دیدار با اهالی نشر و قلم، مجلس انس است/ به همدلی حداکثری نیازمندیم

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو به نقل از ستاد خبری سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، ضیافت اصحاب نشر و قلم شامگاه چهارشنبه (۳۰ آبان ۱۴۰۳) با حضور سیدعباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عبدالحسین کلانتری؛ معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی رمضانی؛ مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و دبیر هفته کتاب سی‌وسوم، نیکنام حسینی پور؛ مشاور وزیر و رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی رمضانی؛ دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، سیدمجید پوراحمدی؛ مدیرعامل صندوق اعتباری هنر و جمعی از مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در هتل پارسیان انقلاب تهران برگزار شد. 

سیدعباس صالحی در این ضیافت گفت: دیدار با اهالی نشر و قلم، مجلس انس است، نه ارتباط کاری؛ چرا که در هشت سال فعالیت (۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰) در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خاطرات خوبی کسب کرده و دوستان خوبی هم در این حوزه پیدا کردم. به بسیاری از اهالی فرهنگ نیز یک عذرخواهی بدهکارم، چون دیدگاهم این بود که برای پدید نیامدن حواشی در فعالیت‌‌های مدیران دولت سیزدهم، از اهالی فرهنگ کمی فاصله بگیرم. بنابراین در این مدت کمتر با دوستان قبلی و قدیمی خود در این حوزه ارتباط برقرار کرده بودم. 

وی افزود: من همان سید عباس صالحی که بودم، هستم و خواهم بود. این میان مسئولیت‌هایی افزایش پیدا می‌کند و خداوند باید کمک کند که شرمنده خدا و خلق خدا نشویم. اهالی فرهنگ نیز به عنوان بازوان فعالیت و قوه‌های عاقله هم باید به من کمک کنند تا گامی را به پیش برداریم. در این فرصت باید از فعالیت‌ همه کسانی که در دوره‌های مختلف برای حوزه فرهنگ زحمت کشیدند نیز تشکر کنم، خصوصا دولت سیزدهم که رئیس آن دولت، شهید آیت‌الله رئیسی از دوستان قدیمی بنده بود و بیش از ۵۰ سال با او آشنایی داشتم. همچنین از وزیر وقت، محمدمهدی اسماعیلی و معاونت‌های او نیز تشکر می‌کنم. 

توجه به همگرایی در حوزه مشترکات 

صالحی عنوان کرد: آنچه متوجه می‌شوم - و این فهم تا وقتی که ناقض آن نیاید می‌تواند حجت باشد - این است که ما نیاز به همدلی بسیار حداکثری در فضای کلی جامعه و حوزه فرهنگ و هنر داریم و این اصل نخست است. اختلاف، دعوا و نزاع در شرایط امروز کشور غلط است و باید تا جایی که می‌توانیم همدلی خود را حداکثری و دل‌ها را با یکدیگر صاف کنیم. کشور به این اتفاق نیازمند است. حس من این است که ابرمسئله‌هایی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیدا کرده‌ایم که یک جناح، سلیقه و عقیده پاسخگوی آن نخواهد بود و همه باید دست به دست هم دهیم تا این مسائل پاسخی پیدا کند و حل شود. ممکن است اختلاف سلیقه‌هایی داشته باشیم، اما کنار هم قرار گرفتن است که شرایط خاص می‌تواند به کشور کمک کند‌. مهاجرت، مشکلات نوجوانان، گسست نسلی، آسیب‌های اجتماعی و... مشکل همه ماست و کسی نمی‌تواند آن را انکار کند. بنابراین به همدلی حداکثری نیازمندیم. 

وی ادامه داد: همگرایی در حوزه مشترکات نکته دیگری است که باید به آن توجه کنیم. مشترکات ما کم‌ نیست، اما چون بروز و ظهور اختلافات بیشتر است، مشترکات را کم‌ می‌بینیم. همگرایی در حوزه مشترکات ممکن و قابل تحقق است. اصل سوم نیز که باید به آن توجه کنیم، گفت‌وگو بر مبنای منطق و ادب است. به این سه اصل اعتقاد دارم و تصور می‌کنم در این شرایط، منطق حکمرانی کشور باید بر اساس آن باشد‌.

صنوف میانجی حکمرانی و مردم هستند 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت صنف‌ها در حکمرانی گفت: باور من این است که صنوف میانجی حکمرانی و مردم هستند. نباید صنوف را نهادهای صنفی را تخریب و تضعیف کنیم، چراکه به نهادهای میانجی نیاز داریم‌. حکمرانی توده‌ای همیشه خطرناک است، چرا که در مواردی مشخص نمی‌شود که توده‌ها بر تو مسلط می‌شوند یا تو بر توده‌ها حکومت می‌کنی. همیشه قدرت ارتباط با هزاران میلیون نفر وجود ندارد و نهادهای میانجی می‌توانند خط اتصال حکمرانی، مردم و ذی‌نفعان آن حوزه باشند. باور من این است که باید سعی کنیم به صنوف تشکیل شده توجه کنیم، چون کشور ما در گذشته در این حوزه یک تجربه ناکام و غلط را تجربه کرده است. صنوف با جریان‌های چپ مارکسیستی وارد ایران شدند و تصویر غلطی از سندیکاها به وجود آمد و تصور شد که رژیم پهلوی به نوعی با صنوف ارتباط برقرار کرده است و پس از انقلاب اسلامی، تحت شرایط شبزده و تند سالیان ابتدای انقلاب، نتوانستیم مواجهه درستی با صنف پیدا کنیم. 

صالحی اضافه کرد: حتما صنوف مشکلاتی دارند، اما به مرور می‌توانیم تجربه‌ای پیدا کنیم که چگونه نهادهای صنفی به صورت مقتدر، میانجی، مشارکت‌ کننده در سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی و با قدرت عمل در حوزه اجرا فعالیت کنند. 

وی با بیان اینکه با تمام وجود باور دارم که کار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نمایشگاه‌داری نیست، گفت: وقتی خود را با فعالیت‌های کوچک درگیر می‌کنیم، از فعالیت‌های اصلی حکمرانی صحیح غافل می‌شویم. حکمرانی صحیح، حکمرانی در نقطه‌های اصلی پیش رو بوده، نه در طول مسیر و اگر بدانیم نقطه‌های اصلی پیش رو کجا بوده و در آنجا مستقر شویم، حکمرانی اتفاق می‌افتد، اما اگر قدم به قدم تمام راه را حرکت کنیم، متوقف می‌شویم. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: در هیچ نظامی گفته نمی‌شود که حکمرانی فرهنگی رها شود، اما چگونگی این حکمرانی اهمیت دارد. آیا نحوه حمکرانی قدم به قدم، از مبدا تا مقصد که نتوانیم همه‌جا را تحت نظارت داشته باشیم و همه‌چیز به صورت کلی از بین برود صحیح است؟ این حکمرانی فرهنگی نیست. برخی ممکن است رویکردهای امثال بنده را به رهاسازی فرهنگی و امور تعبیر کنند، اما برداشت من این است که وقتی سه حوزه تصدی‌گری، تسهیل‌گری و تنظیم‌گری را به شکلی ترکیب کنیم و در همه‌جا حداکثری عمل کنیم، همه‌چیز را از دست می‌دهیم. حتی در یک خانواده کوچک اگر یک نفر بخواهد تمام فعالیت‌های فرزند خود را به صورت صددرصدی کنترل کند، کنترل را از دست خواهد داد. ما در مواجهه با فرزند خود، برای او حوزه‌های آزادی عمل برای آن برقرار می‌کنیم و این نحوه برخورد یک پدر و مادر مدبر است. حکمرانی در شکل کلان نیز نیازمند این است که بدانیم در کجا سفت و در کجا به صورت منعطف عمل کنیم. 

صالحی همچنین با اشاره به اینکه باید صنوف را تقویت کرد، گفت: نگاه من به صنوف نگاه تقویت‌کننده است. ما باید صنوف فراگیر داشته باشیم تا زمینه ایجاد کانون‌های فراگیر پدید آید و سپس اتحادیه‌ها شکل بگیرد. طبیعی است که در این مسیر باید ساز و کارها به گونه‌ای پیش برود که صنوف به شکل طبیعی، نه رانتی و گلخانه‌ای حرکت کنند. حس مجموعه افراد فعال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز باید این باشد که بدانیم ما تسهیلگر هستیم و به صورت عادلانه تسهیلگری انجام می‌دهیم. 

وی با بیان اینکه در مجموعه زنجیره حوزه نشر، فضای فعالیت اهالی قلم سخت است، گفت: در گذشته بخش قابل توجهی از اهالی قلم می‌توانستند از راه فعالیت خود در این حوزه ارتزاق کنند، اما اکنون شرایط سختی پیش آمده است و حتما باید اهتمام بیشتری نسبت به آن داشته باشیم. 

تشکیل شورای هم‌افزایی وزارتخانه‌های فرهنگی کشور 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه سرانه مطالعه مورد دغدغه همه است و فضای اندیشیدن پیرامون این مسئله نیازمند ارتباطات بین دستگاه‌های فرهنگی است، گفت: خوشبختانه یک‌ماه است که شورای هم‌افزایی وزارتخانه‌های فرهنگی کشور را تشکیل داده‌ایم که دبیرخانه آن در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مستقر است. تفاهم‌نامه‌ای داخلی با وزارت‌های آموزش و پرورش، ورزش و جوانان، علوم و تحقیقات و فناوری، میراث فرهنگی و گردشگری منعقد شده و موضوعاتی را مورد بررسی قرار داده‌ایم. 

صالحی افزود: به دلیل اینکه مسائل اقتصادی، مسائل اولیه همه دولت‌ها بوده است، معمولا دولت صحنه حوزه اقتصاد است و شورای اقتصاد دولت، شورای اصلی موضوعات است. در این شرایط به دنبال این هستیم که شورای فرهنگی و اجتماعی دولت‌ها به میزان شورای اقتصاد اهمیت پیدا کند و میان آن‌ها توازن ایجاد شود. اگر پیوست‌ها به اتصالات فرهنگی وجود نداشته باشد، حوزه اقتصاد مسیری را که تاکنون رفته، طی می‌کند. بخش مهمی از ناکامی ما در توسعه اقتصادی نیز به این دلیل است که در کنار آن یک نگاه فرهنگی و اجتماعی منسجم وجود نداشته است. بنابراین امیدوارم که بتوانیم در شورای هم‌افزایی وزارتخانه‌های فرهنگی کشور برخی از دغدغه‌ها را برطرف و شرایط بهتری پیدا کنیم. 

باید برای به‌روزرسانی و اصلاح قوانین تلاش کرد

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت اصلاح قوانین اشاره کرد و ادامه داد: از آن‌ کسانی نیستم که بگویم کشور حکمرانی فرهنگی و رعایت اخلاق را لازم ندارد، چراکه لازم است و قانون کشور تا زمانی که وجود دارد باید مورد احترام قرار گیرد و معتقدم قانون بد بهتر از بی‌قانونی است. در بی‌قانونی نمی‌دانیم باید چگونه عمل کنیم و موجب اختلال اجتماعی می‌شود. اما این اشتباه است که طبق روشی عمل کنیم که ۳۰ سال پیش طبق آن عمل می‌کردیم. اگر تغییرات اجتماعی پدید آمده و آن روش گذشته ناکام است، ادامه دادنش را متوجه نمی‌شوم. حتما باید به تناسب تغییرات اجتماعی و فناورانه، روش‌های ما تغییر کند. 

وی افزود: خط قرمزهایی وجود دارد که نباید از آن‌ها عبور کرد، اما اگر تصور می‌کنیم تغییرات اجتماعی و فناورانه و... اتفاقاتی به وجود آورده و قانون مانع است، باید با همفکری جمعی برای اصلاح قانون تلاش کنیم که نیازمند پژوهش‌ها و گفت‌وگوهایی است که بتواند از منطق تغییر دفاع کند. چون در ۲۰‌ سال گذشته نحوه ممیزی تغییر نکرده، همچنان باید در همان فضای گذشته حرکت کنیم؟ حتما این‌گونه نیست و باید دست به دست یکدیگر دهیم تا جایی که اصلاحیه‌های قانونی لازم دارد، انجام شود. 

صالحی ادامه داد: برخی ممکن است اصل اول را بر این بدانند که باید در حوزه خط قرمزها احتیاط به عمل بیاورند و اگر یقین پیدا نکنند که چیزی صحیح است، احتیاط می‌کنند. نگاه دیگری نیز وجود دارد که اصل اول آن توجه به حقوق شهروندی، حقوق ناشر و حقوق مولف است که اگر در موضوعی به یقین و اطمینان قابل اعتماد نرسیدیم، حق نداریم با حق‌الناس مواجهه برقرار کنیم‌. برخی نظرات سلیقه‌ای است و هرچند نمی‌توان سلیقه‌ها را یکسان کرد، اما می‌توان آن را قالب‌دهی کرد. باید سوءتفاهم‌های پیرامون ممیزی را به حداقل برسانیم. 

کتاب بسط وجود آدمی است 

عبدالحسین کلانتری، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این ضیافت به ایراد سخن پرداخت و گفت: طی جلساتی که در خدمت اهالی معزز و محترم حوزه کتاب از جمله مولفان، مترجمان، شاعران، نویسندگان و ناشران تا توزیع‌کنندگان و حتی دایره‌ای از مصرف‌کنندگان رسیدم، در جریان مشکلات حوزه نشر قرار گرفتم و اگر از آن‌ها صورت‌بندی دقیقی انجام دهیم و بتوانیم آن‌ها را به دقت مورد موشکافی قرار دهیم، با استعدادها، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موجود در کشور و با گفت‌وگو، اتکا به شواهد، تجارب گذشتگان و سایر کشورها می‌توانیم مسائل را حل کنیم. 

وی افزود: کتاب نیاز امروز جامعه ما و بسط وجود آدمی است و تمدنی که در آن زیست می‌کنیم ثمره این کتاب است‌. لذا هرچقدر کتاب را تکریم کنیم، وجود انسان و تمدن را تکریم کرده‌ایم. کتاب حلال مشکلات است و می‌تواند اندیشه‌های ما را به تصویر کشد و فرصتی برای گفت‌وگو و همدلی فراهم کند. بر همین اساس امسال شعار هفته کتاب «خواندن برای همدلی» شد. خواندن ما را با نویسنده‌ای که خود برآمده از متن جامعه است، هم‌افق می‌کند. بر این اساس ما با مطالعه ریشه در متن جامعه می‌دوانیم و تاثیر بر روی جامعه می‌گذاریم. کتاب حلقه گمشده جامعه ماست و باید آن را احیاء کرده و بیشتر در متن جامعه تکثیر کنیم.

برای جلوگیری از تولید و عرضه کتب غیرقانونی اقدام شود 

ابراهیم کریمی زنجانی، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیز در بخش دیگری از این آیین برای حاضران سخن گفت. وی در سخنان خود با اشاره به اهمیت قطعیت بخشیدن به معافیت مالیاتی ناشران و کتابفروشان، گفت: متاسفانه وحدت رویه در حوزه‌های مختلف مالیاتی وجود ندارد و حل این مشکل نیازمند توافق وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با مسئولان رده‌بالای وزارت اقتصاد و دارایی است. همچنین ارتقاء نقش اتحادیه و کتابفروشان به عنوان مهم‌ترین نهاد قانونی و صنفی صنعت نشر با مشارکت، مشاوره و واسپاری برخی از امور امکان‌پذیر خواهد بود که نیاز آن وجود دارد. 

وی افزود: همان‌گونه که معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متذکر شد، منطق عرصه فرهنگ، گفت‌وگو و استدلال است و هدف و ابزارهایی متفاوت از عرصه‌های سیاسی و اقتصادی دارد. با اشاره و تایید این نکته تاکید می‌کنم که کتاب و کتابخوانی به عنوان مهم‌ترین عرصه فرهنگی به سختی مورد تهدید و آسیب سودجویان بی‌فرهنگ قرار گرفته و پدیده‌های شوم کتاب‌های قاچاق، کپی‌کاری و بدلی با تخفیف‌های بی‌رویه، صنف را دچار مشکل کرده و جایگاه کتاب و قداست آن را نزد عموم پایین آورده است. بنابراین لازم است برای جلوگیری از تولید و عرضه کتاب‌های غیرقانونی و غیرمجاز، خصوصا در عرصه فضای مجازی اقدامی صورت بگیرد. 

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان بیان کرد: سهمیه ارزی که از سال ۱۴۰۱ برای تخصیص کاغذ به ناشران داده شده، تاکنون در عمل محقق نشده تا موجب کمک به ناشران و کاهش بهای کتاب برای مخاطب شود و خواستار پیگیری آن هستم. همچنین با توجه به تاثیر مخرب و ویرانگر تورم و نقدینگی ناشران و کتابفروشان در صورت امکان خواستار فراهم ساختن اختصاص تسهیلات بانکی با نرخ ترجیحی و توزیع عادلانه آن هستم. پیگیری شفافیت در خرید کتاب برای تجهیز کتابخانه‌های عمومی نیز دغدغه دیگری است که انتظار پیگیری داریم.

باید نهادهای غیردولتی فرهنگی در سیاست‌گذاری فرهنگ سهیم باشند 

فریدون عموزاده خلیلی، رئیس هیات‌مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان نیز به عنوان یکی دیگر از سخنرانان این ضیافت گفت: دکتر سید عباس صالحی به عنوان یک شخصیت متخلق به اخلاق، مادامی که پست مدیریتی داشته سعی کرده که ارتباط خود را فارغ از محدوده‌های مدیریتی با اصحاب فرهنگ حفظ کند. این یک اتفاق خوب است. به عنوان یکی از نویسندگان که در یکی از نهادهای غیردولتی اهل قلم فعالیت می‌کنم از دکتر صالحی می‌خواهم همچنان که در تجربه گذشته فعالیت، تلاش داشتند تا نهادهای غیردولتی فرهنگی در سیاست‌گذاری فرهنگ سهیم باشند، در دوره جدید نیز این موضوع تقویت شود، چراکه منطق ایجاب می‌کند تجربه موفق ایشان ادامه پیدا کند. همچنین خواهشمندم مشکلاتی که اهالی قلم دارند، مرتفع شود. 

وی با بیان اینکه درهای مدرسه به روی کتاب بسته است و فقط آموزش رسمی به دانش‌آموزان داده می‌شود، ادامه داد: تعریفی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از ابتدا داشته این بوده که نهادی غیررسمی برای کمک به تربیت و پرورش خلاقیت کودکان است، اما متاسفانه این نهاد را رسمی کرده‌، آن را ذیل فعالیت‌های آموزش و پرورش برده‌ایم و عملا آن را بی‌خاصیت کرده‌ایم. از کانون نمی‌توان دیگر این انتظار را داشت که موجب خلاقیت کودکان شود، چرا که سیستم آموزش و پرورش رسمی به شکل دیگری است. 

رئیس هیات‌مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان اضافه کرد: در سال ۱۹۱۱ در شیکاگو دست‌اندرکاران بررسی کردند که چه کاری انجام دهند که کودکان آن‌ها به ایالت و کشور خود دلبستگی پیدا کنند. به این نتیجه رسیدند کتابی تصویری تعریف کنند و آن کتاب سال‌ها تجدید چاپ شد و پس از اینکه در سال ۱۹۴۱ بررسی کردند و متوجه شدند دلبستگی آن کسانی که کتاب را مطالعه کرده‌اند به کشور خود بیشتر شده است‌. یعنی آن‌ها به کودکان هویت بخشیدند. بنابراین ادبیات می‌تواند به کودکان هویت ببخشد و باید پیگیری شود.

ساماندهی وضعیت حقوق مولف

فاطمه راکعی، مدیرعامل انجمن شاعران ایران نیز از دیگر سخنرانان این ضیافت بود. وی در بخشی از سخنان خود گفت: ایران را از دیرباز به عنوان مهد شعر می‌شناسند و به دلیل ویژگی مهم‌ آن‌ که ایجاز است، می‌تواند در حداقل تعداد کلمات بیشترین حرف را به تاثیرگذارین‌ شکل بزند. همچنین شاعران جهان یک میراث مشترک را پاسداری می‌کنند که آن مهربانی است؛ بر این اساس دانستن اهمیت شعر و همگانی کردن آن می‌تواند به بهترین شکل به عنوان میراث شاعران به صلح جهانی کمک کند. همچنین در دنیای پرفشار و پرتنش امروز، شعر با توجه به عواطف اصیل انسانی می‌تواند به آرامش بخشیدن به جوامع کمک کند. 

وی افزود: اهتمام به نقد و معرفی علمی آثار گران‌سنگ شعر فارسی اعم از کهن و معاصر یکی از انتظارات ماست. پژوهش‌های کمی به صورت دانشگاهی و به صورت هدفمند ویژگی‌های شعری و خلاقیت شاعران را مورد بررسی قرار داده‌اند و جا دارد که رشته‌هایی تاسیس شود تا محتوا، اشعار و تکنیک‌های شاعران بزرگ تدریس شود. همچنین تلاش برای همگانی کردن شعر با استفاده از ابزارهای نوین، اهتمام به نقد و معرفی شعر زنان، اقوام، جهان و جوان، توسعه و تقویت نشریه‌های حوزه شعر، ساماندهی وضعیت حقوق مولف، فراهم اوردن تعامل شاعران ایران و جهان و ساماندهی وضعیت ممیزی از جمله انتظارات دیگر است.

می‌توان با حمایت بخش خصوصی درآمد صنعت چاپ را افزایش داد 

بابک عابدین، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ در ادامه این نشست با بیان اینکه صنعت چاپ همچون پلی استوار، میراث فکری و فرهنگی را از گذشته به امروز رسانده و مسئول انتقال این گنجینه به آیندگان است، گفت: این صنعت با حدود ۱۰۰ هزار نیروی کار مستقیم و غیرمستقیم کشور، نقشی بی بدیل در اقتصاد فرهنگ ایفا می‌کند. امروز ایران با وجود مشکلات، تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی در میان ۱۰ کشور نخست منطقه از نظر ظرفیت چاپ قرار دارد، اما این جایگاه نیازمند توسعه و ارتقاء زیرساخت‌های فناورانه است تا بتواند با رقبای بین‌المللی رقابت کند. 

وی افزود: صنعت چاپ در سال ۲۰۲۴ حدود هزاروصد میلیارد دلار درآمد جهانی دارد و در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، درآمد این صنعت ۷۰ میلیارد دلار است که ۵۰ درصد از این ۷۰ میلیارد دلار متعلق به کشور ترکیه است که در ظرفیت آنقدر از ما پیش نیفتاده، اما با حمایت‌هایی که از این صنعت در ترکیه می‌شود، توانسته تا حدود ۱۵ میلیارد دلار به اروپا صادرات داشته باشد. ما نیز در ایران می‌توانیم با استفاده از حمایت‌های بخش خصوصی، درآمد ایران در صنعت چاپ را افزایش بدهیم. ارزش کل صنعت چاپ در کشور حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورده شده و بیش از ۵ هزار واحد چاپی در کشور وجود دارد که بخش مهمی از آن‌ها در حوزه نشر و بسته‌بندی فعال هستند. صادرات محصولات چاپی و بسته‌بندی ایران در سال گذشته به ۲۳ کشور جهان، به ویژه کشور‌های همسایه انجام شده و رشد ۱۵ درصدی ریالی را تجربه کرده است. 

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ اضافه کرد: از بدو شروع اقتصاد مقاومتی، در اجرای سیاست‌های دکتر سیدعباس صالحی، دفتر امور چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حکمرانی را با کارشناسان صنعت چاپ به اشتراک گذاشته و با استفاده از کارشناسان، در کلیه موارد از ورود کالاهای چاپی که امکان تولید آن در کشور فراهم بوده ممانعت به عمل آورده که جای تشکر دارد. 

عابدین ادامه داد: در دنیای امروز ضرورت کاهش مصرف انرژی و حفاظت از محیط زیست ما را به سمت استفاده از فناوری‌های چاپ سبز و مواد قابل بازیافت هدایت کرده است و در ایران نیز در این حوزه گام‌های نخستین را برداشته و امیدوارم با حمایت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تشکل‌های صنفی این تحول تسریع شود.

برای حفظ شعر باید حرمت شاعران را حفظ کرد 

علی‌محمد مودب، مدیرعامل موسسه فرهنگی شهرستان ادب نیز در این ضیافت بیان کرد: شعر ثروت ملی ماست و بیش از هر هنر دیگری در شعر سرمایه داریم‌. هنرهای دیگر مانند سینما و موسیقی نیز اگر می‌خواهد ایرانی باشد باید خود را به شعر عرضه کند و خود را با شعر بسنجد. حفظ شعر به عنوان ثروت ملی نیز به این وابسته است که حرمت شاعرها حفظ شود. شاعرها سرمایه مهم تمدنی ما هستند و باید به آن‌ها فکر کرد، اما متاسفانه آموزش و پرورش رسمی ما، شعر را به عنوان چشمه زاینده فرهنگ ایران به رسمیت نمی‌شناسد. 

وی افزود: ایده‌هایی داریم که ادبیات خلاق وارد دانشگاه‌ها و نظام آموزشی شود، چرا که باید در این حوزه کار کرد. همچنین باید توجه کرد که تولید و کتاب تحت تاثیر فضای مجازی قرار گرفته است و ناشر به این توجه می‌کند که چه میزان لایک می‌گیرد و در این بین شاعر فرهیخته گاهی عقب می‌ماند چراکه به دنبال لایک و بازدید نبوده است. بر همین اساس بسیاری از شاعران درجه یک امروز ما سال‌هاست کتاب جدید چاپ نکرده‌اند و این بحران واقعی در حوزه ترویج شعر است. 

اقدام دولت شهید رئیسی در زمینه کاغذ ادامه پیدا کند 

میثم نیلی؛ مدیر عامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی نیز به عنوان یکی دیگر از سخنرانان این ضیافت گفت: رهبر معظم انقلاب چندین سال پیش فرمودند که دولت‌ها باید مکمل یکدیگر باشند، نقاط قوت را حفظ کنند و نقاط ضعف را برطرف کنند که این منطق پیشرفت است. دولت ناتمام شهید سید ابراهیم رئیسی در زمینه‌هایی حرکت رو‌به‌جلویی را پایه‌گذاری کرد و سعی کرد ضعف‌ها را نیز برطرف کند. کاغذ موضوعی است که دولت شهید رئیسی در آن حرکتی درست و اصولی آغاز کرد و به‌جاست که ادامه پیدا کند. 

وی افزود: خبرهایی مبنی بر تعطیلی دفتر سلولزی وزارت صمت و مناقصه برای واردات ۶۰ هزار تن کاغذ خارجی شنیده‌ایم که نگران کننده است. همچنین موضوع حمایت از تولید در جهت برطرف کردن خلاءهای جامعه و نسل نو، از گذشته از سخنان دکتر عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و در مراسم رونمایی از آخرین تقریظ مقام معظم رهبری نیز اشاره کردند که مخاطب ما نیاز به معنویت حرکت آفرین دارد. بر این اساس ما ناشران هم وظیفه داریم در این جهت حرکت کنیم، چراکه جامعه جهانی تشنه این معارف است. حفظ شفافیت از موارد دیگری‌ است که باید به آن توجه کرد. همچنین موضوع فلسطین و بیداری که در جهان اتفاق افتاده، نیازمند توجه ویژه‌ای است و باید به این کار به عنوان یک پروژه جمعی و صنفی نگاه کرد.

فرهنگ در حاشیه قرار گرفته است 

محسن پرویز، از موسسان انجمن قلم ایران نیز در این آیین گفت: اگر می‌خواهیم بخشی از حوزه فرهنگ که شامل تئاتر، سینما و فرهنگ عمومی می‌شود تقویت شود، حتما باید تلاش کنیم که حوزه داستان تقویت شود. داستان پشتوانه همه این‌هاست و با شرایط موجود نمی‌توان توقع داشت که این حوزه قوی‌تر از گذشته عمل کند. 
وی افزود: به عنوان کسی که ۴۲ سال از فعالیتم در عرصه فرهنگ می‌گذرد، این را عرض می‌کنم که متاسفانه همه با وجود اینکه اعتقاد راسخ داریم که مسئله فرهنگ مسئله اصلی و اساسی همه عرصه‌های دیگر است، پرداختن به این حوزه در سطح کلان در حاشیه قرار گرفته است. 

محمدرضا توکل صدیقی؛ مدیر انتشارات صابرین نیز طی سخنانی اشاره کرد: در دوره گذشته فعالیت دکتر صالحی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حضور بدنه صنف و تشکل‌های حوزه فرهنگ در فعالیت‌های فرهنگی مخصوص کتاب پررنگ و از ظرفیت صنف بیش از گذشته استفاده شد. بنابراین انتظار داریم در این دوره از تجربه‌های صنف در عرصه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی بیش از گذشته استفاده شود تا تاثیرات عمیق‌تری در حوزه فرهنگ داشته باشد. همچنین یکی از مسائلی که در حوزه کتاب کودک شدت گرفته، ممیزی کتاب کودک است. برخی سخت‌گیری‌های غیرکارشناسانه باعث شده تا به این حوزه آسیب وارد شده و تولید کتاب داخلی کاهش یابد‌. امیدوارم این مشکل رفع شود.

سعید جلالی، مدیر انتشارات ستوده در آذربایجان شرقی نیز در این ضیافت گفت: اصحاب نشر از دکتر صالحی همیشه به نیکی یاد خواهند کرد. از پیش از تغییر نام وزارتخانه به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درحال فعالیت در حوزه نشر هستم و طی این مدت ۱۴ وزیر آمده و رفته‌اند که برخی از آن‌ها موفق و برخی ناموفق بوده‌اند. این بین حضور دکتر سید عباس صالحی برای صنعت نشر مایه امید است. وزیران در ۱۰۰ روز نخست فعالیت خود دارای کارنامه هستند. در این مدت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دو کار بسیار مثبت انجام داده است. ابتدا اینکه در بین اصحاب هنر، فرهنگ و حوزه نشر موجب تحرک و امیدآفرینی شده و سپس اینکه معاون فرهنگی زیرکی مانند دکتر عبدالحسین کلانتری را از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آورده است. 

وی افزود: مستحضر هستید که ناشران با سعی و تلاش خود و علی‌رغم فقدان مهرها و در فراز بیم و امیدها ادای دین خود را به اجتماع انجام داده‌اند. توسعه با اثربخشی نشر و توسعه کتابخوانی ممکن است و پس از جنگ جهانی دوم که توسعه پایدار آغاز شد، کشورهایی موفق شدند که سرانه کتابخوانی بالایی داشتند.

این ناشر ادامه داد: دکتر عبدالحسین کلانتری گفته است که با گوشت، پوست و استخوان با مسائل حوزه فرهنگ آشناست، اما پس از آن دست بر آسیب‌شناسی صنعت نشر گذاشته و گفته است تحول در حکمرانی فرهنگ یک امکان نیست، بلکه یک ضرورت تاریخی برای بقاء است. این جمله را با خط نستعلیق خواهیم نوشت و برایشان می‌فرستیم تا یادشان بماند. همچنین ایشان زیرکانه و با هوشمندی علمی دو تکلیف برای ناشران مشخص کرده است که اقتضائات در نظر گرفته شود و حوزه نشر افق‌های جدیدی برای خود باز کند.

جلالی درباره انتظارات خود از دوره جدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: اطلاع داریم که موضوعاتی مانند مالیات موضوعاتی نیست که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به تنهایی تصمیم بگیرد، اما انتظار داریم راهبردها و اولویت‌ها حالت عملی به خود بگیرد. اسناد بالادستی نشر سه مورد است که می‌خواهیم برای نشر لحاظ شود؛ ابتدا برنامه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمان اخذ رای اعتماد و سپس وظایف و مسئولیت‌های دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی و آنچه ذیل حکم دکتر عبدالحسین کلانتری نوشته شده است.

مریم جدلی؛ مدیرعامل انجمن فرهنگی زنان ناشر نیز در این آیین در خصوص نحوه خدماتی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ارباب رجوع ارائه می‌‌دهد، گفت: در بسیاری از موارد کارها به صورت منظم انجام می‌شود، اما وقتی کار به سامانه‌های الکترونیکی سپرده می‌شود، گاهی فعالیت دچار اختلال می‌شود‌. امیدوارم سهولت بیشتری در این راستا ایجاد شود. 

وی افزود: در سال‌هایی که در انجمن فرهنگی زنان ناشر فعالیت می‌کنم، با همراهی بانوان سعی کرده‌ایم کارهایی انجام دهیم تا رقابت برای همه ایجاد شود اما بارها پیش آمده که متوجه شده‌ایم در اخذ وام‌ها و تسهیلات، آقایان سبقت بیشتری از ما دارند. شاید  مسئولان اعتماد بیشتری به آن‌ها دارند و تصور می‌کنند ما نمی‌توانیم از امکانات به خوبی استفاده کنیم و از آن برای ارتقاء کیفی کار خود از آن بهره‌مند شویم. البته به این موضوع بی‌توجه نیستیم که نباید دائما مطالبه‌گر باشیم و باید از تمام مسئولانی که تاکنون در عرصه فرهنگ فعالیت کردند، تشکر کنیم.

سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران که با شعار «خواندن برای همدلی» از ۲۳ آبان (۱۴۰۳) شروع شده بود، چهارشنبه سی‌ام آبان (۱۴۰۳) به کار خود پایان داد.