گشت و گذار در یک بازار تخصصی

 بدعهدی بیمارستان‌ها در پرداخت مطالبات

شاید بتوان گفت قدیمی‌ترین فروشنده کالاهای طبی در خیابان چمران محمد سرشار است. او ۴۴ سال پیش فعالیت خود را در این حوزه شروع کرد و یکی از بنیانگذاران اتحادیه فروشندگان تجهیزات پزشکی خراسان رضوی بوده و هنوز هم در این حوزه فعالیت می‌کند.

سرشار که در تمام نمایشگاه‌های تجهیزات پزشکی حضور داشته است، معتقد است می‌توان از نمایشگاه به عنوان یک پژوهشکده، مکانی برای ارائه نوآوری‌ها و اختراعات طراحان استفاده کرد و صرفا به جنبه اقتصادی آن اکتفا نکرد.

سرشار می‌گوید: زمانی که من وارد حوزه کالاهای طبی شدم تعداد فروشگاه‌های عرضه تجهیزات پزشکی در مشهد به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسید و امروز شاهدیم تعداد این فروشگاه‌ها به ۷۰۰ واحد می‌رسد. پیش از تاسیس اتحادیه صنف تجهیزات پزشکی این فروشنده‌ها عضو اتحادیه فروشندگان لوله و لوازم بهداشتی بودند. در آن سال‌ها تلاش کردیم تا تعداد اعضای اتحادیه فروشندگان تجهیزات پزشکی به حدنصاب برای تشکیل یک اتحادیه مستقل برسانیم. پس از تاسیس اتحادیه اساسنامه آن تدوین شد تا برای افرادی که مایل به فعالیت در این حوزه هستند طبق اساسنامه جواز کسب صادر شود.

این فعال حوزه تجهیزات پزشکی معتقد است صنف فروشندگان کالاهای پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی یک حوزه تخصصی بوده و با سلامت و جان انسان‌ها ارتباط مستقیم دارد از این رو یکسان دیده شدن آن با سایر صنوف از سوی مسئولان کار خطرناکی بوده و جذب افراد غیرمتخصص در این حوزه معقول نیست و ممکن است ضرر و زیان‌های غیر قابل جبران به بار می‌آورد.

او می‌افزاید: در واقع متقاضیان صدور جواز کسب در حوزه تجهیزات پزشکی باید دارای  اطلاعات فنی در این حوزه بوده و یا در فروشگاه کالای طبی شاگردی کرده باشند و به لحاظ اخلاقی، روحی، جسمی و اطلاعاتی مورد تایید قرار گیرند اما اکنون متاسفانه به این شرایط خیلی توجه نمی‌شود و متقاضیان از طریق سامانه برای صدور جواز کسب ثبت نام و شروع به کار می‌کنند.

سرشار با گلایه از بدعهدی بیمارستان‌ها در پرداخت مطالبات فروشندگان ملزومات و تجهیزات پزشکی می‌گوید: زمان دریافت مطالبات ما از بیمارستان‌ها یک تا ۲ سال به طول می‌انجامد که با توجه به تورم ۳۵ تا ۴۰ درصدی در جامعه، فروشگاه‌ها را با مشکلات عدیده‌ای در جایگزین کردن کالاها مواجه می‌کند. به عقیده من مسوولان می‌توانند برای حل مشکلات با تشکیل اتاق فکر از تجربه افرادی که به اصطلاح در این حوزه استخوان خُرد کردند برای ارائه نظرات کارشناسی استفاده کنند.

او پیشنهاد می‌دهد که دانشگاه علوم پزشکی مشهد در جذب بودجه بیشتر تلاش کند. ضمن اینکه مسوولان بالادستی هم در اختصاص بودجه به مشهد جمعیت شناور ۲تا ۳ میلیون نفری این شهر را در نظر داشته باشند.

وی فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی پزشکی که به عنوان مسوولان فنی در شرکت‌ها استخدام می‌شوند را فاقد کارآیی وتجربه لازم می‌داند و توصیه می‌کند برای بهره‌گیری منطقی از تخصص این افراد، حمایت اساسی صورت گیرد.

سید حسن سیاسی از دیگر پیشکسوتان عرضه کننده کالاهای طبی در مشهد است که از سال ۱۳۵۸ در تربت حیدریه فعالیت خود را آغاز کرده و از سال ۱۳۶۲ در خیابان چمران مشهد فعالیت خود را ادامه داده است.

هر روز کسب یک تجربه جدید

سیاسی با مروری بر وضعیت عرضه تجهیزات پزشکی در آن سال‌ها می‌گوید: در آن زمان ۶ -۷ مغازه در خیابان چمران و در کل مشهد حدود ۱۷ مغازه کالاهای طبی وجود داشت. به تدریج با افزایش مغازه‌ها به ۲۵ واحد به لطف مرحوم دکتر لطفی، اتحادیه تجهیزات پزشکی شکل گرفت و سرهنگ پرویزی به عنوان اولین رییس آن انتخاب شد.

او می‌افزاید: در آن سال‌ها تنوع اقلام تجهیزات و ملزومات پزشکی، اندک بود از این رو در فروشگاه‌ها هر نوع کالای طبی موجود بود اما امروز به دلیل عرضه انواع متنوعی از کالاها و ملزومات پزشکی، فروشگاه‌ها به رسته‌های عرضه کالاهای شیمیایی، ارتوپدی، آزمایشگاهی، دندانپزشکی و غیره به صورت تخصصی تقسیم شده است.

این پیشکسوت حوزه تجهیزات پزشکی معتقد است اگرچه ۴۰ سال در حوزه تجهیزات پزشکی سابقه دارد اما هر روز یک تجربه تازه در این حوزه کسب می‌کند زیرا اگر علامه دهر هم باشی، علم و فناوری در دنیا به حدی در حال پیشرفت است که همیشه باید برای بروز بودن و بهره‌گیری از اطلاعات جدید تلاش کنی.

او که در حوزه تولید لوازم ارتوپدی نیز فعالیت دارد، حضور در نمایشگاه‌ها را تاثیر مثبتی در رونق بازار دانسته و می‌گوید: ما در سال‌های اخیر در تمام نمایشگاه‌های تجهیزات پزشکی مشهد غرفه داشتیم و این امر سبب شده تا با مشتریانی به خصوص از استان‌های شرق کشور باب آشنایی باز شود.

سیاسی به جوان‌ترهایی که علاقمند به فعالیت در حوزه تجهیزات پزشکی هستند توصیه می‌کند برای کسب موفقیت در هر شغل و حرفه‌ای به دنبال اعتبار و تجربه باشند و به خاطر داشته باشند که دارا بودن سرمایه فقط ۱۰ درصد از موفقیت در این راه را تضمین می‌کند و ۹۰ درصد موفقیت مرهون اخلاق خوب، عرضه محصولات با کیفیت و قیمت‌گذاری عادلانه است.

برخی ویلچرها قابل عرضه نیستند

در ادامه گشت و گذارم در بازار تجهیزات پزشکی به سراغ فروشگاهی که عمده محصولات آن لوازم توانبخشی به ویژه ویلچر است، می‌روم. حسین کشاورز که ۳۰ سال است در خیابان چمران به عرضه کالاهای طبی مشغول است، می‌گوید: عمده محصولات ما در حوزه توانبخشی مانند ویلچرهای ساده و برقی و بالابرها است. با توجه به افزایش آمار سالمندان در جامعه مشتریان بیشتر به دنبال خرید دستگاه اندازه‌گیری فشار خون و تست قند خون و نیز ویلچر حمام هستند.

او می‌گوید: بازدید از نمایشگاه‌ها راهی برای آشنایی ما با منابع و سرچشمه تولیدکنندگان این حوزه و خرید مستقیم از آنان، ارزیابی و مقایسه قیمت محصولات مختلف و همچنین آشنایی با همکاران جدید است.

کشاورز معتقد است گرانی و افزایش قیمت‌ها بازار تجهیزات پزشکی را سنگین کرده است، گاهی هر یکی دو روز قیمت‌ها بالا می‌رود و این گرانی‌های بی‌رویه سبب کاهش قدرت خرید مردم شده است.

او اذعان می‌کند: به دلیل تحریم‌ها واردات کالاها کم شده و متاسفانه بعضی از تولیدات داخلی هم کیفیت نمونه خارجی را ندارند. برای مثال ما نوعی ویلچر و برانکار تولید داخلی داریم که باز کردن و استفاده از آن‌ها بسیار مشکل است، به همین دلیل به هیچ وجه قابل عرضه نبوده و سالهاست در مغازه انبار شده است زیرا مشتری به دنبال محصول با کیفیت است البته ما نمایندگی یک شرکت تولیدی تهران را نیز داریم که محصولات آن بسیار با کیفیت هستند و هر روز هم بهتر می‌شوند.

دستگاه تست قند خون باید رایگان باشد

جواد حکاک دیگر عرضه کننده تجهیزات پزشکی در مشهد بازار کالای طبی را با بازار طلا و سکه مقایسه کرده و می‌گوید: قیمت‌ها مرتبا در حال نوسان هستند و جایگزین کردن اجناس به دلیل گرانی سرسام‌آور بسیار مشکل شده است.

او که در فروشگاه خود انواع دستگاه‌های تست قند خون را عرضه می کند از کمیابی نوار این دستگاه‌ها شکایت کرده و می‌افزاید: در حالی‌که سال‌های اخیر هر روز به تعداد بیماران دیابتی افزوده می‌شود و مردم مجبور به خرید دستگاه تست قند خون هستند اما متاسفانه هر دستگاهی که از سوی شرکت‌ها وارد بازار می‌شود در ابتدا نوارهای آن موجود است اما پس از اینکه جنس در بازار به اصطلاح جا افتاد، نوارها در بازار ناپدید می‌شوند و شرکت‌ها که باید جوابگوی تامین آن باشند در عرضه آن کوتاهی می‌کنند و ما ناچاریم از دستفروشان سرپایی به قیمت آزاد تهیه کنیم که این موضوع مشکلات زیادی را برای مشتریان ما ایجاد کرده است و حتی خودم و همسرم که دیابت داریم بابت تست قند خون دچار مشکل هستیم.

حکاک معتقد است با توجه به افزایش بیماران دیابتی در واقع دولت باید دستگاه تست قند خون و نوار آن را به صورت رایگان در اختیار بیماران قرار دهد.

او می‌گوید: با بازدید از نمایشگاه‌های تجهیزات پزشکی با محصولات جدیدی که از سایر استان‌ها وکشورها به نمایش گذاشته می‌شود، آشنا شده و از رِنج  قیمت‌ها مطلع می‌شویم.

وسواس برای خرید تجهیزات پزشکی لازم است

سید غلامرضا طباطبایی دیگر فروشنده کالای طبی نیز از نوسانات قیمت‌ها شکایت می‌کند و در ادامه می‌گوید: مردم برای خرید دستگاه تست قند خون وسواس زیادی به خرج می‌دهند که البته این حساسیت لازمه کار است. متاسفانه محصولاتی که در مشهد تولید می‌شوند گاهی کیفیت لازم را ندارند و ما مجبوریم محصولات را از شرکت‌های تهران که کیفیت بالاتری دارند، خرید کنیم که آن هم مستلزم پرداخت کرایه‌های سنگین برای حمل کالاها به مشهد است. او نیز بازدید از نمایشگاه‌های تجهیزات پزشکی را برای فعالان این حوزه سودمند می‌داند.

 طرح جدید کمیسیون بهداشت و درمان مجلس

صحبت‌ها و درددل‌های فروشندگان تجهیزات و ملزومات پزشکی حاکی از نارضایتی عموم این صنف از نوسانات و افزایش سرسام‌آور قیمت‌هاست که بخشی از آن با توجه به شرایط اقتصادی کشور به اعمال تحریم‌های ظالمانه کشورهای غربی در رابطه با ایران برمی‌گردد و می‌توان گفت این معضل فراگیر بوده و به نوعی شامل تمام اصناف می‌شود.

اما بخش دیگر مشکلات این قشر مربوط به بدهی معوقه بیمارستان‌ها است که دست فروشندگان را درپوست گردو گذاشته است و فشار مضاعفی را بر اعضای این صنف وارد کرده است. آنچه مسلم است کمبود بودجه در وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی دلیل عدم پرداخت به موقع مطالبات فروشندگان و شرکت‌های تجهیزات پزشکی است.

سید محمد جمالیان از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در خصوص تصمیمات این کمیسیون برای تسهیل در پرداخت بدهی‌های معوقه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به شرکت‌ها و فروشندگان تجهیزات پزشکی، اظهار می‌کند: به پیشنهاد کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، قرار است از بودجه ۱۴۰۴ این بدهی‌ها به صورت مستقیم از خزانه دولت به حساب بیمارستان‌ها و مراکز درمانی واریز شود تا فاصله پرداخت‌ها کاهش یابد.

وی خاطرنشان کرد: اکنون وزارت بهداشت و درمان از بیمه سلامت و ثمین طلب دارد از این رو در بودجه ۱۴۰۴ این فرصت فراهم شده است تا خزانه به صورت مستقیم از حساب خدمات بیمه سلامت و تامین اجتماعی برداشت کرده و به حساب مصرف‌کننده نهایی که مراکز درمانی هستند، واریز کند و از این طریق بتوان هرچه سریع‌تر این پول را به حساب تجهیزات پزشکی و دارویی واریز کرد.

جمالیان تاکید کرد: این طرح در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مصوب و با کلیات آن موافقت شده است و قرار است بحث در جزییات آن صورت گیرد.

اکنون حل این مشکل در گرو پیگیری‌های مسوولان بالا دستی استانی و نمایندگان مشهد در مجلس است تا بتوانند مقامات ملی را متقاعد کنند که در اختصاص بودجه متناسب برای حوزه تجهیزات پزشکی با توجه به موقعیت ویژه مشهد، جمعیت شناور این شهر را مدنظر داشته باشند.