رمزارز، هوش مصنوعی و تحریم؛ محورهای اصلی افتتاحیه همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت
تجارت نیوز . ۱۴۰۳/۹/۵، ۱۴:۳۲
صبح امروز، یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت با محوریت «زیست بوم بانکداری هوشمند؛ حکمرانی دیجیتال و نظارت فناورانه» آغاز شد. در افتتاحیه نخستین روز این همایش، کوروش پرویزیان، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، بیانیه همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت را قرائت کرد. سپس محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، در این همایش سخنرانی کرد. شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، نیز از دیگر سخنرانان این همایش بودند.
5 بانک به سیستم رمزریال متصل می‌شوند
فرزین با تاکید بر اینکه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت از نقاط قوت و بخش‌های پیشرو در نظام بانکی کشور است توضیح داد: «در حال حاضر دسترسی شبکه شاپرک ۹۹ درصد و زمان پردازش آن کمتر از دو ثانیه است که یکی از قوی‌ترین سیستم‌های پرداخت در منطقه به‌شمار می‌رود.»
او ریال دیجیتال و بازار ارز توافقی را دیگر اقدامات مهم در این زمینه خواند و توضیح داد: «اکنون کشورهایی مثل چین، روسیه، عربستان، امارات، ترکیه و هند در مرحله آزمایشی هستند و مطالعات اولیه را پشت سر گذاشته‌اند؛ ما نیز در همین مرحله قرار داریم و اکنون اجرای آزمایشی آن در کیش برقرار است. ریال دیجیتال قابلیت برنامه‌ریزی دارد و اکنون بانک‌های ملت تجارت و ملی از آن استفاده می‌کنند و امیدواریم پنج بانک دیگر نیز به این سیستم متصل شوند.»
او ادامه داد: «با توجه به حرکت بانکداری جهانی به سمت هوش مصنوعی باید در این زمینه برنامه داشته باشیم و اقدامات لازم در این حوزه را به‌سرعت اجرایی کنیم. توسعه نظام‌های پرداخت و بانکداری نوین از وظایف بانک های مرکزی جهان است و ما هم در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران این رویکرد را دنبال می‌کنیم.»
هنوز مقررات منسجمی در حوزه رمزارزها نداریم
رئیس کل بانک مرکزی در مورد مقررات مبادلات رمزارزها گفت: «قاعده‌گذاری در حوزه رمزپول‌ها کار بسیار سختی است و تمام کشورها در این حوزه در ابتدا با چالش مواجه شده‌اند. تحریم باعث می‌شود ما بتوانیم از این ابزار نوین در تجارت کشور استفاده کنیم. در برخی از مواد قانون جدید بانک مرکزی، به مقرراتگذاری و نظارت بر کریپتوکارنسی‌ها اشاره شده و این موضوع در دستور کار قرار گرفته است.»
او ادامه داد: «باید نظارت بر کارگزاران رمز پول‌ها صورت گیرد. بانک مرکزی مسئول ثبات مالی کشور است و سیاست‌های احتیاطی توسط بانک مرکزی گرفته می‌شود و باید این سیاست برای رمز پول‌ها بااحتیاط اتخاذ شود؛ چون رمزپول‌ها موضوعات جدیدی هستند.»
او همچنین بیان کرد: «طبق آخرین آمارها از صرافی‌های رمزارز ۲۱۸ کارگزار در این حوزه فعال هستند و ماهانه حدود ۳۵ همت و ۱۰ میلیون تراکنش رقم می‌خورد که این عدد بزرگی است و روی ثبات مالی کشور تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین باید ورود دقیق برای مقرراتگذاری به این حوزه داشته باشیم که این ورود به معنای قاعده‌مند کردن است.»
به دلیل تحریم‌ها بیشترین چالش را در حوزه تعاملات بانکی بین‌الملل داریم
فرزین با اشاره به چالش‌های تعاملات بین‌المللی بانکی به دلیل تحریم‌ها، به برخی اقدامات بانک مرکزی برای کاهش اثر تحریم‌ها پرداخت و گفت: «یکی از اقدامات انجام‌شده، طراحی و عملیاتی‌سازی سامانه ACUMER است. به جای سوئیفت برای اعضا سامانه بانکی جدیدی با نام ACUMER را استفاده کردیم که مبتنی بر استانداردهای سوئیفت طراحی شده اما تحریم‌ناپذیر است.»
او اضافه کرد: «این سامانه از ۱۰ مهرماه ۱۴۰۳ عملیاتی شده و امیدواریم بتوانیم آن را توسعه و با استفاده از آن روابط و تعاملات خود را با کشورهای عضو اتحادیه پایاپای آسیایی گسترش دهیم.»
بریکس کمک می‌کند که روابط خود را با سایر کشورها گسترش دهیم
رئیس کل بانک مرکزی در مورد تعاملات بانکی ایران با بریکس توضیح داد: «با استفاده از بریکس توانستیم تعاملات منطقه‌ای خود را توسعه دهیم و آن را حفظ کنیم. ما با نظام مالی غرب و اروپا تجارت و روابط بانکی چندانی نداریم و پس از تحریم‌ها این روابط کاهش پیدا کرده است؛ اما بریکس کمک می‌کند روابط خود را با سایر کشورها افزایش دهیم.»
او اقدام بعدی بانک مرکزی را اتصال شبکه پرداخت میر روسیه و شتاب ایران اعلام و تصریح کرد: «فاز اول اتصال شبکه پرداخت میر و شتاب انجام شد؛ فاز اول کار کردن کارت‌های ما در ATMهای روسیه بود که اکنون این سامانه در حال کار کردن است. فاز دوم، امکان استفاده گردشگران روسیه از پایانه‌های فروشگاهی ایران است که امیدواریم در زمستان بتوانیم آن را افتتاح کنیم. فاز سوم این طرح نیز بهره‌مندی گردشگران ایران از سیستم پوزهای فروشگاهی در روسیه است.»
مهم‌ترین مشکل کشور، ناترازی‌های مرکب است
در بخش بعدی این همایش، شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، سخنرانی کرد. او مهم‌ترین مساله اقتصاد ایران را ناترازیها خواند و با تاکید بر اینکه در حال حاضر ناترازیها در کشور ما از یک یا دو بخش عبور کرده و مرکب شده‌اند توضیح داد: «از ویژگی‌های مهم ناترازی سرایت‌پذیری است؛ مانند ناترازی در حوزه انرژی که در فاصله کمتر از پنج سال از صادرکننده خالص سوخت به واردکننده خالص سوخت تبدیل شده‌ایم که باعث شده دچار ناترازی تراز پرداخت‌ها شویم.»
او ادامه داد: «یکی از اهدافی که در برنامه هفتم توسعه آمده این است که سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی 10 درصد باشد. ما در این حوزه‌ها خیلی عقب هستیم، باید تلاش مضاعفی کنیم و نباید جلوی شتاب تکنولوژی را بگیریم. پیشرفت‌های فنی و تجاری سریع و شتابان است و اگر بتوانیم آنها را به نظم در بیاریم فرصت است؛ وگرنه ممکن است تهدید باشد، زیرا سود مردم در استفاده از این تکنولوژی‌هاست.»
اگر برای کریپتوکارنسی‌ها قاعده‌گذاری نکنیم، فرصت‌ها به تهدید مبدل می‌شوند
حسینی در ادامه گفت: «حال حاضر بخشی از مردم از کریپتوکارنسی‌ها استفاده می‌کنند و اگر برای آن قاعده‌گذاری نکنیم فرصت‌ها به تهدید مبدل می‌شوند. اگرچه مباحث فنی مهم است، اما بانک مرکزی به‌درستی بر جنبه‌های نهادی کریپتوکارنسی‌ها دست گذاشته و به‌‌خوبی پیش‌نویس سند کلان کریپتوکارنسی‌ها را تدوین کرده است.»
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: «پژوهشکده پولی و بانکی باید در جنبه‌های نهادی این موضوعات کار کند؛ جنبه‌های فنی مهم است، اما خیلی منتظر من و شما نمی‌ماند که به‌درستی در این همایش به آن پرداخته شد.»
باید بپذیریم هوش مصنوعی بخشی از اشتغال را از بین می‌برد اما مشاغل جدیدی ایجاد می‌کند
آخرین سخنران افتتاحیه یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت، ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، بود. او با اشاره به فراگیری هوش مصنوعی در جهان امروز توضیح داد: «هوش مصنوعی موجب تحول در زمینه‌های مختلف بسیار مهم است و اگر به آن توجه نکنیم از ما عبور خواهد کرد.»
او افزود: «انقلاب صنعتی چهارم از منظر مجمع جهانی اقتصاد هشت بعد مختلف دارد که یکی از آنها مساله تغییرات شغلی و مهارت‌های انسانی است. باید بپذیریم بخشی از اشتغال از بین می‌رود، اما از طرفی اشتغال جدیدی نیز ایجاد می‌شود؛ اینکه تراز اشتغال در مواجهه با هوش مصنوعی منفی است، گزاره درستی نیست.»
۸۳.۵ درصد گوشی‌های کشور فیلترشکن دارند
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت چهاردهم تصریح کرد: «در حوزه هوش مصنوعی، در گذشته گفته می‌شد سعی می‌کنیم داده‌ها را جمع‌آوری کنیم و الگویی به دست آوریم که از آن در ارائه خدمات به مشتری بهره ببریم. این مساله دیگر موضوعیت ندارد. پس از کرونا متوجه شدیم سطح نیاز به ارائه خدمات، بین افراد مختلف جامعه برابر نیست و باید خدمات مبتنی بر سطوح مختلف جامعه تعریف شود. برای این کار نیازمند پردازش دقیق‌تری از داده‌ها و اطلاعات هستیم.»
او با تاکید بر اینکه حملات زیرساخت‌های بانکی در دو سال گذشته بیشتر شده توضیح داد: «بر اساس آمار ایسپا ۸۳.۵ درصد گوشی‌های کشور مجهز به فیلترشکن هستند. رابطه بسیار معناداری میان نصب فیلترشکن و حمله به زیرساخت‌های بانکی وجود دارد که غیرقابل انکار است. اگر همزمان با توسعه از امنیت غافل شویم به ضد خودش تبدیل می‌شود و آسیب می‌زند و موجب سلب اعتماد مشتریان می‌شود.»
برای مطالعه بیشتر، صفحه بانک و بیمه در تجارت‌نیوز را دنبال کنید.
