرصه خود را بروز دهد.

وی گفت: یکی «هویت های مقاومت» است؛ این دسته هویت ها استقرار دارند و تاکید بر امری دارند مانند مقاومت اسلامی. گروه دوم «هویت های ترکیبی» هستند که می توانند به تعیّن و عدم تعیّن برسند.

عاملی ادامه داد: دسته سوم، «هویت های مشروعیت یافته» هستند که با هنجار زمانه جلو می رود و به غلبه زمانه توجه دارد.

وی بیان داشت: ما اگر با نگاه صدرایی این امر را به سمت یک وجود متعالی ببینیم، ما در این جهان دوفضایی شده ظرفیت هایی به وجود آمده که می تواند 4 چرخش از عدالت موردی و شخصی شده به عدالت فراگیر، عدالت مبتنی بر حکمرانی دستوری و سلسله مراتبی به عدالت سیستمی و عمومی، عدالت حسرت و تاسف به نظام هوشمند هشدار و اقدام و چرخش از عدالت گفتمانی به عدالت محقق به وجود آورد.