ترفند قدرت‌های جهانی برای تسلط بر ملت‌ها

یکی از روش‌های همیشگی قدرت‌های مستکبر برای سلطه بر جوامع، تضعیف روحیه، تحقیر مردم، و بهره‌گیری از جهل و بی‌خبری آنان است. این سلطه‌گران با ایجاد ترس، بزرگ‌نمایی قدرت خود، و کاشتن بذر ناتوانی در دل ملت‌ها، سعی می‌کنند اراده و افکار جوامع را تحت کنترل درآورند. هدف آنها، نه تنها تسلط بر منابع مادی، بلکه تغییر سبک زندگی، تضعیف ارزش‌های اصیل فرهنگی و دینی، و تبدیل ملت‌ها به ابزارهایی برای پیشبرد منافع خود است. این روش‌ها، همواره بر پایه بهره‌برداری از ضعف‌های درونی و غفلت جوامع طراحی می‌شوند، و تنها راه مقابله با آنها، تقویت آگاهی، ایمان، و عزت نفس است.

رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیرشان با بسیجیان به مناسبت روز بسیج به این راهبرد استکبار جهانی اشاره کردند و فرمودند: «یکی از اوّلین کارهای استکبار جهانی، یعنی سلطه‌های جهانی، قدرت‌های سلطه‌ی عالم برای تسلّط بر ملّت‌ها این است که توانایی‌های آن ملّت‌ها را انکار کنند، آن ملّت‌ها را تحقیر کنند» ایشان با استناد به آیه شریفه ««فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ»¹»، تأکید کردند که حالا «فرعون نجیب‌تر از سلاطین امروز دنیا بود؛ سلطانِ آمریکا، سلطانِ اروپا ــ اینها سلطانند دیگر ــ او نجیب‌تر از اینها بود. او فقط روی مردم خودش این کار را می‌کرد؛ اینها روی ملّتهای دیگر این کار را می‌کنند.»

این آیه شریفه در سوره زُخرف، آیه 54 از رویدادی مهم پرده برمی‌دارد که در آن فرعون با به‌کارگیری روش‌های فریب‌کارانه و ایجاد ترس و ضعف در میان مردم، آنان را به اطاعت از خود واداشت. آیه به ما می‌آموزد که یکی از ابزارهای قدرت‌های ظالم برای تسلط بر مردم، ایجاد خودکم‌بینی و خوار کردن روحیه آنهاست. وقتی جامعه‌ای خود را ناتوان و بی‌ارزش احساس کند، به سادگی تحت سلطه قرار می‌گیرد. این آیه به ما هشدار می‌دهد که نباید به قدرت‌های فریب‌کار اجازه دهیم با تضعیف عزت نفس ما، از ما سوءاستفاده کنند.

فرعون با «استخفاف» مردم، آنان را چنان تحت تأثیر قرار داد که به جای ایستادگی در برابر ظلم، او را اطاعت کردند. این مسئله نشان‌دهنده این است که انسان‌ها زمانی که ارزش‌های انسانی و الهی خود را فراموش کنند، به فسق و فساد کشیده می‌شوند و به جای مبارزه با ظلم، خود به تقویت آن کمک می‌کنند. این آیه ما را به تفکر در این مسئله دعوت می‌کند که وقتی جامعه‌ای فاسد و بی‌تقوا باشد، به راحتی ابزار دست ظالمان قرار می‌گیرد. بنابراین، تقوا و پایبندی به ارزش‌های الهی سپری قوی در برابر تسلط ظالمان است.

درسی دیگر از این آیه، تأکید بر اهمیت شناخت حقایق و آگاهی‌بخشی به جامعه است. فرعون با ایجاد جهل و تحقیر مردم، توانست آنان را مطیع خود کند. در نتیجه، جهل و بی‌خبری، بزرگ‌ترین خطر برای جامعه‌ای است که می‌خواهد آزاد و سربلند زندگی کند. قدرت‌های فاسد همواره از جهل مردم برای سلطه‌گری استفاده می‌کنند. بنابراین، وظیفه همه ماست که با ترویج علم، آگاهی و بصیرت، زمینه‌های سوءاستفاده قدرت‌های ظالم را از میان برداریم.

همچنین این آیه بر اهمیت حفظ عزت و کرامت انسانی تأکید دارد. جامعه‌ای که کرامت خود را حفظ کند، هیچ‌گاه تسلیم قدرت‌های مستکبر نمی‌شود. فرعون توانست قوم خود را مطیع کند زیرا آنها عزت خود را از دست داده بودند. به همین دلیل، همان‌طور که رهبر معظم انقلاب در تفسیر آیات سوره زخرف فرمودند: «نتیجه‌اش این شد که این قوم دیدند که خب او بالاتر است، لذا از او اطاعت کردند. نقشه‌ی استعمار این است: تاریخ شما را انکار کنند، هویّت شما را انکار کنند، توانایی‌های شما را انکار کنند ... می‌گویند ایرانی مگر می‌تواند پالایشگاه آبادان را اداره کند؟ ایرانی آفتابه‌ی گلی هم نمی‌تواند بسازد.» این مسئله برای ما درس بزرگی است که نباید اجازه دهیم هیچ قدرتی، چه مادی و چه فکری، عزت و کرامت ما را خدشه‌دار کند. حفظ عزت، رمز ایستادگی در برابر ظالمان است.

از دیگر سو این آیه یادآور می‌شود که طغیان و ظلم قدرت‌ها زمانی ممکن می‌شود که مردم به وظایف الهی خود عمل نکنند. اگر جامعه‌ای اهل فسق و گناه باشد، نه تنها در برابر ظلم ایستادگی نمی‌کند، بلکه خود به یاری ظالمان برمی‌خیزد. بنابراین، اصلاح فرد و جامعه، تقویت ایمان و تقوا، و بازگشت به ارزش‌های الهی، مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از تسلط قدرت‌های مستکبر است. این درس‌ها، ما را به هوشیاری و استقامت در برابر فریب و ظلم دعوت می‌کند.