دکتر مهدی زارع، زمینشناس و استاد دانشگاه، با انتقاد از بیتوجهی به بحران فرونشست زمین در کشور، این پدیده را چالشی جدی و در حال گسترش دانست که به دلیل برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی و نبود نظارتهای لازم، ایران را با تهدیدی بزرگ مواجه کرده است. او با مقایسه ایران و کشورهای اروپایی، بر لزوم شفافیت، مسئولیتپذیری و هماهنگی بینبخشی برای مدیریت این بحران تأکید کرد و خواستار اقدام مؤثر و همکاری رسانهها در اطلاعرسانی و تحلیلهای دقیق شد.
به گزارش رکنا، دکتر مهدی زارع، زمینشناس و استاد دانشگاه، در گفتوگو با خبرنگار رکنا از کمتوجهی مسئولان به معضل فرونشستهای پیاپی در کشور انتقاد کرد و گفت: «فرونشست زمین به یکی از چالشهای جدی و رو به گسترش در ایران تبدیل شده است و اثرات آن بهوضوح در سراسر کشور قابل مشاهده است. باوجود اینکه رسانهها بهطور مستمر شدت این بحران را گزارش میدهند، هنوز شاهد اقدامات مؤثر و درخور برای مقابله با این بحران در سطح کلان نیستیم.»
زارع در ادامه با مقایسه وضعیت فرونشستها در ایران و اروپا اظهار داشت: «این موضوع در مقایسه با کشورهایی که استانداردهای محیطی بالاتری دارند، بسیار نگرانکننده است. برای مثال، میزان فرونشست در ایران حدود ۷۵ برابر بیشتر از استانداردهای اروپایی است؛ اما هنوز معلوم نیست کدام نهاد یا سازمان مسئولیت جدی در این باره برعهده دارد.»
ضرورت یک رویکرد جامع برای حل بحران
این استاد زمینشناسی توضیح داد: «بررسیها نشان میدهد علت اصلی این فرونشستها، برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی است که خود وابسته به بحران آب در کشور است. بااینحال، جزئیات دقیق این پدیده و چگونگی وقوع آن در مناطق مختلف کشور همچنان بهدرستی مشخص نشده است.» وی افزود: «رسانهها بیشتر به طرح مسائل کلی نظیر خشکسالی و گرمشدن زمین میپردازند، اما برای ارائه راهحلهای عملی نیازمند تحلیلهای دقیق و جزئی هستیم.»
زارع با اشاره به موارد مشابه، نظیر دریاچه ارومیه، گفت: «مسئولان بهراحتی علل خشکی این دریاچه را به گرمایش جهانی و خشکسالی نسبت میدهند و از عواملی مانند صدور مجوزهای بیرویه برای سدسازی و سایر مداخلات انسانی که مستقیماً به خشکشدن دریاچه منجر شده، غافل میشوند. عدم توجه به این جزئیات و نادیدهگرفتن مسائل مدیریتی، موجب شده تا بحرانهای زیستمحیطی همچون فرونشست و خشکی دریاچهها به حاشیه رانده شود.»
شفافیت و مسئولیتپذیری، شرط لازم برای حل بحران
زارع تأکید کرد: «ضرورت دارد این مسائل بهصورت موردی و با دقت بررسی شود. در هر نقطهای که فرونشست رخ میدهد، باید مشخص شود که علت آن چیست و کدام نهاد یا فرد در بروز این مشکل نقش داشته است. تعیین دقیق مسئولیتها و شفافیت در فرایند تصمیمگیریها میتواند به شناسایی بهتر مشکل و ارائه راهحلهای مؤثر کمک کند.»
نیاز به مدیریت جامع و هماهنگی بینبخشی
زارع با تأکید بر ضرورت اتخاذ یک رویکرد جامع و سازماندهیشده در مقابله با بحران فرونشست، افزود: «این موضوع باید از سوی ریاست جمهوری و سازمانهای مرتبط از جمله وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی پیگیری شود. همکاری میان این نهادها برای مدیریت منابع آب و خاک ضروری است تا علاوه بر تأمین آب، به حفاظت از این منابع نیز توجه شود.»
نقش رسانهها در آگاهیبخشی و گزارشدهی دقیق
زارع همچنین با اشاره به نقش رسانهها در این بحران گفت: «رسانهها میتوانند با تولید محتوای مستند و کارشناسی، ابعاد مختلف این بحران را روشنتر کنند و راهکارهای مؤثری برای مقابله با آن ارائه دهند. بهعنوانمثال، تهیه گزارشهای مستند از مناطق دچار فرونشست و بررسی دقیق دلایل این پدیده، میتواند به مسئولان کمک کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.»
این استاد دانشگاه در پایان افزود: «فرونشست زمین یک بحران چندبعدی و پیچیده است که نیازمند توجه و مدیریت فوری است. تنها با بررسی جزئیات هر مورد و شفافیت در تصمیمگیریها میتوان به ارائه راهحلهای مؤثر و کارآمد امید داشت. این مهم با همکاری و هماهنگی میان همه نهادها و تلاش رسانهها در ارائه تحلیلهای دقیق و علمی محقق خواهد شد.»
