گدایی در افغانستان؛ «از فقر اقتصادی تا حرفه‌ای برای امرار معاش» / گزارش افغانستان خبرگزاری بین المللی
شفقنا . ۱۴۰۳/۷/۳۰، ۷:۲۱
شفقنا افغانستان – پس از تسلط طالبان بر افغانستان، شمار افراد گدا در شهرهای مختلف این کشور، از جمله کابل پایتخت، افزایش چشم‌گیر یافت؛ گدایانی که همه‌جا دیده می‌شدند، از کنار جاده‌ها تا مقابل نانوایی‌ها و درب خانه‌ها.
به گزارش خبرگزاری شفقنا افغانستان، بیشترین افراد گدا را زنان، کودکان و افراد معتاد به مواد مخدر تشکیل می‌دادند.
طالبان برای جلوگیری از حضور گداها در جاده‌ها و مکان‌های عمومی شهرها، در اواسط سال ۱۴۰۲ خورشیدی برنامه‌ی جمع‌آوری گداها را از شهر کابل راه اندازی کردند و به سایر شهرها و استان‌ها گسترش دادند.
این برنامه بر اساس دستور هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان آغاز شد و او سپس فرمان خود در این زمینه را تبدیل به «قانون جمع‌آوری گداها و جلوگیری از گدایی» کرد.
در این قانون گدایی منع شده است و برای گدایان حرفه‌ای مجازات زندان درنظر گرفته شده است.
دفتر معاونت اقتصادی رییس‌الوزرای طالبان که مسئول تطبیق برنامه جمع‌آوری گداها در افغانستان، به تازگی اعلام کرده است که تا اکنون ۶۲ هزار و ۱۹۳گدا را از شهر کابل و نُه ولایت افغانستان جمع‌آوری کرده است.
«گدایی به دلیل فقر اقتصادی»
پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، این کشور دچار بحران بی‌سابقه و وحشتناک اقتصادی شد و میلیون‌ها خانواده توانایی تامین مخارج خود را از دست دادند.
فروپاشی اقتصادی افغانستان و در پی آن محدودیت‌های طالبان علیه زنان، از جمله بر زنان بی‌سرپرست و خانواده‌های که نان آور آنان زنان بودند، تأثیرات گسترده برجای گذاشت.
به این دلیل، شمار افراد گدا در پایتخت و شهرهای افغانستان هر روز رو به گسترش نهاد که خود وضعیت شهر در زیر سلطه‌ی طالبان را داد می‌زد.
آمارهای منتشر شده از سوی طالبان نشان می‌دهد که از مجموع افرادی که این گروه به عنوان گدا جمع آوری کرده‌اند، ۲۷ هزار و ۷۱۵ نفر آنان «گداهای مستحق» بوده‌اند.
مطابق قانون مصوب طالبان، افرادی که به دلیل نداشتن غذایی یک روز به فقر شدید به گدایی روی آورده باشند، «گداهایی مستحق» شناخته می‌شوند.
بر اساس قانون، طالبان باید برای «گداهای مستحق» معاش پرداخت کنند، عامل روی آوری آنان به گدایی را شناسایی و برطرف کنند و برای آنان زمینه‌ی کار و درآمد زایی فراهم کنند.
اما دفتر معاونت اقتصادی رییس‌الوزرای طالبان در گزارش خود به این مسئله اشاره نکرده است و مشخص نکرده است که این گروه به چه تعداد از گداهایی جمع‌آوری شده معاش پرداخت کرده است و این معاش چقدر بوده است.
«گدایی به عنوان یک حرفه»
آمارهای دفتر معاونت اقتصادی رییس‌الوزرای طالبان نشان می‌دهد که اکثریت افرادی که به عنوان گدا جمع‌آوری شده‌اند، «گداهای حرفه‌ای» بوده‌اند.
بر اساس آمار دفتر، از مجموع ۷۲ هزار و ۱۹۳ گدا، ۳۱ هزار و ۱۲۶ نفر آنان «گداهای حرفه‌ای» بوده‌اند.
مطابق قانون مصوب طالبان این نوع گدایی جرم است و برای آن مجازات زندان درنظر گرفته شده است.
باشندگان شهرهای افغانستان در سه سال اخیر شاهد افزایش این نوع گداها در شهرها، از جمله کابل پایتخت بوده‌اند.
بیشتر این نوع گداها را کودکان خردسال، افراد دارای معلولیت و معتادان مواد مخدر تشکیل می‌دهند که از سوی باندهای مافیایی استخدام و وادار به گدایی شده‌اند.
این گداها در بخش‌های مختلف شهرها، به صورت مرتب درب خانه‌ها را می‌زدند و درخواست کمک، از جمله آرد، و سایر اقلام مواد غذایی می‌کردند.
آنان همچنین در کنار جاده‌ها، مراکز تجاری بزرگ و اتوبوس‌های شهری، از مردم تقاضای کمک پول نقد می‌کردند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، باندها و گروه‌های مختلف جنایی این افراد را در بخش‌های مختلف شهرها مأموریت می‌دهند و در پایان روز، آنچه که جمع‌آوری کرده‌اند از آنان می‌گیرند.
این نوع گدایی یک ناهنجاری اجتماعی است که برخورد با آن می‌تواند به کاهش بزهکاری و جرایم در جامعه کمک کند.
«راهکار چیست؟»
بر اساس آمار طالبان، گداهای مستحق و حرفه‌ای علاوه بر کابل پایتخت، در استان‌های دیگر این کشور از جمله هرات، ننگرهار، خوست، پکتیا، لغمان، پروان، نیمروز، فاریاب و سمنگان جمع‌آوری شده‌اند.
این آمار همچنین نشان می‌دهد که کودکان بی‌سرپرست و افراد معتاد به مواد مخدر نیز یا مجبور به روی آوری به گدایی شده‌اند و یا از آن‌ها برای گدایی استفاده می‌شود.
جامعه شناسان گدایی را یکی از ناهنجاری‌های اجتماعی و عامل اصلی آن را ناتوانی حاکمان یک کشور در مدیریت اقتصادی و از بین بردن فقر می‌دانند.
بر این اساس، فقر اقتصادی و بیکاری گسترده در افغانستان باعث شده است که شمار افراد گدا، چه مستحق و چه حرفه‌ای در این کشور افزایش یابد.
برخلاف آنچه که طالبان تا اکنون انجام داده‌اند، اصلی‌ترین راهکار برای از بین بردن گدایی در افغانستان، ریشه‌کن کردن فقر و فراهم کردن زمینه‌ی کار و امرار معاش برای مردم است.
طالبان در سه سال اخیر نشان داده‌اند که نه تنها در زمینه‌ی ریشه‌کن کردن فقر و فراهم کردن زمینه‌ی کار برای مردم موفق نبوده‌اند، بلکه با اتخاذ سیاست‌های چون ممنوعیت کار زنان و مسدود کردن مشاغل تحت مدیریت آنان، باعث گسترش فقر و بیکاری در جامعه شده‌اند.
تا زمانی که گدایی به عنوان یک ناهنجاری اجتماعی ریشه‌یابی نشود و عوامل اصلی آن شناسایی و برطرف نشود، برخوردهای خشن و مقطعی کارآمد نخواهد و جلو افراد مجبور را نخواهد گرفت.
