مذاکره ایران و تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) در حالی روز جمعه در ژنو سوئیس کلید خورد که محورهای رایزنی دوطرف در این گفت‌وگو در کانون توجه رسانه‌های غربی قرار دارد و گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره این دیدار مطرح شده‌است.
همشهری آنلاین – گروه سیاسی:در شرایطی که آژانس بین‌المللی انرژی‌اتمی در تازه‌ترین گزارش خود، تأیید کرده ایران حدود ۶ هزار سانتریفیوژ جدید را در تاسیسات اتمی فردو و نطنز نصب کرده‌است، ایران و طرف‌های اروپایی در ژنو رو در روی یکدیگر نشستند تا درباره طیف متنوعی از موضوع‌های گفت‌وگو کنند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران، یکی از مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود.
خبرگزاری رویترز در تازه‌ترین گزارش خود درباره این مذاکرات با تاکید بر اینکه ایران و تروئیکای اروپایی با نزدیک شدن به زمان ورود دونالد ترامپ به کاخ‌سفید، بار دیگر مسیر دیپلماتیک را برای رفع اختلاف‌های فی مابین آزمایش می‌کنند، نوشت: «دیپلمات‌های اروپایی و ایرانی روز جمعه با یکدیگر دیدار کردند تا پیش از بازگشت ترامپ در ژانویه به کاخ سفید، درباره امکان شکل‌گیری «مذاکرات جدی»، از جمله درباره برنامه هسته‌ای ایران، گفت‌وگو کنند.
رویترز می‌افزاید: «نشست‌های ژنو، به‌عنوان نخستین گفت‌وگوی دوطرف پس از انتخابات آمریکا، پس از آن برگزار می‌شود که تهران به‌دنبال صدور قطعنامه‌ای در شورای‌حکام به‌دلیل «همکاری ضعیف» با آژانس، به این قطعنامه آماده شده ازسوی تروئیکای اروپایی واکنش نشان داد».
سه موضوع مرتبط
رویترز در ادامه از قول یک «مقام ارشد ایرانی»، مدعی می‌شود که «تهران انتظار دارد مذاکرات «سخت» و «جدی» باشد. تهران هفته آینده روسیه و چین را، به‌عنوان امضاکنندگان غیرغربی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ که ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود از آن خارج شد، از روند مذاکرات مطلع خواهد کرد».
این گزارش با اشاره به اینکه ترامپ در حال چینش کابینه خود با چهره‌های برجسته ضد ایرانی است، تاکید می‌کند که «در حالی که بازگشت ترامپ به کاخ‌سفید سبب به‌وجود آمدن سئوال‌های زیادی درباره تحولات پیش رو در این حوزه شده، ۴ دیپلمات اروپایی گفتند که تروئیکایی اروپایی معتقدند اکنون تعامل، ضرورتی حیاتی به شمار می‌رود، چراکه زمان در حال پایان است».
این درحالی است که انریکه مورا، معاون مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا درباره رایزنی‌های انجام شده با دیپلمات‌های ایرانی گفته‌است که «ایران گفت‌وگوها صادقانه و بر موضوع‌هایی از قبیل جنگ اوکراین، وضعیت خاورمیانه و پرونده هسته‌ای ایران متمرکز بوده‌است».
توپ در زمین آمریکا
رویترز در ادامه گزارش خود پیرامون مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو، با نقل از یک مقام ارشد ایرانی مبنی بر اینکه ۳ موضوع «جنگ اوکراین»، «وضعیت خاورمیانه» و «پرونده هسته‌ای ایران» به یکدیگر مرتبط هستند، نوشت: «به گفته این مقام ایرانی، اگر نقشه راه با فرانسه، بریتانیا و آلمان درباره چگونگی حل‌وفصل مناقشه هسته‌ای نهایی شود، توپ برای احیا یا نابودی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ در زمین آمریکا خواهد بود».
ازسوی دیگر یک مقام اروپایی دراین باره گفته است: «هدف اولیه تلاش برای توافق بر سر یک جدول زمانی و چارچوبی برای آغاز مذاکرات صادقانه است تا تعهد روشنی ازسوی ایرانی‌ها برای آغاز مذاکره درباره موضوع‌های مشخص، قبل از آمدن ترامپ وجود داشته باشد».
این درحالی است که تروئیکای اروپایی در ماه‌های اخیر مواضع خصمانه‌تری علیه ایران مطرح و به بیان ادعاها و اتهام‌های مختلفی با موضوع «همکاری تسلیحاتی ایران با روسیه در جنگ اوکراین» پرداخته‌اند. در چنین شرایطی این گزارش معتقد است «تروئیکای اروپایی می‌خواهند سیاست «فشار» و «گفت‌وگو» را حفظ کنند. مقام‌های ایرانی هم می‌گویند هدف اصلی آنها یافتن راه‌هایی برای تضمین رفع تحریم‌هاست».
چشم مذاکرات در ژنو
رویترز در ادامه گزارش خود با اشاره به اینکه ایران از زمان خروج ترامپ از برجام به فعالیت‌های هسته‌ای خود سرعت و اقدام‌های نظارتی آژانس را نیز محدود کرده‌است، به نقل از کلسی داونپورت، مدیر بخش سیاست‌های امور خلع‌سلاح در انجمن کنترل تسلیحات نوشت: «تا زمانی که ترامپ به قدرت نرسد یا هیچ صحبتی جدی درباره حاشیه‌های یک توافق صورت نگیرد، توافقی حاصل نمی شود».
این گزارش می‌افزاید: «این گفت‌وگوها در حالی انجام می‌شود که با وجود آتش‌بس در لبنان میان اسرائیل و حزب‌الله، نگرانی‌ها مبنی بر اینکه تنش‌ها بین ایران و اسرائیل می‌تواند شعله جنگی همه‌جانبه باشد، وجود دارد. نتانیاهو اخیرا گفت می‌خواهد تمرکز اسرائیل را به سمت ایران معطوف کند».
رویترز با طرح این گمانه که «تروئیکای اروپایی امیدوارند ایران تصمیم بگیرد مذاکره درباره ایجاد محدودیت‌های جدید بر فعالیت‌های هسته‌ای خود را با هدف دستیابی به توافق تا تابستان آغاز کند»، نوشت: «این موضوع به اعمال محدودیت‌های جدید بر برنامه هسته‌ای ایران و لغو تحریم‌ها قبل از پایان توافق در اکتبر ۲۰۲۵ زمان کافی می‌دهد. البته مشخص نیست ترامپ از مذاکرات حمایت می‌کند یا خیر».
این گزارش در پایان با طرح این موضوع که «اگر توافق جدیدی به دست نیاید، تروئیکای اروپایی می‌تواند مکانیسم ماشه را فعال کند»، اضافه می‌کند: «ایران هشدار داده در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه، در دکترین هسته‌ای خود بازنگری خواهد کرد. یک مقام ارشد ایرانی گفت که فعال شدن مکانیسم ماشه، مانع بزرگی برای حل مناقشه هسته‌ای به‌شمار می‌رود».
